بررسی شگرد ترکیبی کنایۀ ایهامی در غزل های حافظ (دقیقه ای در رمزگشایی عوام فهم و خواص پسندی شعر حافظ)
محل انتشار: فصلنامه جستارهای نوین ادبی، دوره: 53، شماره: 1
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 224
فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLSS-53-1_001
تاریخ نمایه سازی: 20 بهمن 1399
چکیده مقاله:
یکی از ویژگی های ممتاز و قابلیّت های برجستۀ غزل های چندضلعی حافظ، عوام فهم و خواص پسند بودن آن ها است و این که از دیر زمانی است مورد پسند همۀ طبقات فکری واقع شده اند. در واقع، خواجه غزل هایش را بهگونه ای میسروده که همۀ اقشار بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. راز و رمز این همه فهم بودن در بیان و بلاغت خاص و منحصر به فرد شاعر نهفته است؛ یکی از آن رموز ویژه، بهره گیری خواجه از شگرد ترکیبی «کنایۀ ایهامی» است که از ادغام دو شگرد بلاغی، یکی از محدودۀ دانش بیان (کنایه) و دیگری از قلمرو دانش بدیع (ایهام) حاصل میشود. کنایۀ موجود در این شگرد به آن بعدی عامه فهم میدهد و در ادامه، به واسطۀ حضور صناعت ایهام و به‌تبع، خاصیّت دوبعدی بودن و قابلیّت تکثیر مفهوم و مضمون و بالطبع توالد و زایش نگاره هایی مستقل از یکدیگر سبب خواصپسند شدن آن میشود. این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه ای نوشته شده است، به معرّفی دوباره و بررسی شگرد آمیغی «کنایۀ ایهامی» و تأثیر آن بر ساختمان غزل های حافظ میپردازد. نتیجۀ جستار، نشان دهندۀ وفور و حضور این شگرد ترکیبی در بدنۀ تصویرهای شعر حافظ است و نیز اینکه خواجه توانسته با پیوند دو عنصر ادبی منفرد، از کنایه هایی معمولی و عامهفهم، تصویرهایی دوگانه و ایهامی بیافریند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مصطفی میردار رضایی
دکتری زبان و ادبیا فارسی دانشگا مازندران
سیاوش حق جو
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :