معرف‌های قناعت در معماری (در تضاد معنایی قناعت با طمع و حرص)

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 544

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ATJIK-3-5_002

تاریخ نمایه سازی: 19 اسفند 1399

چکیده مقاله:

تأثیر پذیری انسان از محیط و تأثیر گذاری محیط بر رفتار و اخلاق انسان مورد تأیید بسیاری از کارشناسان است و می‌توان گفت رعایت ارزش‌های اسلامی و اخلاقی در معماری زمینه‌ساز رشد و تقویت آن ارزش‌ها در کاربران می‌گردد؛ اما مسأله در چگونگی بروز و تجلی این ارزش‌ها در معماری است. در این پژوهش به تعیین معرف‌های قناعت (که یکی از مکارم اخلاق مورد توصیه امامان معصوم (ع) است) در بخشی از معانی آن (معانی متضاد قناعت: حرص و طمع) پرداخته شده است. بدین منظور طی انجام فرآیندی پس از معناشناسی قناعت با بهره گیری از مفاهیم متضاد آن، ابعاد معماری تعیین و سپس معیارها و معرف‌های قناعت شناسایی شده‌اند. روش پژوهش در شناخت معنای قناعت، معناشناسی است و در تعیین ابعاد معماری و معیارها و معرف‌های برگرفته از مفاهیم متضاد طمع و حرص، از استدلال منطقی بهره برده شده است و صحت آن به تایید 14 تن از کارشناسان معماری رسیده است. بدین منظور طی انجام فرآیندی پس از معناشناسی قناعت با بهره گیری از مفاهیم متضاد آن، ابعاد معماری تعیین و سپس معیارها و معرف‌های قناعت شناسایی شده‌اند. روش پژوهش در شناخت معنای قناعت، معناشناسی است و در تعیین ابعاد معماری و معیارها و معرف‌های برگرفته از مفاهیم متضاد طمع و حرص، از استدلال منطقی بهره برده شده است و صحت آن به تایید 14 تن از کارشناسان معماری رسیده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد ویژگی‌های افراد مؤثر (معمار، کاربر و کارفرما) برای پرهیز از طمع و حرص در معماری، «شناخت حدود اختیار»، «پرهیز از زیاده‌خواهی»،«پذیرش محدودیت‌ها» و «پرهیز از تعصب» است؛ در فرآیند معماری (طراحی، ساخت و بهره‌برداری) باید «سلسله مراتب اهمیت» تعیین شوند، «شکل زندگی» شناسایی شود و با «برنامه‌ریزی» مناسب «تناسب اجزاء اثر با شکل زندگی» و نیز اصل «فناپذیری» مد نظر قرار داده شود؛ در مجموع می‌توان گفت در چنین اثری (در فرم، عملکرد و معنا) چهار ویژگی عمده «قاعده‌مندی»، «تجدید-پذیری»، «انطباق‌پذیری» و «توازن» قابل شناسایی است.

نویسندگان

محمد مهوش

گروه معماری، دانشکده هنر، دانشگاه بجنورد، بجنورد. ایران

مهدی سعدوندی

دکتری معماری، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • · آقا جمال خوانساری، محمد ابن حسین‏ (1366)، شرح آقا ...
  • ابن بابویه، محمد ابن علی (1382)، الخصال‏. ترجمه­ی یعقوب جعفری، ...
  • · ابن شعبه، حسن ابن علی 1381)، تحف­العقول‏. ترجمه­ی بهراد ...
  • · ابن منظور، محمد ابن مکرم‏ (1414ق)، لسان­ العرب‏. بیروت: ...
  • · الکساندر، کریستوفر (1381)، معماری و راز جاودانگی، ترجمه­ی مهرداد ...
  • · بستانی، فؤاد افرام (1375)، فرهنگ ابجدی، ترجمه­ی رضا مهیار، ...
  • · تمیمی آمدی، عبدالواحد ابن محمد (1410)، غررالحکم و درر ...
  • · حسین­زاده،علی(1389)،نقش­قناعت در بهره­مندی از زندگی، معرفت اخلاقی(4)، صص 115-136. ...
  • · حکیمی، محمدرضا؛ حکیمی، محمد؛ حکیمی، علی (1380)، الحیاة، تهران: ...
  • · راغب اصفهانی، حسین ابن محمد (1374)، ترجمه و تحقیق ...
  • · رضائیان، علی (1392)، اصول مدیریت، تهران: انتشارات سمت. ...
  • · رفیع­پور، فرامرز (1392): کندوکاوها و پنداشته­ها. مقدمه­ای بر روش­های ...
  • · سریانی، نسرین (1381)، قناعت و معماری، نظری بر آثار ...
  • · سعدوندی، مهدی(1388)، معماری قانعانه، رساله مقطع دکترای معماری، دانشگاه ...
  • · سعیدی خوزی، احمد (1360)، منطق نظری، تهران: 1360. ...
  • · قرشی بنایی، علی اکبر (1412ق)، قاموس قرآن‏، تهران: دار ...
  • · کراجکی، محمد ابن علی (بی­تا) گنجینه معارف شیعه إمامیه ...
  • · _____ (بی­تا)، نزهه النواظر (ترجمه معدن الجواهر)، ترجمه­ی عباس ...
  • · کلانتری، ابراهیم و جنتی، لیلا (1391)، همبستگی قناعت و ...
  • · مستغفری، جعفر ابن محمد(1381)، روش تندرستى در اسلام (ترجمه ...
  • · مجلسی، محمد باقر ابن محمدتقی (1378)، ایمان و کفر ...
  • · موسوی، سید عباس (1388)، فرهنگ زهد و قناعت در ...
  • · مهوش، محمد (1397)، شاخص سازی مفاهیم اسلامی در معماری؛ ...
  • · مهوش، محمد و سعدوندی، مهدی (1397). شاخص­سازی قناعت در ...
  • · میراکبری، رقیه السادات (1389). آثار تربیتی و روان­شناختی قناعت، ...
  • · میلر، سام اف (1379)، روند طراحی، ترجمه محمد احمدی‌نژاد ...
  • · هاشمی خویی، میرزا حبیب­الله (1400)، منهاج البراعه فی شرح ...
  • نمایش کامل مراجع