سازوکارهای قدرت فوکویی و موقعیت کافکایی در رمان «شهربندان»
محل انتشار: فصلنامه جستارهای نوین ادبی، دوره: 52، شماره: 3
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 300
فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLSS-52-3_002
تاریخ نمایه سازی: 25 بهمن 1399
چکیده مقاله:
در اندیشه فوکو، قدرت فرایندی است که در همة مناسبات و در ظریف ترین سازوکارهای تبادل اجتماعی جریان دارد و بر آنها تأثیر میگذارد. قدرت، شبکه مولدی است که از تعدد روابط نیروهایی میآید که بهواسطه آن ها به اهداف خود میرسد. فرایند قدرت با تکنولوژی انضباطی بر جزئی ترین رفتار، حرکات و عملکرد سوژهها نظارت دارد؛ اصل رؤیت پذیری، نگاه پایگان مند، نظارت مستمر و... امکان اجرایی شدن مجازات انضباطی را محقق میسازد که هدفش تربیت بدن های رام و هنجارمندکردن سوژه هاست. موقعیت کافکایی، تصویرگر رابطهای خاص از انسان مدرن و جهان است؛ رابطهای که در آن، فرد نه تنها قهرمان نیست بلکه شخصی ترین وجوه زندگی اش، زیر نگاه مغناطیسی مراجع قدرت است، فضایی پلیسی و جاسوس وار، هم هویت فردی قهرمان داستان را میبلعد و هم راه های برونرفت از موقعیت را بر او میبندد. جستار حاضر با توجه به اشتراک و هم سانی زیرساخت، مؤلفهها و کارکرد قدرت فوکویی و موقعیت کافکایی، به تحلیل رمان «شهربندان» جواد مجابی از دو منظر فوق میپردازد. «شهربندان» جواد مجابی همان شهرزندان است؛ به تعبیر راوی: شهری ساکت، ظلمانی، محصور در سیمان و فلز، بی همهمهای. پژوهش حاضر نشان میدهد که با چه سازوکاری، همه شهروندان (شاگرد رستوران، پاسبان، قاضی و جاروکش) بازوان توانمند قدرت هستند و نقش جاسوسی و دیده بانی قدرت را در الگوی سلسله مراتبی بهدقت انجام میدهند. در فرایند اعمال قدرت، ابتدا خانواده قهرمان داستان و سپس کارت شناسایی و درنهایت نام و هویتش گرفته میشود، شخصیت او را به یک شماره پرونده تقلیل میدهند و او را چون یک زندانی با شماره پرونده اش (360) صدا میزنند. فرایند قدرت با سوژه سازی، تنبیه، جرم تراشی و برچسب زنی به دنبال ساختن یک شهروند مطیع از قهرمان داستان است، همچنین در جستار حاضر، نقاط مقاومت فوکویی و کافکایی نیز بررسی میشود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
نگین بی نظیر
دانشگاه گیلان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :