برآورد ترکیب‌ پذیری و عمل ژن در لاین‌های منتخب ذرت (Zea mays L.)

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 380

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_AGRO-21-1_001

تاریخ نمایه سازی: 1 اسفند 1399

چکیده مقاله:

ذرت یکی از مهم‌ترین گیاهان دانه‌ای و علوفه­ای است که  نقش مهمی در صنایع غذایی و تغذیه دام، به­ویژه تغذیه طیور دارد. به‌منظور برآورد ترکیب پذیری و عمل ژن در لاین های منتخب ذرت و شناسایی بهترین ترکیب هیبریدی برای صفات مورفولوژیک ذرت، آزمایشی طی سال‌ 1392 بصورت تلاقی­های دی­آلل  دو طرفه با ده والد در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان اجرا شد. نتاج جهت بررسی در دو مکان (ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان- عراقی محله و ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد) در سه تکرار در سال 1393 کشت شدند. برای داده­های مربوط به صفات تعداد روز از سبز شدن تا ظهور کاکل و تعداد روز از ظهور کاکل تا رسیدگی فیزیولوژیک، تعداد ردیف دانه در بلال، عملکرد دانه، ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف بلال، تجزیه واریانس جداگانه در هر مکان انجام و سپس تجزیه مرکب صورت گرفت. معنی‌دار بودن اثر ترکیب­ پذیری عمومی و خصوصی برای اکثر صفات نشان داد که هر دو اثر افزایشی و غیرافزایشی در کنترل این صفات موثر بوده و درجه غالبیت بیشتر از یک نیز نشان دهنده عمل فوق غالبیت ژن‌ها در کنترل این صفات بود. در کلیه صفات مورد بررسی مقدار پایین وراثت­پذیری خصوصی و مقدار بیشتر واریانس غالبیت، نشان دهنده اهمیت بیشتر اثرات غالبیت در کنترل ژنتیکی این صفات بود. نتایج این آزمایش نشان داد که در اصلاح ذرت برای صفاتی نظیر تعداد روز از ظهور کاکل تا رسیدگی فیزیولوژیک و تعداد ردیف دانه در بلال، گزینش نقشی نداشته و باید از روش‌های مبتنی بر هیبریداسیون استفاده کرد. ذرت یکی از مهم‌ترین گیاهان دانه‌ای و علوفه­ای است که  نقش مهمی در صنایع غذایی و تغذیه دام، به­ویژه تغذیه طیور دارد. به‌منظور برآورد ترکیب پذیری و عمل ژن در لاین های منتخب ذرت و شناسایی بهترین ترکیب هیبریدی برای صفات مورفولوژیک ذرت، آزمایشی طی سال‌ 1392 بصورت تلاقی­های دی­آلل  دو طرفه با ده والد در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان اجرا شد. نتاج جهت بررسی در دو مکان (ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان- عراقی محله و ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد) در سه تکرار در سال 1393 کشت شدند. برای داده­های مربوط به صفات تعداد روز از سبز شدن تا ظهور کاکل و تعداد روز از ظهور کاکل تا رسیدگی فیزیولوژیک، تعداد ردیف دانه در بلال، عملکرد دانه، ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف بلال، تجزیه واریانس جداگانه در هر مکان انجام و سپس تجزیه مرکب صورت گرفت. معنی‌دار بودن اثر ترکیب­ پذیری عمومی و خصوصی برای اکثر صفات نشان داد که هر دو اثر افزایشی و غیرافزایشی در کنترل این صفات موثر بوده و درجه غالبیت بیشتر از یک نیز نشان دهنده عمل فوق غالبیت ژن‌ها در کنترل این صفات بود. در کلیه صفات مورد بررسی مقدار پایین وراثت­پذیری خصوصی و مقدار بیشتر واریانس غالبیت، نشان دهنده اهمیت بیشتر اثرات غالبیت در کنترل ژنتیکی این صفات بود. نتایج این آزمایش نشان داد که در اصلاح ذرت برای صفاتی نظیر تعداد روز از ظهور کاکل تا رسیدگی فیزیولوژیک و تعداد ردیف دانه در بلال، گزینش نقشی نداشته و باید از روش‌های مبتنی بر هیبریداسیون استفاده کرد.  

