تطبیق شخصیّت های حماسی شاهنامه با چهره های تاریخی در کتاب نامۀ باستان میرزا آقاخان کرمانی
محل انتشار: فصلنامه جستارهای نوین ادبی، دوره: 50، شماره: 4
سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 308
فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLSS-50-4_003
تاریخ نمایه سازی: 21 فروردین 1400
چکیده مقاله:
همیشه سخن بر سر این بوده است که شاهنامه اثری تاریخی است یا اثری داستانی؟ مورخان از همان ابتدا مبنای شاهنامه را تاریخ قرار دادهاند و سعی کردهاند که شخصیّتهای حماسی را با شخصیّتهای سامی و عبری تطبیق دهند. با کشف مظاهر جدید تمدن امروزی از یافتههای باستانشناسی و رواج صنعت چاپ و ترجمه، تطبیق چهرههای حماسی با چهرههای تاریخی ایران هم مدّ نظر برخی پژوهشگران قرار گرفت. در مقابل افرادی شخصیّتهای حماسی را قهرمانان داستانی میدانستند و شخصیّتهای تاریخی را جدا فرض میکردند. میرزا آقاخان کرمانی، با پررنگ شدن بحث ملیّت، به سرودن اثر تاریخی بر وزن و قالب شاهنامۀ فردوسی پرداخت و سعی کرد که شخصیّتهای تاریخی مثل کورش، کمبوجیه، داریوش و ... را با قهرمانهای حماسی مثل کیخسرو، کیکاووس، اسفندیار و ... تطبیق دهد. در این پژوهش با مراجعه به نامۀ باستان، تطبیقها را ذکر و دلیل انجام این تطبیقها را از نگاه شاعر بررسی کردهایم. حاصل اینکه شاعر در پی شباهتهای داستانی، نزدیکی نامهای تاریخی و شخصیّتهای حماسی و آمیختگی اندیشههای دساتیری، در پی تطبیق این شخصیّتها برآمده است؛ بهگونهایکه آقاخان معتقد بوده که فردوسی نام طوایف، جنگها و شاهزادگان را با شخصیتهای حماسی آمیخته است. همیشه سخن بر سر این بوده است که شاهنامه اثری تاریخی است یا اثری داستانی؟ مورخان از همان ابتدا مبنای شاهنامه را تاریخ قرار دادهاند و سعی کردهاند که شخصیّتهای حماسی را با شخصیّتهای سامی و عبری تطبیق دهند. با کشف مظاهر جدید تمدن امروزی از یافتههای باستانشناسی و رواج صنعت چاپ و ترجمه، تطبیق چهرههای حماسی با چهرههای تاریخی ایران هم مدّ نظر برخی پژوهشگران قرار گرفت. در مقابل افرادی شخصیّتهای حماسی را قهرمانان داستانی میدانستند و شخصیّتهای تاریخی را جدا فرض میکردند. میرزا آقاخان کرمانی، با پررنگ شدن بحث ملیّت، به سرودن اثر تاریخی بر وزن و قالب شاهنامۀ فردوسی پرداخت و سعی کرد که شخصیّتهای تاریخی مثل کورش، کمبوجیه، داریوش و ... را با قهرمانهای حماسی مثل کیخسرو، کیکاووس، اسفندیار و ... تطبیق دهد. در این پژوهش با مراجعه به نامۀ باستان، تطبیقها را ذکر و دلیل انجام این تطبیقها را از نگاه شاعر بررسی کردهایم. حاصل اینکه شاعر در پی شباهتهای داستانی، نزدیکی نامهای تاریخی و شخصیّتهای حماسی و آمیختگی اندیشههای دساتیری، در پی تطبیق این شخصیّتها برآمده است؛ بهگونهایکه آقاخان معتقد بوده که فردوسی نام طوایف، جنگها و شاهزادگان را با شخصیتهای حماسی آمیخته است.
کلیدواژه ها:
نامۀ باستان. شاهنامه. فردوسی. میرزاآقاخان. تطبیق
نویسندگان
حمیدرضا خوارزمی
شهید باهنر کرمان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :