کاربرد ظن در قرآن کریم: تأملی حول اقوال مفسران در تفسیر "ظن" به یقین
محل انتشار: دوفصلنامه دین و دنیای معاصر، دوره: 6، شماره: 1
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 299
فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_PAVAH-6-1_006
تاریخ نمایه سازی: 19 اسفند 1399
چکیده مقاله:
گمان و یقین دو مفهوم متضاد هستند که در قرآن، هرکدام با الفاظ مستقل آمدهاند؛ ولی لغتشناسان و مفسران بسیاری واژه ظن را دارای دو معنای متضاد شک و یقین دانستهاند. بسیاری از متکلمان و مفسران باورمندند که عقیده باید یقینی باشد و ظن در مسائل اعتقادی معتبر نیست و درنتیجه آیاتی که ظن به مسائل اعتقادی را مطرح کرده است حمل بر یقین کرده یا به تأویل بردهاند و واژه ظن را از واژگان اضداد دانستهاند که دارای دو معنای ظن و یقین است. این پژوهش با بررسی کاربردهای واژه ظن در نزد عرب و در قرآن کریم و با توجه به قرائن درونی و بیرونی آیات دارای واژه ظن و اقوال مفسران ذیل هر آیه، به مطالعه و بررسی جهانبینی قرآن در مورد ظن پرداخته است؛ همچنین بررسی میکند که آیا این واژه در دو معنای متضاد گمان و یقین بهکاررفته است یا بازگشت تمام کاربردهای قرآنی آن به معنای اصلی ظن، یعنی گمان است. افزون بر این، در این پژوهش آشکار میشود که کاربردهای واژه ظن در نزد عرب و در قرآن کریم قرینهای بر حمل ظن بر یقین - در آیاتی که مفسران به معنای یقین تفسیر کردهاند - به دست نمیدهد و حمل آیات بر معنای غالب ظن، یعنی گمان در منطق قرآن، مانعی ندارد و چهبسا مطابق اصل ظهور و علم و حکمت باریتعالی است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مریم ساجدی
کارشناس ارشد معارف قرآن، دانشگاه مفید، قم، ایران.