اثر تغییرات آب و هوایی بر پیامدهای امنیتی-انتظامی بحران منابع آب با تاکید بر هیدروپولیتیک مناطق مرزی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 308

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CCR-1-2_006

تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1399

چکیده مقاله:

پیامدهای تغییرات آب و هوایی بسیاری از جنبه‌های جوامع بشری را تحت تاثیر قرار می دهند. اما متاسفانه اثرگذاری پیامدهای تغییر اقلیم، کمتر از لحاظ امنیتی و انتظامی مورد مطالعه و واکاوی قرار گرفته شده است. یکی از اثرات مهم نابهنجاریهای آب و هوایی، تاثیر بر منابع آبی نواحی مختلف می باشد. دسترسی به منابع آبی مناسب یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن حاضر است، زیرا از یک‌سو منابع آبی محدود است و از سوی دیگر مصرف و تقاضای آن همواره رو به فزونی است. از این رو وضعیت منابع آب نقش به سزایی در شکل­گیری جریان روابط و حرکت توسعه در  فضای جغرافیایی ایران ایفا خواهد کرد. با توجه به اهمیت روزافزون رقابت‌های آبی، شناسایی ظرفیت­های مثبت و منفی هیدروپولیتیکی کشور می­تواند در راستای ارایه راهبردهای کلان و خرد راهگشای سیاست­گزاران باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است و با رویکرد توصیفی- به دنبال تحلیل سیستماتیک وضعیت فضایی منابع آب کشور (جریان­های آبی ورودی از کشورهای همسایه و بارش) بوده و تلاش می­کند تا چالش­های کم­آبی و پیامدهای امنیتی- انتظامی ناشی از کمبود منابع آب خصوصا در مناطق مرزی و حاشیه­ای را مورد شناسایی و تحلیل قرار دهد. کم­آبی و بحران آب در ایران نتیجه عوامل فیزیکی و اقتصادی ناشی از مدیریت ضعیف منابع آب است. عوامل دیگری مانند بارش کم سالانه، خشکسالی مداوم، دسترسی محدود به آب، افزایش جمعیت، تغییر اقلیم، پراکنش فضایی متفاوت آب، بهره­وری نامناسب آب در بخش­های مختلف کشاورزی و عدم برنامه­ریزی پایدار آب را نیز نمی­توان نادیده گرفت. عوامل فوق سبب کاهش تدریجی فعالیت‌های کشاورزی، افزایش تنش و درگیری بر سر منابع آب، افزایش بیکاری و گسترش چرخه فقر، مهاجرت به شهرهای بزرگ و حاشیه نشینی،خالی شدن سرزمین از جمعیت و بالا رفتن هزینه‌های تامین امنیت، افزایش قاچاق، نارضایتی منطقه ای و گسترش فعالیت‌های واگرایانه، گسترش فعالیت نیروهای فرامنطقه ای و ترویج تفکرات رادیکال و... شده است. اما یکی از راهکارهای حل معظل کمبود و آلودگی آب در ایران استفاده از سیستم مدیریت یکپارچه و پایش مداوم منابع آب کشور می باشد که شامل برنامه تصفیه و استفاده مجدد از آب است. نیاز است تا نیروی انتظامی نیز برای اجرایی شدن مدیریت بهینه آب با راه اندازی "یگان ویژه رصد منابع آب" به رصد و پایش دایمی مصرف منابع آب در مناطق مختلف بپردازد.  

نویسندگان

یحیی میرشکاران

استادیار جغرافیا، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • بای، یار محمد. ۱۳۸۵. هیدروپلیتیک رودهای مرزی ایران، تهران: انتشارات ...
  • بدیعی ازنداهی، مرجان. گودرزی مهر، سعید. رحیمی هرآبادی، سعید. ۱۳۹۰. ...
  • جان پرور، محسن. ۱۳۹۶. نگرشی نو در مطالعات مرزی، تهران: ...
  • زرقانی، سید‌هادی. ۱۳۸۶. مقدمه­ای بر شناخت مرزهای بین­المللی با تأکید ...
  • عراقچی، سیدعباس. ۱۳۹۳. دیپلماسی آب، از منازعه تا همکاری، فصلنامه ...
  • قربانی سپهر، آرش. انصاری، زهرا. سلطان محمدی، زهرا. ۱۳۹۷. درآمدی ...
  • قربانی سپهر، آرش. جان پرور، محسن. میرشکاری، محمدرضا. ۱۳۹۶. نگرش ...
  • کریمی پور، یدالله. ۱۳۹۴. جغرافیا؛ نخست در خدمت صلح (نگرشی ...
  • مهکویی، حجت. جاجرمی، کاظم. پیشگاهی­فرد، زهرا. ۱۳۹۳. بررسی وضعیت منابع ...
  • نامی، محمدحسین. محمدپور، علی. ۱۳۸۹. بررسی هیدروپلیتیک حوضه­های غرب کشور ...
  • نیکوئی، علیرضا. زیبایی، منصور ۱۳۹۱. مدیریت منابع آب و امنیت ...
  • 12. Aggestam, Karin. 2016. “Spatial hydropolitics between the upstream and ...
  • 13. Al-Ansari, A. 2013. “Management of Water Resources in Iraq:  ...
  • 14. Al-Ansari, A. Nadhir. and Knutsson, S. (2011). “Toward Prudent ...
  • 15. Alkhafaji, H. (2018). “ Iraq’s Water Crisis Challenges and ...
  • 16. Beach, H., Hamner, J., Hewitt, J.J., Kaufman, E., Kurki, ...
  • 17. Chakrabarty, B.K. 2001. Urban Management Concepts, Principles, Techniques and ...
  • 18. Encyclopedia Bartannica Macrop/Edia, (Chicago: Helen Hemming Way, 1973-1974). 19. ...
  • 19. FAO. 2016. “AQUASTAT Main Database,” Food and Agriculture Organisation ...
  • 20. Fathian, F.; Morid, S. and Kahya, E. 2014. “Identification ...
  • 21. https://DOI.org/:10.1007/s00704-014-1120-4. ...
  • 22. Fullan. M. 2005. Leadership & Sustainability: System Thinkers in ...
  • 23. Havard, H., Gleditsch, N.P. and Hans P.W. Toset. (2000). ...
  • 24. IGRAC (International Groundwater Resources Assessment Centre. 2015. “Transboundary Aquifers ...
  • 25. Karandish, Fatemeh. And  Hoekstra, Arjen. 2017. “Informing National Food ...
  • 26. Kayhanian, M. and Tchobanoglous, G. (2016). “Water reuse in ...
  • 27. Khalid, Iram and Begum, Ishrat. 2013. “HydroPolitics in Pakistan: ...
  • 28. Levine, M.Herbert. 1983. “World Politics Debated”, A Reader in ...
  • 29. Madani, K. 2014. “Water management in Iran: What is ...
  • 30. Obengo, Okundi. Joel. 2016. “Hydropolitics of the Nile: The ...
  • 31. Rajput, Muhammad Idris. 2007. “Water problems: perspective from Sindh. ...
  • 32. Sharifikia, M. 2013. “Environmental challenges and drought hazard assessment ...
  • 33. Shmueli, D. (1999). “Water quality in international river basins,” ...
  • 34. Tarlock, A. 2001. “The changing environment of international water ...
  • 35. Toset, H., Gleditsch, N., & Hegre, H. 2000. “Shared ...
  • 36. UN-ESCWA and BGR (United Nations Economic and Social Commission ...
  • 37. United Nations. 2015. World Population Prospects: The 2015 Revision; ...
  • نمایش کامل مراجع