نظم تقابلی «أرض و سماء» در گفتمان قرآنی بر پایۀ نظریۀ انسجام
محل انتشار: پژوهش های زبانشناختی قرآن، دوره: 6، شماره: 1
سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 199
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_NRGS-6-1_012
تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1399
چکیده مقاله:
تقابل پدیدهای است هنری، بلاغی و زیباییشناختی که بر همآیی دیالکتیک متضادها مبتنی است. این ویژگی متناسب با گونۀ متمایز و برجستۀ بلاغت در قرآن است که در آن آرایههای ادبی و عناصر زیباییآفرین در همه یا اغلب نمونهها هماهنگ با شیوایی و روانی کلام و در راستای تبیین معنی و تسهیل فهم آن برای مخاطب است. ازاینرو، شکوه بیان متن قرآنی تنها محدود به تصویریا بلاغت یا اطلاعرسانی نیست؛ بلکه در غیر از این امور نیز تجلی مییابد، مثل آنچه که به سبک نظم در حوزۀ تقابل تجسم مییابد. برایناساس، در این پژوهش کوشش شده است تا با توجه به نظریۀ انسجام در زبانشناسی نقشگرای نظاممند هلیدی، نظم/چینش تقابلی واژگان «أرض و سماء» در گفتمان قرآنی بررسی و تحلیل شود و با ارائۀ تحلیلی زبانی– سبکی از تغییر سبک در چینش این واژگان، نقش آن که یکی از عوامل توازن و انسجام معنایی در گونۀ قرآنی است، تبیین شود. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی نشان داده است که همآیی امور متضاد و مانند آن، طبق مقتضای حال، نه تنها بر زیبایی متن که بر انسجام و توالی مفهومی آن نیز تأثیرگذار است. همچنین تغییر سبک در چینش تقابلی واژگان «أرض و سماء» یک مشکل ترکیبپذیری است که از طریق بررسی عوامل بینامتنی مانند بافت موقعیت توجیهپذیر است. ضمن اینکه تبیین تغییر سبکی میان آیات در تقدیم و تأخیر این دو واژه و تغییر از حالت مفرد به حالت جمع واژۀ «سماء» با بررسی تأثیر بافت موقعیت، مسئلهای علمی و نوعی استفادۀ خلاقانه از راهکارهای پرمایۀ زبانی جهت انسجام و سازگاری با مفهوم کلانبافت است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
کبری راستگو
استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده تربیت مدرس قرآن، مشهد، ایران
مریم نخعی
کارشناس ارشد تفسیر قرآن مجیددانشکده تربیت مدرس قرآن، مشهد، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :