بررسی تطبیقی روش جغرافیایی ابن‌رسته در مقایسه با دیگر جغرافیدانان مکتب عراقی (با تکیه ‌بر منابع جغرافیایی یعقوبی، ابن‌فقیه و ابن‌خرداذبه)

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 268

فایل این مقاله در 11 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHRU-10-2_001

تاریخ نمایه سازی: 24 فروردین 1400

چکیده مقاله:

توجه به دانش جغرافیا و گسترش این علم در نزد مسلمانان موجب شد در قرون 4و5قمری/10و11میلادی دو مکتب جغرافیایی به نام‌های عراقی و بلخی شکل گیرد. هرکدام از این دو مکتب در خلق آثار خود اصولی به کار گرفتند. ابن‌رسته ازجمله جغرافی‌دانانی است که پژوهشگران او را در مکتب عراق جای می‌دهند. اهمیت ابن‌رسته در این است که به جغرافیا نگاهی جهان‌شمول داشت و به این منظور کوشید تا اثر خود را به‌صورت دایرةالمعارفی مدون درآورد. ازاین‌رو باوجود شباهت‌های روشی که کتاب اعلاق‌النفیسه با آثار دیگر جغرافی‌دانان مکتب عراقی دارد، در مقایسه با این آثار، تفاوت‌های بسیاری نیز در آن مشاهده می‌کنیم. براساس نتایج به‌دست‌آمده این تفاوت‌ها در جغرافیای انسانی، جغرافیای اقتصادی، جغرافیای مذهبی و فرقه‌ای، جغرافیای ریاضی و نجومی، تقدم توصیف مکه و مدینه بر سواد و بغداد و نیز توصیف نواحی، راه‌ها، رودها و دریاها مشهود است.

کلیدواژه ها:

جغرافیای انسانی ، جغرافیای اقتصادی ، جغرافیای مذهبی و فرقه‌ای ، جغرافیای ریاضی و نجومی

نویسندگان

علی اصغر هدایتی

دانشجوی دکتری تاریخ، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

صالح پرگاری

دانشیار تاریخ، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • . قرآن کریم، ترجمه آیت‌الله مکارم شیرازی. ...
  • . ابن‎الفقیه، احمدبن‌محمدبن‌اسحاق، (1416ق)، البلدان، تصحیح یوسف الهادی،بیروت: عالم‌الکتب.‏ ...
  • . ابن‌خردادبه، ابوالقاسم‌عبیدالله، (1992م)، المسالک‌والممالک، بیروت: دارصادر. ...
  • . ابن‌رسته، احمدبن‌عمر، (1892م)، الاعلاق‌النفیسه، بیروت: دارصادر. ...
  • . البلعبکی، منیر، (1992م)، معجم اعلام‌المورد، بیروت: دارالعلم للملایین. ...
  • . بروسوى، محمدبن‌على‏، (1427)، أوضح‌المسالک إلى معرفه‌البلدان و الممالک‏، تصحیح ...
  • . بکرى، عبدالله‌بن‌عبدالعزیز، (1992م)، المسالک‌والممالک‏، تصحیح آدریان فان لیوفن و ...
  • . تشنر، فرانتس، (1375)، تاریخچه جغرافیا در تمدن اسلامی، ترجمه ...
  • . تونی، یوسف، (1964م)، معجم‌المصطلحات‌الجغرافیه، القاهره: دارالفکرالعرب. ...
  • . حسینى فسایى، حاج‌میرزاحسن، (1382)، فارسنامه ناصرى، تصحیح منصور رستگار ...
  • . حمیرى، محمدبن‌عبدالمنعم، (1984م‏)، الروض‌المعطار فى خبرالأقطار، تصحیح احسان عباس، ...
  • . دهخدا، علی‌اکبر، (1374)، لغت‌نامه، زیر نظر محمد معین و ...
  • . رضا، عنایت‌الله، (1374)، «ابن‌رسته»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر ...
  • . روزنتال، فرانتس، (1365)، تاریخ تاریخ‌نگاری در اسلام، ترجمه اسدالله ...
  • . على، صالح‌احمد، (1375)، حجاز در صدر اسلام، ترجمه عبدالمحمد ...
  • . قره‌چانلو، حسین، (1380)، جغرافیای تاریخی کشورهای اسلامی، ج1، تهران: ...
  • . کراچکوفسکی، ایگناتی یولیانوویچ، (1379)، تاریخ نوشته‌های جغرافیایی در جهان ...
  • . لسترنج، گای، (1367)، جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، ترجمه ...
  • . مقدسی، ابوعبد الله‌محمدبن‌احمد، (بی‌تا)، احسن‌التقاسیم فی معرفه‌الاقالیم، چ2، بیروت: ...
  • . ملایری، محمدمهدی، (1379)، تاریخ و فرهنگ ایران در دوران ...
  • . نفیس، احمد، (1374)، خدمات مسلمانان به جغرافیا، ترجمه حسن ...
  • . یاقوت حموى، یاقوت‌بن‌عبد الله، (1995م)، معجم‌البلدان‏.ج1و3، چ2، بیروت: دارصادر. ...
  • . یعقوبی، احمدبن‌اسحاق، (1422)، البلدان، تصحیح محمدامین ضناوى‏، بیروت: دارالکتب‌‎العلمیه. ...
  • منابع لاتین ...
  • . Bosworth. C. Edmund, (1998), “ Ebn rosta” Encyclopaedia Iranica. ...
  • . Schoy. Carl, (1924), The Geography of the Moslems of ...
  • نمایش کامل مراجع