ساخت تأکیدی ـ بلاغیِ مفهوم «شمول» در زبان فارسی
محل انتشار: فصلنامه جستارهای نوین ادبی، دوره: 51، شماره: 4
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 177
فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLSS-51-4_006
تاریخ نمایه سازی: 21 فروردین 1400
چکیده مقاله:
در زبان فارسی برای اینکه گوینده ساختِ نحویِ کلام را مطابق موقعیتِ کاربردی و اقتضای حال مخاطب درآورد، افزون بر استفاده از فرایندِ جابهجاییِ اجزا، فرایندِ تغییر ساخت و صورت نیز کاربردی اساسی دارد. یکی از مواردی که با بهرهگیری از این فرایندِ تغییر ساخت و صورت، بیان ساده و اولیۀ کلام به ساختِ مؤکّد تبدیل میشود، مفهوم شمول است. حالتِ عادی و بیان سادۀ این مفهوم با نشانه هایی مانندِ «هر» و «همه» همراه است یا اینکه میتواند همراه باشد. این صورتِ ساده در موقعیت هایی که به تأکیدِ بر موضوع و رفعِ شکّ و تردید از مخاطب نیاز باشد، با سازوکارهای نحوی تغییراتی در ساختِ اولیه و سادۀ جمله ایجاد میشود که حاصلِ آن، ساخت نحویِ دیگری خواهد بود که مفهومِ مورد نظر را با تأکید بیان میکند. در این مقاله، به روش تحلیلی، با ذکر نمونههایی از آثار ادبی ماهیّت و وضعیتِ ساختِ مؤکّد از بیان شمول بررسی و چگونگیِ تبدیلِ این مفهوم از ساختِ ساده به ساختِ مؤکّد نیز تشریح میشود. حاصل کار نشان میدهد که در زبان فارسی برای بیان مؤکّد و مبالغه آمیز مفهوم شمول، از ظرفیت تغییر ساخت نحوی استفاده میشود و این ظرفیت تغییر ساخت نسبت به استفاده از قیدهای تأکیدی کاربردی‌تر است؛ همچنین مشخص شد که چگونگیِ تغییر در ساخت نحویِ شمول برای تبدیل بیانِ ساده و ابتداییِ موضوع به حالتِ مؤکّد در انواع جملات یکسان است و غیر از تفاوتهایی جزئی، بیان شمول در جملات ساده و مرکّب و در دو حالتِ سلبی و ایجابی از یک قاعدۀ کلّی پیروی میکند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
فرهاد محمدی
دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :