بررسی نظرات و آرا دربارۀ نقطۀ آغازین پیدایش فرم نمایشی شبیه‌خوانی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 266

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HII-30-48_001

تاریخ نمایه سازی: 15 فروردین 1400

چکیده مقاله:

شبیه‌خوانی یا تعزیه هنر اصیل ایرانی است که به منظور نشر و گسترش فرهنگ و مفاهیم عاشورایی، قرن‌ها پس از واقعۀ عاشورا شکل‌ گرفت. پدیده‌ای که حاصل تلفیق اندیشه و تفکر ایرانی و آموزه‌های اسلامی است و از جنبه‌های مختلف می‌توان به تحقیق و بررسی آن پرداخت. ابهامات و سؤالات متعددی دربارۀ شکل‌گیری این آیین نمایشی متصور است؛ از جمله آنکه آنچه را که امروز به عنوان تعزیه یا شبیه‌خوانی شاهدیم، دقیقاً در چه دوره‌ای از تاریخ برای اولین بار مشاهده شده است؟ دوره‌های صفویه، افشاریه، زندیه و قاجاریه محتمل‌ترین دوره‌هایی‌اند که نظرات متناقض کارشناسان را در این مورد به خود معطوف داشته‌اند. یافتن پاسخ برای این سؤال در درجۀ اول قدمت این آیین نمایشی را نشان می‌دهد و در درجۀ دوم اصالت ایرانی بودن این هنر را در برابر فرضیۀ تقلیدی بودن آن از غرب به اثبات می‌رساند. برآیند گردآوری مطالب کتابخانه‌ای و بررسی نظر کارشناسان، مستندات و گزارش‌های تاریخی و سفرنامه‌های گردشگران در این تحقیق و شیوۀ تحلیلی و توصیفی، ما را برای پاسخ به این سؤال، به اواخر دورۀ زندیه هدایت می‌کند.

