جلوه های پایداری افغانستان در شعر جابر قمیحه، بررسی موردی دیوان «لِجهادِ الأفغانِ أُغَنِّی»

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 251

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JALL-12-1_008

تاریخ نمایه سازی: 15 فروردین 1400

چکیده مقاله:

شعر پایداری در کنار عمده نگاه و کارکردهای ملّی و میهن­پرستانه­ی خود، دارای نوعی رسالت جهانی و بی‌حد و مرز است؛ چراکه با تمام قابلیت­های فنی و ادبی خود در جهت دادخواهی و برانگیختن افکار عمومی نسبت به تحوّلات ناگوار در سرنوشت سیاسی و اجتماعی سرزمین­های مختلف به کار می­رود. سرزمین افغانستان همواره در طول تاریخ، از حضور بی­دلیل دشمنان خارجی و نظام خودکامه­ی داخلی درصحنه‌ی سیاسی خود رنج‌برده است، درواقع حضور استعمارگر روس و انگلیس در این سرزمین و استبداد نظام­های حکومتی وقت که سرانجام با پیروزی مردم افغانستان در آوردگاه­های مختلف همراه بوده است، جلوه و تجسّمی جهانی از پایداری و اجنبی­ستیزی این سرزمین پدید آورد و شاعران دیگر از سرزمین­های مختلف را بر آن داشت تا در اشعار خود، با محوریت و مضمون پایداری افغانستان به توصیف و تحسین این جنبش مردمی بپردازند. نمونه­ای از این شاعران، جابر قمیحه، شاعر معاصر مصر است که در دیوانی تحت عنوان «لِجهادِ الأفغانِ أُغَنِّی» به تبیین و توصیف زوایای مختلف مقاومت در افغانستان می­پردازد. این پژوهش نیز با در پیش­گرفتن روش توصیفی – تحلیلی بر آن است تا به مهم­ترین درون­مایه­ها و کارکردهای فنّی پایداری در دیوان مذکور اشاره نماید. از جمله نتایج این پژوهش حاکی از آن است که شاعر در تبیین درون­مایه­های پایداری افغانستان، مضمون و اندیشه ایثار و فداکاری را در قالب­های دین­مداری و خداباوری به‌عنوان رمز موفقیت پایداری افغانستان معرفی می­کند و در تبیین آثار و پیامدهای جنگ، بر آسیب­پذیری و دردمنشی کودکان افغان در جهت برانگیختن حسّ مسئولیت اجتماعی تأکید دارد. شاعر در بعد فنّی، به فراخوانی شخصیت­های دینی، به‌ویژه الگوبرداری از شخصیّت پیامبر گرامی اسلام می­پردازد و از سوی دیگر با هم­صدایی و وام­گیری آگاهانه از متن غایب به‌ویژه تعابیر و مفاهیم قرآنی در جهت انتقال بهتر مضمون پایداری و ارتباط آن با موضوعات ملّی و میهنی تمایل نشان می­دهد.

کلیدواژه ها:

شعر پایداری ، جابر قمیحه ، دیوان «لِجهادِ الأفغانِ أُغَنِّی» ، فراخوانی شخصیّت‌ها

نویسندگان

حامد پورحشمتی

دانش آموخته دکتری رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

کبری روشنفکر

دانشیار رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • القرآن الکریم. ...
  • إسماعیل، عزّ الدین. (1966). الشعر العربیّ المعاصر قضایاه وظواهره الفنیّة ...
  • جمعة، حسین. (2009). ملامح فی الأدب المقاوم "فلسطین أنموذجاً". دمشق: ...
  • چهرقانی­برچلویی، رضا. (1394ش). از حنجره­های شرقی "سیری در شعر پایداری ...
  • زاید، علی عشری. (1997). استدعاء الشخصیّات التراثیّة فی الشعر العربیّ ...
  • شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (1380). شعر معاصر عرب. تهران: ا سخن. ...
  • شکری، غالی. (1970). أدب المقاومة. مصر: دار المعارف. ...
  • شهزاد، محمّد. (2014). شعر جابر قمیحة الغنائیّ دراسة موضوعیّة فنّیّة. ...
  • عزّام، محمّد (2005). شعریّة الخطاب السردیّ. دمشق: منشورات اتّحاد الکتّاب ...
  • قمیحه، جابر. (1991). لجهاد الأفغان أغنّی. القاهرة: مکتبة وهبة. ...
  • کنفانی، غسّان. (1968): الأدب الفلسطینیّ المقاوم تحت الاحتلال 1948-1968. الطبعة ...
  • مطهّری، مرتضی. (1373). قیام و انقلاب مهدی (ع) از دیدگاه ...
  • ویم، سافر. (2016). مساهمة الدکتور جابر قمیحة فی الأدب العربیّ ...
  • بلاوی، رسول، علی خضری و مرضیه آباد. (1393). «موتیف استدعاء ...
  • التناص القرآنی فی روایه حکایات حارتنا لنجیب محفوظ [مقاله ژورنالی]
  • رخشنده­نیا، سیده اکرم، کبری روشنفکر، خلیل پروینی و فردوس آقاگلزاده. ...
  • روشنفکر، کبری و حیدری، احمد. (2013). «سیمیائیة خطاب المقاومة فی ...
  • رئیسیان، غلامرضا و هوشنگ استادی. (1391). «تجلّی شخصیّت پیامبر در ...
  • سرباز، حسن، محسن پیشوایی علوی و سمیه صولتی. (1395). «درد ...
  • سلیمی، علی و عبد الصاحب طهماسبی. (1391). «التناصّ القرآنیّ فی ...
  • شریفیان، مهدی و رضا چهرقانی پرچلویی. (1391). «تاریخ و جغرافیا ...
  • کاظمی، محمّد کاظم. (1385). «فریادهای موزون (شعر مقاومت در افغانستان)». ...
  • کرمی، محمّد حسین و نصیر احمد آرین فقیری (1394ش). «بررسی ...
  • کیانی، رضا، جهانگیر امیری و فاروق نعمتی. (1392). «جلوه­های بینامتنی ...
  • الشهاده و الشهید فی الشعر العربی المعاصر [مقاله ژورنالی]
  • متّقی­زاده، عیسی، اسماعیل حسینی اجداد و حامد پورحشمتی. (2015). «المقاومة ...
  • مجیدی، حسن. (1391). «ادبیات مقاومت و فلسفه پیدایش مقاومت در ...
  • محرمی، رامین و مریم بهزادی. (1394). «تحلیل و مقایسة مضامین ...
  • محلاتی، حیدر. (1396). «بررسی ابعاد شخصیّت حضرت عباس (ع) در ...
  • معروف، یحیی و حامد پورحشمتی. (1396). «النزعة الثوریة وأصداءها الدلالیّة ...
  • میرزائی، طاهره و مصطفی گرجی. (1392). «بررسی ماهیت و مفهوم ...
  • نیکوبخت، ناصر و رضا چهرقانی­برچلویی. (1389). «شعر پایداری افغانستان از ...
  • نمایش کامل مراجع