اصول جانمایی سد با رهیافت تحلیل سلسله مراتبی: موردی از سد مخزنی زردشت

نظر به خلاء تحقیقات کاربردی جانمایي علمي سدها، پژوهش حاضر با هدف شناسایي و رتبه بندی شاخص های مؤثر بر جانمایي سد با رهیافت تحلیل سلسه مراتبي (AHP)، در راستای کمینه سازی خسارت ها و پیامدهای احتماالي، و نیز بهره گیری از نظرات خبرگان، با معرفي مناسب ترین گزینه از میان سایت های پیشنهادی احداث سد مخزني زردشت استان کرمان به عنوان ضرورتي اجتناب ناپذیر در شرایطي که تهدیدهای مُزمن، خشکسالي ها و کمبود آب تشدید یافته است، صورت پذیرفت. آمار و اطلاعات مورد نیاز، از طریق طراحي و تکمیل پرسشنامه مقایسه های زوجي توسط کارشناسان و مدیران خبره صنعت سد، صنایع آب، و صنایع دفاعي جمع آوری شد. سپس، اطلاعات مربوطه در نرم افزار Expert Choice تحلیل گردید. نتایج نشان داد از میان شاخص های اصلي، «شاخص دفاع غیرعامل» با اختصاص ضریب وزنی 0/475، بیشترین اهمیت را در جانمایي سد مخزني به خود اختصاص داده است. پس از آن، شاخص های «فنّی»، «اقتصادی»، «زیرساختی»، «اجتماعی» و «محیط زیستی»، به ترتیب با اختصاص وزن های 0/254، 0/139، 0/061، 0/059 و 0/039 در اولویت های بعد قرار گرفتند. با توجه به درجه اهمیت هر یک از شاخص ها که از طریق رهیافت دلفی دریافت گردید، جمع وزني مؤلفه های اصلي مکان یابي سایت های مذکور محاسبه، و سایت با بیشینه امتیاز مکتسبه، به عنوان مناسب ترین گزینه احداث سد معرفي شد. بر اساس یافته ها، محل پیشنهادی سد، در محل گلوئیه با مختصات جغرافیایي 32, 11, ° 29 عرض شمالي و 42,ِ 28, ° 56 طول شرقي، به فاصله 13 کیلومتری جنوب غربي شهر بافت مي باشد.