نویسندگان

محسن آقاحسنی

دانشجوی دکترای تاریخ اسلام، واحد محلات، دانشگاه آزاد اسلامی محلات، ایران

امیر تیمور رفیعی

استادیار گروه تاریخ، واحد محلات، دانشگاه آزاد اسلامی، محلات، ایران

سیدحسن قریشی

استادیار گروه تاریخ ایران اسلامی پیام نور مرکز قم، قم، ایران

حمیدرضا جدیدی

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات، محلات، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع و مآخذ ...
  • - آژند، یعقوب (1385)، نمایش در دورۀ صفوی، تهران: فرهنگستان ...
  • - اولئاریوس، آدام (1363)، سفرنامه اولئاریوس، ترجمۀ احمد به‌پور، تهران: ...
  • - بلوکباشی، علی (1383)، تعزیه‌خوانی حدیث قدسی مصائب در نمایش ...
  • - بکتاش، مایل و فرخ غفاری (1383)، تئاتر ایرانی، تهران: ...
  • - بنجامین، ساموئل جی. دبلیو. (1363)، ایران و ایرانیان (سفرنامه)، ...
  • - بهار، محمدتقی (1382)، بهار و ادب فارسی، به کوشش ...
  • - بیضایی، بهرام (1379)، نمایش در ایران، تهران: انتشارات روشنگران. ...
  • - تاورنیه، ژان باتیست (1336)، سفرنامه تاورنیه، ترجمۀ ابوتراب نوری، ...
  • - چرولی، انریکو (1367)، «تئاتر ایران»، نمایش در شرق (مجموعه ...
  • - چلکووسکی، پیتر (1367)، تعزیه هنر بومی پیشرو ایران، ترجمۀ ...
  • - دلاواله، پیترو (1391)، سفرنامه پیترو دلاواله، ترجمۀ شجاع‌الدین شفا، ...
  • - زرین‌کوب، عبدالحسین (1388)، نه شرقی، نه غربی، انسانی، تهران: ...
  • - س‍ت‍اری، ج‍لال (1387)، زمینۀ اجتماعی تعزیه و تئاتر در ...
  • - شریعتی، علی (1368)، تشیع علوی و تشیع صفوی، تهران: ...
  • - شهیدی، عنایت‌الله (1380)، پژوهشی در تعزیه و تعزیه‌خوانی (از ...
  • - ................................ (1367)، «دگرگونی و تحول در ادبیات و موسیقی ...
  • - صدر‌ حاج سیدجوادی، احمد و دیگران (1373)، دائرۀ المعارف ...
  • - عاملی، شرف‌الدین (1376)، فلسفۀ شهادت و عزاداری امام حسین(ع)، ...
  • - عناصری، جابر (1372)، شبیه‌خوانی گنجینه نمایش‌های آیینی و سنتی، ...
  • - فدایی حسین، سید حسین (1385)، تجلی دین در نمایش ...
  • - فرانکلین، ویلیام (1358)، مشاهدات سفر از بنگال به ایران، ...
  • - ف‍لاح‌زاده،‌‌ م‍جی‍د (۱۳۸۴)، ت‍اری‍خ اج‍ت‍م‍اعی- سی‍اس‍ی‌ تئات‍ر در ای‍ران‌، ...
  • - فلسفی، نصرالله (1347)، زندگانی شاه‌عباس اول، ج3، تهران: دانشگاه ...
  • - فنائیان، تاجبخش (1389)، مقایسۀ تراژدی و تعزیه، تهران: انتشارات ...
  • - کوچک‌زاده، رضا (1389)، فهرست توصیفی شبیه‌نامه‌های پراکنده، ج1، تهران: ...
  • - گ‍لی ‌زواره،‌ غ‍لام‍رض‍ا (1382)، از م‍رثی‍ه‌ ت‍ا ت‍ع‍زی‍ه‌، قم: ...
  • - لیتن، ویلهلم (1389)، تشنه در میقاتگه، تصحیح و تحلیل ...
  • - مجللی، اسماعیل (1397)، شبیه‌نامه، تهران: انتشارات فکر بکر. ...
  • - محجوب، محمدجعفر (پاییز 1372)، «تأثیر تئاتر اروپایی و روش‌های ...
  • - مستوفی، عبدالله (1371)، شرح زندگانی من، ج1، تهران: انتشارات ...
  • - ملک‌پور، جمشید (1363)، ادبیات نمایشی در ایران، ج1، تهران: ...
  • - ممنون، پرویز (1367)، «تعزیه از دیدگاه تئاتر غرب»، تعزیه ...
  • - نیبور، کارستن (1390)، سفرنامه نیبور، ترجمۀ پرویز رجبی، تهران: ...
  • - همایونی، صادق (1368)، تعزیه در ایران، شیراز: نشر نوید. ...
  • - Pelly, S. L (1879), The Miracle Plays of Hassan ...
  • - Gobineau, Josef (1950), Religions et philosophies Le Asia Central, ...
  • List of sources with English handwriting         ...
