واکاوی شبهه دور و مصادره به مطلوب بر ادله اصالت وجود

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 282

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IPHD-15-27_001

تاریخ نمایه سازی: 15 فروردین 1400

چکیده مقاله:

فلسفه اسلامی با مبانی هستی‌شناخت، اساسی‌ترین پایه‌های الهیات عقلانی را پایه‌ریزی کرده است. تشکیک و تردید در این اصول، لطمه جبران‌ناپذیری بر الهیات به معنای اخص وارد می‌سازد و آن را وارد مسیر دیگر با نتایج دگرگون می‌سازد. در بین همه اصول محوری هستی‌شناخت، اصالت وجود نقش برجسته، نمایان و بی‌بدیل دارد. حکمت متعالیه با شناخت نقش مؤثر این اصل، به تثبیت آن پرداخته است. مخالفان با آن، بر اثر برخی نتایج ناسازگار با پیش‌فرض‌هایشان، همانند وحدت وجود، به خدشه و القاء شبهه در ادله آن روی آورده‌اند. عمده‌ترین شبهه، اتهام دور و مصادره به مطلوب از سوی طیفی به ظاهر نامتجانس اعم از فلسفه‌ستیزان و برخی تفکیک‌گرایان با روش جدل‌گرایانه است. در این فرصت به چهار دلیل، عطف توجه خواهد شد که در مظان این شبهه قرار گرفته است. این ادله عبارت‌اند از: برهان خیریت وجود، برهان مبتنی بر تفاوت آثار وجود خارجی با وجود ذهنی، برهان مبتنی بر امتناع تشکیک در ماهیت، و برهان حرکت اشتدادی. با طرح مفاد و مطلوب این ادله، محتوای شبهه نیز نسبت به آن‌ها محک زده خواهد شد. واکاوی نشان از این دارد که شبهه‌زایی ناشی از عدم توجه کافی به مبادی این ادله است.

نویسندگان

محمدرضا ارشادی نیا

دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه حکیم سبزواری

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آشتیانی، سیدجلال‌الدین، شرح حال و آرای فلسفی ملاصدرا، قم، دفتر ...
  • همو، هستی از نظر فلسفه و عرفان، قم، بوستان کتاب، ...
  • اکبری، رضا، و سیدمحمد منافیان، شرح منظومه حکمت، تهران، دانشگاه ...
  • ایزوتسو، توشی‌هیکو، بنیاد حکمت سبزواری یا تحلیلی تازه از فلسفه ...
  • تهرانی، جواد، عارف و صوفی چه می‌گویند؟، تهران، آفاق، 1390 ...
  • جوادی آملی، عبداللّٰه، رحیق مختوم (ج1)، شرح حکمت متعالیه (بخش ...
  • همو، رحیق مختوم (ج4)، شرح حکمت متعالیه (بخش چهارم از ...
  • حائری مازندرانی، حکمت بوعلی سینا، تهران، نشر محمد و انتشارات ...
  • سبزواری، ملاهادی بن مهدی، شرح المنظومه، تهران، ناب، 1380 ش. ...
  • سهروردی، شهاب‌الدین یحیی بن حبش، مجموعه مصنفات، تهران، پژوهشگاه علوم ...
  • سهیلی، حسین، «نقد براهین اصالت وجود در اندیشه میرزاجواد تهرانی»، ...
  • شهرزوری، شمس‌الدین محمد بن محمود، شرح حکمة الاشراق، تهران، مؤسسه ...
  • فخرالدین رازی، ابوعبداللّٰه محمد بن عمر، المباحث المشرقیة فی علم ...
  • همو، المطالب العالیة من العلم الالهی، بیروت، دار الکتاب العربی، ...
  • همو، شرح الفخر الرازی علی الاشارات (شرحی الاشارات)، قم، کتابخانه ...
  • لاهیجی، محمدجعفر، تعلیقه بر شرح رسالة المشاعر، تصحیح و تحقیق ...
  • نمایش کامل مراجع