ساخت ناگذرا در گویش بختیاری مسجدسلیمان
سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 207
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLW-2-5_002
تاریخ نمایه سازی: 13 اسفند 1399
چکیده مقاله:
ساخت ناگذرا ساختی است که فعل آن دارای جهت معلوم بوده و تنها یک گروه اسمی به عنوان موضوع مرکزی دارد. از نظر نقش معنایی، گروه اسمی موجود در این ساخت، همچون گروه اسمی ساخت مجهول، نقش معنایی مفعولی دارد. این جستار تلاش دارد تا با بررسی دادههای گویشی نشان دهد ساخت ناگذرا در گویش بختیاری دارای چه ویژگیهایی بوده و تفاوت آن با ساخت مجهول در چیست؟ فعل گذرا و سببی از افزودن پسوند -(e)nبه پایان مادة مضارع گذرا ساخته میشود و مادۀ ماضی آن با افزودن پسوندīδ- به مادۀ مضارع به دست میآید. افعال ناگذرا نیز با افزودن پسوندeh - به پایان اسم، صفت و مادۀ مضارع فعلهای اصلی یا بدون افزودن پسوند ساخته میشوند. مادۀ ماضی این افعال نیز از افزودن پسوند est- به مادۀ مضارع به دست آید. ساخت مادة ناگذرا در ساخت مجهول نیز به کار میرود. در نتیجه هر دو ساخت مجهول و ناگذرا دارای شباهت روساختی هستند؛ اما همانند زبان فارسی تفاوت این دو ساخت، با آوردن عامل در ساخت مجهول به صورت گروه حرف اضافهای مشخص میگردد. همچنین با استفاده از عبارت قیدی xos be xos (خود به خود) در ساخت ناگذرا به جای عبارت کنادی در مجهول میتوان به تفاوت دو ساخت پی برد. ساخت ناگذرا ساختی است که فعل آن دارای جهت معلوم بوده و تنها یک گروه اسمی به عنوان موضوع مرکزی دارد. از نظر نقش معنایی، گروه اسمی موجود در این ساخت، همچون گروه اسمی ساخت مجهول، نقش معنایی مفعولی دارد. این جستار تلاش دارد تا با بررسی دادههای گویشی نشان دهد ساخت ناگذرا در گویش بختیاری دارای چه ویژگیهایی بوده و تفاوت آن با ساخت مجهول در چیست؟ فعل گذرا و سببی از افزودن پسوند -(e)nبه پایان مادة مضارع گذرا ساخته میشود و مادۀ ماضی آن با افزودن پسوندīδ- به مادۀ مضارع به دست میآید. افعال ناگذرا نیز با افزودن پسوندeh - به پایان اسم، صفت و مادۀ مضارع فعلهای اصلی یا بدون افزودن پسوند ساخته میشوند. مادۀ ماضی این افعال نیز از افزودن پسوند est- به مادۀ مضارع به دست آید. ساخت مادة ناگذرا در ساخت مجهول نیز به کار میرود. در نتیجه هر دو ساخت مجهول و ناگذرا دارای شباهت روساختی هستند؛ اما همانند زبان فارسی تفاوت این دو ساخت، با آوردن عامل در ساخت مجهول به صورت گروه حرف اضافهای مشخص میگردد. همچنین با استفاده از عبارت قیدی xos be xos (خود به خود) در ساخت ناگذرا به جای عبارت کنادی در مجهول میتوان به تفاوت دو ساخت پی برد.
نویسندگان
والی رضایی
دانشگاه اصفهان
فرخنده شجاعی
دانشگاه اصفهان