جایگاه چین خوردگی های هم لرزه در ارزیابی خطرات لرزه ای مجامع شهری (مطالعه موردی شهر بیرجند خاور ایران)

در مناطق مختلف زمین زلزله های بزرگی رخداده اند که کانون رومرکزی پارهای از آنها بر گسلش آشکار شده در سطح منطبق نیستند. درچنین مناطقی چین خوردگی های هم لرزه عامل اصلی لرزه زایی بوده و با راندگی های پنهان ارتباط دارند. این راندگی ها در حاشیه کوهستان هایفعال و در دشت های آبرفتی رشد می کنند و در اکثر موارد در مجاورت شهرهای بزرگ قرار دارند. تاقدیس های بیرجند و مختاران از جملهچین های هم لرزه هستند که خطر لرزه ای برای شهر بیرجند محسوب می شوند. تاقدیس بیرجند در مجاورت شهر واقع شده و توسط گسل هایتراگذر به قطعاتی گسسته شده است. بر روی بزرگترین قطعه چین، ساخت و سازهای شهری صورت گرفته است. با توجه به خمیده شدن چیندر این قطعه، در اثر عملکرد گسل تراگذر بجد، خطر زمین لرزه در آن بسیار بالاست. همچنین افرازهای گسلی در مناطقی از شهر نمود دارد کهخطر برش را در زمان وقوع زمین لرزه محتمل می کند. در صورت وقوع زمین لرزه ای بزرگ خطر احتمال ایجاد ساختارهای ثانویه نظیر گسل هاینرمال در قله چین و لغزش یال های چین را نباید نادیده گرفت. تاقدیس مختاران نیز که در جنوب رشته کوه باقران واقع است بدلیل رشدسرشاخه های راندگی در دشت ماژان و نیز ایجاد راندگی های پشتی در رسوبات کواترنر فعال است و بعلت نزدیکی به شهر بیرجند باید در تحلیللرزه زمین ساختی آن مورد توجه ویژه قرار گیرد.