کاربست بینامتنیت قرآنی در تصحیح متن روایات: مطالعه موردی نهج البلاغه

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 331

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MFHJ-5-1_005

تاریخ نمایه سازی: 18 بهمن 1399

چکیده مقاله:

بینامتنیت از جمله مباحث نوین در حوزه مطالعات ادبی است که به بررسی روابط بین دو متن می‌پردازد. نظریه‌پردازان مختلف با خاستگاه‌ها و تحلیل‌های متفاوتی به تبیین این روش پرداخته‌اند. ژنت از جمله مشهورترین نظریه‌پردازان متأخر در این زمینه است که به تفصیل به طبقه­بندی انواع روابط بینامتنی و تحلیل چگونگی آنها پرداخته است. از بین متون دینی، ارتباط نهج‌البلاغه با قرآن، به‌ ویژه با توجه به این‌ که امام علی (ع) قرآن ناطق دانسته شده‌اند و بر معیت ایشان با قرآن تأکید شده است،‌ همواره مورد عنایت شارحان نهج‌البلاغه بوده است. استفاده از روش بینامتنیت در تحلیل این رابطه، نه‌تنها به تعمیق فهم ما از قرآن و نهج‌البلاغه کمک می‌رساند، ‌بلکه به استانداردسازی روش بررسی آن هم کمک می‌کند. استفاده از این روش، کارکردهای مختلفی دارد که یکی از آن‌ها در جهت تصحیح متون است. در این مقاله با این هدف به بررسی نهج‌البلاغه پرداخته‌ایم و نشان داده‌ایم که توجه به این رابطه به شناسایی تصحیف، ‌درج و اضطراب در متن نهج‌البلاغه کمک می‌کند. تصحیف گاهی در حرکات واژگان و گاهی در ریشه واژه­ها صورت گرفته است. ده نمونه از این دو نوع تصحیف در نهج‌البلاغه یافت شد. آسیب دیگر، درج یک یا چند واژه در متن حدیث بود. در نهج‌البلاغه دو نمونه از این نوع آسیب وجود داشت. آسیب دیگر اضطراب متن حدیث است. از این نوع آسیب تنها یک مورد در نهج‌البلاغه یافت شد.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

علیرضا حیدری نسب

استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان

مهرناز گلی

استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان

غلامرضا رضوی دوست

مربی علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان.

