بررسی خطاب در قرآن بر مبنای مدل ارتباطی یاکوبسن با تکیه بر سه مخاطب «انسان»، «بنی‌آدم» و «ناس»
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 600
فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_PAQ-8-2_003
تاریخ نمایه سازی: 23 اسفند 1399
چکیده مقاله:
یکی از روشهای مؤثر در جلب‌توجه مخاطبان، خطاب قرار دادن مستقیم یا غیرمستقیم آنها است که در قرآن کریم نیز از این شگرد برای تأثیر در مخاطب استفاده شده‌است. پژوهش حاضر به بررسی روشی می‌پردازد که قرآن عامه مردم را با واژه‌های «ناس»، «بنی‌آدم» و «انسان» مخاطب قرار می‌دهد و میکوشد با بهره‌گیری از روش توصیفی–تحلیلی، سازوکار این تخاطب را بر اساس نظریه ارتباطی[1] یاکوبسن[2] مشخص کند. پس از بررسی قرآن، بیست‌و‌یک آیه با خطاب «الناس»، پنج آیه با خطاب «بنی‌آدم» و دو آیه با خطاب «الانسان» یافت شد و تلاش برای دستیابی به پاسخ این پرسش‌ها آغاز شد که: کدام‌یک از عوامل ارتباطی یاکوبسن در این آیات پررنگ‌تر است؟ شیوه بیانی قرآن در انتقال معنی به مخاطبان عام خود چگونه است و این شیوه چه رابطه‌ای با ساختار جملات دارد؟ نتایج نشان میدهند که در هشتاد‌ودو درصد از این خطاب‌ها، جهتگیری پیام به‌سوی شنونده است که بیانگر نقش ترغیبی آیات است. برای ندا به مخاطبان عام در هفتادوهشت درصد آیات از شیوۀ بیان مستقیم استفاده‌شده است و بسامد شیوۀ بیان مستقیم دوبرابر شیوۀ بیان غیرمستقیم است. در بیان مستقیم بیشتر جمله‌ها با ساختار انشایی بیان می‌شوند و در بیان غیرمستقیم، جملات معمولاً ساختار خبری دارند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
نازنین درویشی رکنی
دانشآموخته کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس،گروه زبانشناسی
ارسلان گلفام
دانشیار دانشگاه تربیت مدرس، گروه زبانشناسی
علی حاجی خانی
دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس گروه علوم قرآن و حدیث
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :