طبیعت در قصه‌های عامیانۀ ایرانی از دیدگاه نقد بومگرا
محل انتشار: فصلنامه فنون ادبی، دوره: 11، شماره: 2
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 340
فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_LIAR-11-2_005
تاریخ نمایه سازی: 20 اسفند 1399
چکیده مقاله:
چکیده نقد بومگرا از رویکردهای نسبتاً جدید در نقد ادبی است که دو پرسش بزرگ را مطرح می‌کند: یکی اینکه محیط زیست و طبیعت در شکل‌گیری هر اثر ادبی چه نقش یا نقش‌هایی برعهده دارند و دوم اینکه هر اثر ادبی چه دیدگاه و رویکردی از محیط زیست را نشان می‌دهد؟ قصّه‌ها متن مناسبی برای پاسخ‌دادن به این دو پرسش بزرگ هستند؛ طبیعت چنان در تاروپود قصّه‌های عامیانه تنیده شده است که جزو کنش‌های آغازین قصّه قلمداد می‌شود. در پاسخ به پرسش دوم نیز می‌توان گفت انعکاس طبیعت در قصّه، قدسی، جادویی، نجات‌بخش، یاریگرانه و همه‌جاحاضر است، چنان‌که تقریباً هیچ قصّه‌ای از عناصر طبیعت خالی نیست. اگر در ژانرهای دیگر، حضور طبیعت تلویحی، غیرمستقیم و گذرا و نامعیّن است، مسلماً در قصّه‌ها، محیط زیست امری ثابت و معیّن است و در فرایند روایت نقشی بنیادین دارد. روش تحقیق این مقاله، تحلیل محتوای کیفی از نوع مضمونی است که به خوانش بوم‌گرایانۀ قصّه‌های عامیانه می‌پردازد و به این نتیجه رسیده است که افزون بر جلوۀ طبیعت با دو وجه مقدّس و جادویی در قصّه‌ها، وفور گیاهان جادویی و دیگر عناصر طبیعت که یاریگر قهرمانان می‌شوند، چه به‌صورت مستقیم و چه به‌صورت بهره‌دهی و نعمت‌بخشی، قهرمانان را در صلح و آشتی با طبیعت نگاه می‌دارد و قصّه‌خوان امروزی نیز احترام به طبیعت و پاسداشت آن را وظیفۀ خود می‌داند و از اشتیاق مخرّبش به تسلط منفی بر طبیعت می‌کاهد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محبوبه خراسانی
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
فریده داودی مقدم
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شاهد، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :