نمای اپیدمیولوژیک و توزیع جغرافیایی آزمایشگاه‌های پزشکی در شهر مشهد

پیش‌زمینه: برای برقراری یک نظام سلامت متوازن و سیستم شهری یکپارچه، کنترل توزیع جغرافیایی محل‌های کار جامعه پزشکی در هر شهر یکی از اصول غیرقابل انکار است. هدف مطالعه حاضر بررسی فراوانی و نحوه توزیع آزمایشگاه‌های پزشکی در مناطق 13 گانه شهر مشهد است. روش‌ها: در این مطالعه توزیع مطلق و نسبی آزمایشگاه‌های پزشکی در مناطق شهری مشهد مورد بررسی قرار گرفت. محل جغرافیایی، نوع فعالیت و مالکیت آزمایشگاه‌های پزشکی از بانک اطلاعاتی سازمان نظام پزشکی مشهد تا پایان سال 1394 استخراج گردید. اطلاعات مناطق جغرافیایی و جمعیتی نیز از گزارش‌های منتشر شده توسط شهرداری مشهد بدست آمد. یافته‌ها: در شهر مشهد تا پایان سال 1393، 153 آزمایشگاه مشغول به فعالیت بوده‌اند. از مجموع آزمایشگاه‌ها بر مبنای زمینه فعالیت 51/6% تشخیص طبی، 45/8 % تشریحی و تشخیص طبی و مابقی آسیب‌شناسی تشریحی بودند. فراوانی آزمایشگاه‌های پزشکی براساس نوع مالکیت 32/7 % درمانگاهی، 47/7 % خصوصی و 19/6% آزمایشگاه‌های بیمارستانی بودند. با توجه به منطقه‌بندی شهر مشهد، بیشترین تجمع آزمایشگاه‌ها در منطقه یک (38)، منطقه هشت (23) و منطقه دو (20) و کمترین تجمع در منطقه دوازده با تعداد 1 آزمایشگاه بوده است. نسبت تعداد آزمایشگاه‌ها به ازای 10,000 نفر به طور متوسط در مناطق شهری مشهد برابر با 0/6 بود که این نسبت در مناطق یک، هشت و ثامن بیشترین و در مناطق سه، پنج، شش و دوازده کمترین بود. نتیجه‌گیری: برنامه‌ریزی برای توزیع عادلانه خدمات تشخیصی و درمانی، یکی از اهداف عمده سیاستگذاران نظام سلامت است. بنابراین، اجرای سیاست‌های هدایتی از سوی نهادهای مسئول مانند وزارت بهداشت، انجمن‌ها و سازما‌ن‌های نظام پزشکی به توزیع متعادل‌تر نیروی پزشکی کمک خواهد کرد.