مصداق‌هایی از مفهوم گروتسک در حکایت‌های مثنوی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 218

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LIAR-11-4_005

تاریخ نمایه سازی: 20 اسفند 1399

چکیده مقاله:

وسعت اندیشۀ مولانا اقیانوس بی‌کرانی است که روندگان بحر حقیقت را قادر می‌سازد تا به هر کرانۀ آن لنگر اندازند و فراخور اندیشه و توان خویش مروارید معانی عرفانی را صید کنند. اندیشه‌ای که برانگیزانندۀ حسی از سقوط بشریت است. سقوطی که مقدمۀ صعودی آگاهانه و هشیارانه به تعالی و خودشناسی است. او با طنزی زیرکانه و کاربرد تضاد و تناقض، اغراق، آمیختگی عناصر انسانی و حیوانی، بیان واقع‌گرایانۀ عناصر خیالی، ادبیات پورنو و رکیک و احضار ابعاد شیطانی، داستان سقوط انسان و ناتوانی او در شناخت حقیقت را بیان می‌کند و با برافکندن نقاب گنهکاری چهرۀ حقیقی خداپرستی را نشان می‌دهد. این شیوۀ بیان به گروتسک شهرت دارد؛ شیوه‌ای که ماهیتی غمبار و مشمئزکننده دارد، در عین حال خنده را در مخاطب برمی‌انگیزد، خنده‌ای خالی از شوق و شادی که ابزاری برای نشان دادن ضعف‌ها، کمبودها، دردها و بی‌عدالتی‌هاست و با برانگیختن احساساتی متضاد، پاسخ مغشوش و دوگانۀ مخاطب را موجب می‌گردد و او را به تعمق و تفکر وامی‌دارد. در این مقاله نویسنده پس از تعریف گروتسک و ویژگی‌های آن، به روش توصیفی-‌تحلیلی، به بررسی مصداق‌هایی از این گونه در اندیشه و افکار مولانا پرداخته‌ و به این نتیجه رسیده‌ است که حضور عناصر گروتسک در حکایت‌های مولانا انکارناپذیر است. او بامحور قرار دادن شخصیت‌ و موقعیتو تقابل آنها و بهره‌گیری از کارکردهای متعدد گروتسکی، مفاهیم عرفانی ژرف و عمیقی را بیان می‌کند که به عشق حقیقی و تکامل انسان منتهی می‌شود.

نویسندگان

فرشته السادات حسینی

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع ...
  • امینی، اسماعیل (1391). خندمین‌تر افسانه (جلوه‌های طنز در مثنوی معنوی)، ...
  • برهانی، مهدی (1372). تلخند: طنز در داستان‌های مثنوی معنوی، تهران: ...
  • پارسانسب، محمد (غلام) (1386). «ساختارشناسی داستان‌های طنزآمیز مثنوی»، پژوهش‌های ادبی، ...
  • تسلیم‌جهرمی، فاطمه، یحیی طالبیان (1390). «تلفیق احساسات ناهمگون و متضاد(گروتسک) ...
  • داوودی‌مقدم، فریده (1391). «گروتسک در حکایت‌های دیوانگان عطار»، مجلۀ تاریخ ...
  • رونلد، نولز (1391). شکسپیر و کارناوال پس از باختین، ترجمه ...
  • پیرخدری‌، ستاره (1389). بررسی ادبیات کارناوالی در دفتر ششم مثنوی، ...
  • تامسون، فلیپ (1390). گروتسک، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: نشر مرکز. ...
  • جعفری تبریزی، محمدتقی (1387). مولوی و جهان‌بینی‌ها، چ 6، تهران: ...
  • چوبندیان، محمدزمان (1387). زنگ و صیقل و آینه، تحلیل طنزهای ...
  • حلبی، علی‌اصغر (1364). مقدمه‌ای بر طنز و شوخ‌طبعی در ایران، ...
  • حیدری، خدیجه (1394). گروتسک در آثار صادق هدایت، دانشگاه آزاد ...
  • زرین‌کوب، عبدالحسین (1366). بحر در کوزه، تهران: انتشارات محمدعلی علمی. ...
  • شیمل، آن‌ماری (1370). شکوه شمس (سیری در آثار و افکار ...
  • لوترآدامز، جیمز، ویلسون یتس (1394). گروتسک در ادبیات، ترجمه آتوسا ...
  • مجابی، جواد (1395). تاریخ طنز ادبی ایران، ج 2، تهران: ...
  • مولوی، جلال‌الدین محمد (1387). شرح جامع مثنوی معنوی، کریم زمانی، ...
  • نبی‌لو، علیرضا (1386). «تأویلات مولوی از داستان‌های حیوانات، بررسی 53 ...
  • نمایش کامل مراجع