  •       Persian Sources ...
  • -       Āžand, Ya‘qūb (1385 Š.), Namāyiš dar dawra-ye Ṣafavī, Tehran: ...
  • -       ‘Āmilī& Šaraf al-Dīn (1376 Š.), Falsafa-ye Šahādat va ‘Azādārī-e ...
  • -       ‘Anāṣorī, Ĵābir (1372 Š.), Šabīh Ḵānī Ganĵina-ye Namāyišhā-ye Āīīnī ...
  • -       Baktāš, Māyil; Farroḵ Ḡafārī (1383 Š.), Teātr-e Īrānī, Tehran: ...
  • -       Bahār, Moḥammad Taqī (1382 Š.), Baḥār va Adab-e Fārsī, ...
  • -       Beyżāīī, Bahrām (1379 Š.), Namāyīš dar Īrān, Tehran: Entišārāt-e ...
  • -       Bolūkbāšī, ‘Alī (1383 Š.), Ta‘zīa Ḵānī-e Ḥadīṯ-e Qdsī-ye Maṣāeb ...
  • -       Fadāīī Ḥosayn, Sayyed Ḥosayn (1385 Š.), Taĵalī-e Dīn dar ...
  • -       Fallāḥzādeh, Maĵīd (1384 Š.), Tārīḵ-e Eĵtimā‘ī – Sīāsī-e Teātr ...
  • -       Falsafī, Naṣallāh (1347 Š.), Zindīgānī Šāh ‘Abbās-e Avval, Vol. ...
  • -       Fanāīān, Tāĵbaḵš (1389 Š.), Moqāyisa-ye Trāžedī va Ta‘ziya, Tehran: ...
  • -       Golī Zavāreh, Ḡolām Reżā (1382 Š.), Az Marṯīata Ta‘zīa, ...
  • -       Homāyūnī, Ṣādiq (1368 Š.), Ta’ziā dar Īrān, Shiraz: Našr-e ...
  • -       Kūčakzādeh, Reżā (1389 Š.), Fihrist-e Tawṣīfī Šabīhnāmahā-ye Parākanda, Vol. ...
  • -       Maḥĵūb, Moḥammad Ĵafar (1372 Š.), “Taṯīr-e Teātr-e Orūpāīī va ...
  • -       Malikpūr, Ĵamšīd (1363 Š.), Adabīāt-e Namāyišī dar Īrān, Vol. ...
  • -       Mamnūn, Parvīz (1367 Š.), “Ta’zīa az Dīdgāh-e Ḡarb”, Ta’zīa ...
  • -       Moĵalallī, Esmā‘īl (1397 Š.), Šabīhnāma, Tehran: Entīšārāt-e Fikr-e Bikr. ...
  • -       Mostawfī, ‘Abdallāh (1371 Š.), Šarḥ-e Zindigānī-e Man, Vol. 1, ...
  • -       Satārī, Ĵalāl (1387 Š.), Zamīna-ye Eĵtimā’ī-e Ta‘zīya va Teātr ...
  • -       Ṣadr Ḥāĵ Sayyed Ĵavādī, Aḥmad; et. al. (1377 Š.), ...
  • -       Šahīdī, ‘Enāyatallāh (1367 Š.), “Degargūnī va Taḥavvol dar Adabīāt ...
  • -       Šahīdī, ‘Enāyatallāh (1380 š.), Pežūhišī dar Ta‘zīya va Tā‘zīya ...
  • -       Šarī‘atī, ‘Alī (1368 Š.), Tašayo’-e ‘Alavī va Tašayo’-e Ṣafavī, ...
  • -       Zarrīnkūb, ‘Abd al-Ḥosayn (1388 Š.), Na Šarqī Na Ḡarbī, ...
  • English, French, Italian and German ...
  • -       Benjamin Samuel Greene Wheeler (1887), Persia and Persians, Booleraoky. ...
  • -       Cerulli, Enrico (1971), “Le theatre persan,” in L'Islam di ieri ...
  • -       Chelkowski, Peter (1979), Ta’ziyeh: Ritual and Drama in Iran, ...
  • -       Della Valle, Pietro (2010), Voyages De Pietro Della Valle, ...
  • -       Frankline, William (2018), Observations Made on a Tour from ...
  • -       Gobineau, Josef (1950), Religions et philosophies Le Asia Central, ...
  • -       Litten, Wilhelm (2010), Texte et textologie du Tazie (le ...
  • -       Niebuhr, Carsten (200), Niebuhrs Reisebeschreibung nach Arabien und andern ...
  • -       Olarius, Adam (1927), Die erste deutsche Expedition nach Persien ...
  • -       Pelly, S. L (1879), The Miracle Plays of Hassan ...
  • -       Tavernier, Jean Baptiste (2018), Les Six Voyage de Jean-Baptiste ...
  • نمایش کامل مراجع