الهه داوودی

دانش آموخته علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • آقابزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ...
  • ابن داوود حلی، حسن بن علی، الرجال، تهران، دانشگاه تهران، ...
  • ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، محقق/مصحح: غفاری، ...
  • ابن غضائری، أحمد بن حسین، رجال ابن غضائری، قم، دارالحدیث، ...
  • ابن ندیم، محمد بن ابی یعقوب، الفهرست للندیم، بی‌جا، بی‌نا، ...
  • احمدی، محمد حسن، «غالیان و اندیشه تحریف قرآن»، علوم حدیث، ...
  • اراکی، محمد علی، المکاسب المحرمة، قم، مؤسسة فی طریق الحق ...
  • اربلی، علی بن ابی الفتح، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ...
  • اکبری، امیر، تاریخ حکومت طاهریان از آغاز تا انجام، مشهد، ...
  • بحرانی اصفهانی، عبدالله بن نورالله، عوالم العلوم والمعارف والأحوال من ...
  • بحرانی، سید هاشم، حلیة الأبرار فی أحوال محمّد و آله ...
  • بروجردی، آقا حسین، جامع أحادیث الشیعة، تهران، انتشارات فرهنگ سبز، ...
  • تاریخ سیستان، مؤلف مجهول، به تصحیح محمدتقی بهار، تهران، معین، ...
  • جزایری، سید نعمت الله، ریاض الأبرار فی مناقب الأئمة الأطهار(ع)، ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن، وسایل الشیعه الى تحصیل مسائل ...
  • حسین‌پوری، امین، حدیث ضعیف، قم، دارالحدیث، 1393ش. ...
  • حسنی مغربی، احمد بن محمد، فتح الملک العلی، مکتبة الإمام ...
  • حسینی سیستانی، علی، الرافد فی علم الأصول، قم، مکتب آیة ...
  • حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الأقوال، تحقیق: شیخ جواد القیومی، ...
  • ....................................، منتهی المطلب، (چاپ سنگی) بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا. ...
  • حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، 1995م. ...
  • خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، طبعة منقحة و مزیدة، بی‌جا، ...
  • ذهبی، احمد بن محمد، میزان الاعتدال، بیروت، دارالمعرفة للطباعة والنشر، ...
  • رحیمی، «نامه امام جواد (ع) به والی سیستان»، فصلنامه مدیریت ...
  • ربانی، محمد حسن، آسیب‌شناسی حدیث، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، 1390ش. ...
  • ...............................، بررسی اعتبار احادیث مرسل، قم، بوستان کتاب، 1389ش. ...
  • زقزوق، محمود حمدی، موسوعة علوم الحدیث الشریف، قاهره، وزارة الأوقاف، ...
  • سید بن طاووس، علی بن موسی، کشف المحجة لثمرة المهجة، ...
  • سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، قم، مؤسسة النشرالاسلامی، 1418ق. ...
  • سیدرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، تحقیق: محمد عبده، بیروت، ...
  • صدر، سید حسن، نهایة الدرایة، قم، نشر المشعر، بی‌تا. ...
  • صادقی، مصطفی، «سیره اطلاعاتی و ضد اطلاعاتی ائمه معصومین (ع)»، ...
  • صدوق، محمد بن علی، الأمالی، تهران، کتابچی، 1376ش. ...
  • ....................................، مصادقة الإخوان، محقق/مصحح: سید علی خراسانی کاظمی، کاظمیة، مکتبة ...
  • صوری، حسن بن طاهر، قضاء حقوق المومنین، تحقیق حامد الخفاف، ...
  • طباطبایی، سید محمد کاظم، تاریخ حدیث شیعه، قم، دارالحدیث، 1390ش. ...
  • طوسی، محمد بن حسن، الابواب، قم المشرفة، مؤسسة النشر الإسلامی ...
  • ……………………، اختیار معرفة الرجال، قم، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء ...
  • ……………………، تهذیب الاحکام، طهران، دارالکتب الإسلامیة، 1407ق. ...
  • ……………………، العدة فی الاصول، بی‌جا و بی‌نا، 1417ق. ...
  • ……………………، الفهرست، بی‌جا، مؤسسة نشر الفقاهة، 1417ق. ...
  • عاملی، سید محمد، مدارک الاحکام، قم المشرفة، مؤسسة آل البیت(ع) ...
  • .............................، نهایة المرام، قم المشرفة، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة ...
  • غفاری، علی اکبر، دراسات فی علم الدرایة، تهران، جامعة الإمام ...
  • فاضل قطیفی، ابراهیم بن سلیمان، السراج الوهاج لدفع عجاج قاطعة ...
  • فیض کاشانی، محمد حسن بن شاه مرتضی، الوافی، اصفهان، کتابخانه ...
  • قمی، عباس، الانوار البهیة، قم المشرفة، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، قم، دارالکتب الاسلامیة، 1407ق. ...
  • مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، قم، منشورات دلیل ...
  • مجلسی، محمدتقی، روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه‏، قم، ...
  • مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403ق. ...
  • .............................، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول‏، تهران، دارالکتب ...
  • .............................، ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، قم، کتابخانه آیه‌الله ...
  • مسعودی، عبدالهادی، آسیب‌شناخت حدیث، قم، زائر، 1390ش. ...
  • معارف، مجید، تاریخ عمومی حدیث، تهران، کویر، 1389ش. ...
  • .....................، پژوهشی در تاریخ حدیث شیعه، تهران، مؤسسه فرهنگی هنری ...
  • مکارم شیرازی، ناصر، الأمثل فی تفسیر کتابالله المنزل، بی‌جا، بی‌نا، ...
  • مکی، محمد کاظم، تمدن اسلامی در عصر عباسیان، ترجمه محمد ...
  • نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی ...
  • نفیسی، شادی، درایةالحدیث، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم ...
  • نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، طهران، شفق، 1412ق. ...
  • نوری طبرسی، میرزا حسین، خاتمة المستدرک، قم، مؤسسة آل البیت ...
  • هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، طهران، ...
  • نمایش کامل مراجع