بررسی و تحلیل عوامل محرك برای حركت اجسام طبیعی در فلسفه ی طبیعی ابنباجه

بحث از «مقوله ي حركت» يكي از مقومات اصلي فلسفه ي طبيعي تلقی مي شود كه با شكل گيري فيزيك نيوتني-گاليله اي مهمترين موضوع بخش سينماتيك و ديناميك در فيزيك جديد را تشكيل مي دهد. از جمله دانشمنداني كه نظراتش نقش بسزايي در شكل گيري آراي گاليله داشته، ابن باجه (1098-1138) فيلسوف طبيعي مسلمان سده 12 ميلادي است. مكانيك ابن باجه اي بر مبناي دو قاعده ي كلي ارسطويي بنا شده كه بر حركت طبيعي و حركت قسري تاكيد دارد. در مقاله ي حاضر، مبادي حركت نزد ابن باجه بر اساس عوامل محرك در جابجايي جسم طبيعي، يعني «صورت» و «وزن» مبتني بر نظريه ي مهم «ماده و صورت» و اصل ضروري «بيهوده و عبث عمل نكردن طبيعت» براي نخستين بار بحث و بررسي خواهد شد.