بررسی شکست های ساختاری در صنعت گردشگری ایران

از یک سو با وجود گسترش آمار و امکان استفاده از اطلاعات سری زمانی در مطالعات اقتصاد گردشگری، مدلهای سری زمانی در تحقیقات این حوزه در ایران کاربرد بیشتری یافته است؛ از سوی دیگر به دلیل تاثیرپذیری بالای صنعت گردشگری از عوامل مختلفی همچون بیماری، جنگ، تحریم، رخدادهای سیاسی، شوکهای اقتصادی و بسیاری دیگر از شوکهای بین الملل و ملی، عملا تغییرات ساختاری در این صنعت رخ میدهد که نتایج متداول در بررسیهای سری زمانی را غیرقابل اتکا میسازد. برای رفع این مساله، بایستی نقاط شکست ساختاری در مطالعات صنعت گردشگری شناسایی شود. تحقیق حاضر با هدف تعیین نقاط شکست ساختاری در صنعت گردشگری ایران، از داده های فصلی بهار 1392 تا تابستان 1399 استفاده کرده است. همچنین از آزمونهای مختلف و نوین شکست ساختاری که نقطه شکست برای آنها نامعلوم فرض میشود، بهره برده است. تمامی این آزمونها، وجود شکست ساختاری در پاییز 1398 را مورد تایید قرار داده اند البته آزمونهای متداول (و غیربازگشتی) علاوه بر پاییز 1398، بهار 1397 را نیز به عنوان نقطه شکست ساختاری تایید کرده اند. هرچندکه در صورت کاهش ضریب معنیداری، تنها پاییز 1398 به عنوان نقطه شکست ساختاری در اقتصاد ایران شناخته خواهد شد. با توجه به حجم بالای گردشگری و رشد این بخش در بهار و تابستان 1398، انتظار میرود در بررسیهای سالانه، سال 1399 تنها سالی باشد که شکست ساختاری در صنعت گردشگری ایران رخ داده باشد. رخدادهای سیاسی (از قبیل رخدادی که برای سفارت عربستان یا همه پرسی در کردستان عراق، امضای برجام یا اعمال تحریمهای شدید بر اقتصاد ایران) عملا باعث ایجاد تغییرات ساختاری در مدلهای سری زمانی گردشگری ایران نشده اند و عوامل فراگیرتری همچون اپیدمی کووید-19 هستند که شکست ساختاری در گردشگری ایران را موجب شده اند.