نقش کانون های تفکر در فرایند سیاستگذاری

در جنگ ایده ها، کانون های تفکر یک کشور، ارتش فکری و یکی از مولفه های قدرت نرم محسوب می شود. دیدگاه عمومی این است که فلسفه وجودی کانون های تفکر به حرکت
درآوردن تخصص ها و ایده ها برای اثرگذاری بر فرایندهای سیاستگذاری است. در جهانی که با مسائل عاجل گوناگونی از قبیل فقر مفرط، نابرابری، تغییرات آبوهوایی، شهرنشینی گسترده، شیوع بیماری های واگیردار، منازعات نظامی، تروریسم بین المللی، جنایت های سازمان یافته و گسترش جنگ افزارهای کشتار جمعی روبه رو است، ارائه ایده های خوبی که قابلیت کاربردی داشته باشند ضروری به نظر می رسد. تردیدی نیست که حکمرانی خوب و فنی به تصمیم گیری متفکرانه و مستند نیاز دارد. در این میان کانون های تفکر می توانند نقشی مهم در حوزه قانونگذاری و سیاستگذاری بازی کنند. کانون های تفکر سازمان هایی مستقل و غیرانتفاعی هستند که با هدف کسب حمایت و تاثیرگذاری بر فرایند سیاستگذاری، با تکیه بر تخصص و فکر به تولید ایده ها می پردازند. یکی از کارکردهای اولیه کانون های تفکر کمک به آموزش سیاستگذاران و مردم در رابطه با مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است. کانون های تفکر به عنوان سازمان های پژوهشی سیاست عمومی به رفع شکاف میان جهان اندیشه ها و جهان سیاست کمک می کنند، اما چالش هایی نیز در برابر فعالیت این نهادها وجود دارد که با توجه به محیط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هر کشور فرق میکند. شاید مهمترین موضوعی که کانون های تفکر امروز در سراسر جهان با آن مواجه هستند مشکلات بودجه است. بخش قابل توجهی از کانون های تفکر برای تامین نیازهای مالی سالیانه خود به کمک های اشخاص، شرکت ها و دیگر نهادهای خصوصی و دولتی متکی هستند. در نتیجه این امکان وجود دارد که کانون های تفکر به آسانی گوش به فرمان منافع حامیان مالی بوده و تنها به موضوعات خاصی پرداخته و از کار پژوهشی گسترده غافل شوند. یکی از آفت های مهم کانون های تفکر گرایش به «تفکر خودکار» و پرهیز از «تفکر نوآورانه» است. حدود ۸۰۰۰ اندیشکده سیاستی یا کانون تفکر در سراسر جهان وجود دارد که از این تعداد بیش از ۱۸۷۰ کانون تفکر در ایالات متحده و به ویژه در واشنگتن واقع شدهاند. بودجه سالیانه اندیشکده RAND ، بالغ بر ۲۶۰ میلیون دلار است. برخی دیگر مانند موسسه بروکینگز و بنیاد هریتیج بین ۶۰ تا ۱۰۰ میلیون دلار بودجه دارند. تفاوت در منابع بودجه ای کانون های تفکر محافظه کار و لیبرال، اغلب با تفاوت هایی در رهبری، راهبرد و شیوه تخصیص بودجه همراه است.