شعر حجم: یداله رویایی، شگردها و مولفهها
محل انتشار: فصلنامه زبان و ادبیات فارسی، دوره: 14، شماره: 16
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 229
فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_PERSI-14-16_005
تاریخ نمایه سازی: 19 اسفند 1399
چکیده مقاله:
«شعر حجم» یکی از گونههای شعر امروز به شمار میآید. ایننوعشعر، زمانی به وجود آمد که شاعرانِ «موج نو»، رویکردِ زبانی متفاوتی را در شعر آغاز کرده بودند. یداله رویایی و چند تن از شاعران، پس از «موج نو»، جریان «شعر حجم» را شکل دادند. آنان به طور همزمان در دو عرصۀ شاعری و نظریهپردازی فعالیت نمودند. رویایی به عنوان شاخصترین نظریهپرداز و شاعرِ شناخته شدۀ «شعر حجم»، هم به تبیین و معرفی شاخصههای این نوع شعر پرداخت؛ هم تلاش نمود اشعاری منطبق بر آرا و نظریات خود بسراید. ماحصل اینفرایند، ارایۀ تعریفی تازه از شعر و خلق اشعاری فُرمگرا، ساختارشکنانه و مبتنی بر هنجارگریزی و تجربههای نامتعارف زبانی است. ایننوعشعر، دارای گونهای از ابهام است و بنا به ادعای رویایی، بر مبنای سه اصلِ «فاصله»، «ایجاز» و «حرکت» نظام مییابد. «شعر حجم» به جای عرضۀ معنایی معلوم یا ارایۀ تصویر و مضمونی خاص، به دنبال ایجادِ حجم یا فاصلهای در ذهن مخاطب است. خواننده مکلف است با تلاش ذهنیِ خود، میان واژگان و نش «شعر حجم» یکی از گونههای شعر امروز به شمار میآید. ایننوعشعر، زمانی به وجود آمد که شاعرانِ «موج نو»، رویکردِ زبانی متفاوتی را در شعر آغاز کرده بودند. یدالله رویایی و چند تن از شاعران، پس از «موج نو»، جریان «شعر حجم» را شکل دادند. آنان به طور همزمان در دو عرصۀ شاعری و نظریهپردازی فعالیّت نمودند. رویایی به عنوان شاخصترین نظریهپرداز و شاعرِ شناخته شدۀ «شعر حجم»، هم به تبیین و معرفی شاخصههای این نوع شعر پرداخت؛ هم تلاش نمود اشعاری منطبق بر آرا و نظریات خود بسراید. ماحصل اینفرایند، ارایۀ تعریفی تازه از شعر و خلق اشعاری فُرمگرا، ساختارشکنانه و مبتنی بر هنجارگریزی و تجربههای نامتعارف زبانی است. ایننوعشعر، دارای گونهای از ابهام است و بنا به ادعای رویایی، بر مبنای سه اصلِ «فاصله»، «ایجاز» و «حرکت» نظام مییابد. «شعر حجم» به جای عرضۀ معنایی معلوم یا ارایۀ تصویر و مضمونی خاص، به دنبال ایجادِ حجم یا فاصلهای در ذهن مخاطب است.خواننده مکلّف است با تلاش ذهنیِ خود، میان واژگان و نشانههای ناهمگون شعر، ارتباط ایجاد کند و از این طریق به تداعی، معنا و یا تصور و تصویری غیر منتظره دست یابد. در اینمقاله، ضمن تبیینِ مختصات «شعر حجم» و تحلیل نمونههایی از اشعار رویایی، تلاش شده چگونگی برخورد او با زبان و عناصر شعری مورد بررسی قرار گیرد. انههای ناهمگون شعر، ارتباط ایجاد کند و از این طریق به تداعی، معنا و یا تصور و تصویری غیر منتظره دست یابد. در اینمقاله، ضمن تبیینِ مختصات «شعر حجم» و تحلیل نمونههایی از اشعار رویایی، تلاش شده چگونگی برخورد او با زبان و عناصر شعری مورد بررسی قرار گیرد.
نویسندگان
برات محمدی
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه
عباس باقی نژاد
استادیار دانشگاه آزاد ارومیه