بررسی شرایط و تاثیر تعرفه های گمرکی در محصولات استراتژیک

در جهانی سازی اقتصاد واردات و تعرفه های گمرکی جایگاه ی خاص در بخش کشاورزی دارند که بر تولیـد داخلـی و قـدرت رقابتی این بخش تاثیر بسزایی دارد. در این راستا سیاست های تجارت باید مناسب باشـد. نیـاز بـه شـناخت کامـل ابزارهـای موجود و چگونگی شرایط و اثرات آن در تجارت بین الملل دارای اهمیت می باشد. در نتیجه ارتباط نزدیک کشاورزی با توسعه اقتصادی، امنیت غذایی و رفاه جامعه وجود دارد. با توجه به شرایط و اثرات تعرفه های گمرکی در محصولات استراتژیک ایـن تحقیق ضروری به نظر می رسد. شرایط و تاثیر تعرفه های گمرکی در محصولات استراتژیک کشاورزی و تعرفه هـا ی وارداتـی بر تقاضای واردات را در طی دوره 1360-92 مورد بررسی قرار می دهد. برای نیل بـه مقصـود تـابع تقاضـا واردات نـه کـالای استراتژیک در بخش کشاورزی ایران شامل گند م، جو، برنج، ذرت، کنجاله، سویا، روغن، گوشت مرغ و گوشت قرمز و شـکر را در نظر گرفته ایم. برای این منظور و برای رسیدن به هدف با استفاده از مدل خود توضیح با وقفه های ثواریمی بـرآورد کـرده ایم و محصولات مورد مطالعه قرار گرفته اند. نتایج این مطالعه نشان داد که بـین میـزان تعرفـه واردات گنـدم، بـرنج، روغـن، گوشت مرغ، گوشت قرمز و شکر و تقاضای واردات این محولات ارتباطی معکوس وجـود دارد. یعنـی بـا اضـافه شـدن تعرفـه، واردات این محصولات کم می شود. در عین حال بین افزایش تولید داخلی گندم، جو، ذرت کنجالـه، سـویا و تقاضـای واردات این محصولات هم رابطه معکوس وجود دارد. تا آنجایی که با اضافه شدن تولیدات داخلی محصولات بالا مقدار واردات آنها هم کم می شود. نتایج این تحقیق گویای آن است که بین افزایش قیمن نسبی واردات گنـدم، جـو، ذرت و تقاضـای واردات آنهـا رابطه منفی وجود دارد. به عبارت دیگر با اضافه شدن قیمت نسبی واردات، میزان تقاضای وارد این محصولات کم می شود. در نهایت نتایج نشان می دهد که ضریب تصحیح خطای مربوط به تابع تقاضا تقریبا بالاست. اگر سرعت تعدیل و حرکت به طرف تعادل بلندمدت در تابع تقاضای این محصولات نسبت به گروه اول کمتر می باشد.