کلیدواژه ها:

Combining ability ، Genetic control ، Heritability and Maize lines. ، ترکیب‌پذیری ، کنترل ژنتیکی ، لاین‌های ذرت و وراثت‌پذیری

نویسندگان

سید افشین مساوات

Former PhD Student of Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran and Research Assistant of Prof., Agronomy & Horticulture Research Department, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Exten

حجتاله مظاهری لقب

Associate Prof., Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran

حسن سلطانلو

Associate Prof., Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran

رجب چوکان

Reasearch Prof., Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Afarinesh, A., E. Farshadfar and R. Choukan. 2004. Genetic analysis ...
  • Alam, A. K. M. M., S. Ahmed, M. Begum and ...
  • Alam, M. F., M. M. R. Khan, M. Nurruzzaman, S. ...
  • Atanaw, A., M. C. Wali, P. M. Salimath and R. ...
  • Barati, A., G. H. Nematzadeh, G. Abaskianoosh and R. Choukan. ...
  • Becker, W. A. 1986. Manual of quantitative genetics: Academic Enterprises.USA ...
  • Bordallo, Patricia do N., M. G. Pereira and A. T. ...
  • Choukan, R. 2001. Evaluation of yield and yield components on ...
  • Choukan, R. 2007. Heterotic grouping of maize inbred lines based ...
  • Choukan, R. 2013. Maize and maize properties. Seed and Plant ...
  • Choukan, R. and A. Mosavat. 2007. Mode of gene action ...
  • Cosmin, O., N. Bica and C. Bagiu. 1991. Study of ...
  • Dehghani, H., S. H. Sabaghpour and A. Ebadi. 2010. Study ...
  • Dehghanpour, Z., 2002. General and specific combining ability and genetic ...
  • Dehghanpour, Z., B. Ehdaie and M. Moghaddam. 1996. Diallel ...
  • Dehghanpour, Z. 2014. Diallel analysis of grain yield, number of ...
  • Fan, X. M., H. M. Chen, J. Tan, C. X. ...
  • Griffing, B. 1956a. Concept of general and specific combining ability ...
  • Griffing, B. 1956b. A generalized treatment of the use of ...
  • Iqbal, M., K. Khan, H. Sher and H. Rahman, 2011. ...
  • Liu, L. Y. 2008. Combining ability analysis and evaluation on ...
  • Malvar, R. A., A. Ordas, P. Revilla and M. E. ...
  • Pavilkova, T. and S. B. Rood. 1987. Diallel analysis of ...
  • Saleem, M., K. Shahzd, M. Javid and A. Ahmad. 2002. ...
  • Sher, H., M. Iqbal, K. Khan, M. Yasir and H. ...
  • Spaner, D., R. A. I. Brathwait and D. E. Mather. ...
  • Truberg, B. and M. Huehn. 2000. Contribution to the analysis ...
  • Zare, M., R. Choukan, E. Majidi Heravan and M. R. ...
  • Zhang, Y., M. S. Kang and R. Magari. 1996. A ...
  • Afarinesh, A., E. Farshadfar and R. Choukan. 2004. Genetic analysis ...
  • Alam, A. K. M. M., S. Ahmed, M. Begum and ...
  • Alam, M. F., M. M. R. Khan, M. Nurruzzaman, S. ...
  • Atanaw, A., M. C. Wali, P. M. Salimath and R. ...
  • Barati, A., G. H. Nematzadeh, G. Abaskianoosh and R. Choukan. ...
  • Becker, W. A. 1986. Manual of quantitative genetics: Academic Enterprises.USA ...
  • Bordallo, Patricia do N., M. G. Pereira and A. T. ...
  • Choukan, R. 2001. Evaluation of yield and yield components on ...
  • Choukan, R. 2007. Heterotic grouping of maize inbred lines based ...
  • Choukan, R. 2013. Maize and maize properties. Seed and Plant ...
  • Choukan, R. and A. Mosavat. 2007. Mode of gene action ...
  • Cosmin, O., N. Bica and C. Bagiu. 1991. Study of ...
  • Dehghani, H., S. H. Sabaghpour and A. Ebadi. 2010. Study ...
  • Dehghanpour, Z., 2002. General and specific combining ability and genetic ...
  • Dehghanpour, Z., B. Ehdaie and M. Moghaddam. 1996. Diallel ...
  • Dehghanpour, Z. 2014. Diallel analysis of grain yield, number of ...
  • Fan, X. M., H. M. Chen, J. Tan, C. X. ...
  • Griffing, B. 1956a. Concept of general and specific combining ability ...
  • Griffing, B. 1956b. A generalized treatment of the use of ...
  • Iqbal, M., K. Khan, H. Sher and H. Rahman, 2011. ...
  • Liu, L. Y. 2008. Combining ability analysis and evaluation on ...
  • Malvar, R. A., A. Ordas, P. Revilla and M. E. ...
  • Pavilkova, T. and S. B. Rood. 1987. Diallel analysis of ...
  • Saleem, M., K. Shahzd, M. Javid and A. Ahmad. 2002. ...
  • Sher, H., M. Iqbal, K. Khan, M. Yasir and H. ...
  • Spaner, D., R. A. I. Brathwait and D. E. Mather. ...
  • Truberg, B. and M. Huehn. 2000. Contribution to the analysis ...
  • Zare, M., R. Choukan, E. Majidi Heravan and M. R. ...
  • Zhang, Y., M. S. Kang and R. Magari. 1996. A ...
  • نمایش کامل مراجع