تبیین فرآیند شناسایی و اولویتبندی مؤلفههای سلامت کیفیت محیطی در مناطق روستایی با استفاده از روش ارزیابی نسبت تجمعی ARAS
محل انتشار: مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره: 10، شماره: 35
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 286
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GPS-10-35_009
تاریخ نمایه سازی: 30 فروردین 1400
چکیده مقاله:
به دلیل نسبی بودن مفهوم کیفیت محیطی در شرایط متفاوت مکانی- زمانی، پیچیدگیهای چشمگیری فراروی پژوهشگران است. به همین دلیل تحلیل و بررسی سلامت کیفیت محیطی مستلزم در دسترس بودن نماگرهای مشخصی است که در انطباق کامل با واقعیات مورد نظر بوده و امکان شناخت کامل ویژگیهای جامعۀ مورد مطالعه را فراهم مینماید.روش ارزیابی نسبت تجمعی(ARAS)، یکی از تکنیکهای تصمیمگیری چند معیاره است که به منظور رتبهبندی، با استفاده از یک تابع بهینه گی، میزان کارایی نسبی گزینهها را بر حسب میزان تأثیرگذاری نسبی وزن معیارها مشخص میکند. این روش میتواند به عنوان یکی از جدیدترین، مؤثرترین و در عین حال سادهترین روشها، در تصمیمگیری چند معیارۀ مورد استفاده قرار گیرد. روش شناسی این پژوهش مبتنی بر روشهای تحلیلی-توصیفی و پیمایشی است. این پژوهش ضمن شناسایی و معرفی مؤلفههای سلامت کیفیت محیطی بر آن بوده تا چارچوب روش شناختی نوینی را با استفاده از نظر سنجی خبرگان ارائه نماید. بدین منظور تعداد 153 نماگر مشتمل بر 21 نماگر اکولوژیکی، 21 نماگر اقتصادی، 50 نماگر اجتماعی-فرهنگی و 61 نماگر کالبدی-فضایی برای سنجش و ارزیابی پایداری سلامت کیفیت محیطی در مناطق روستایی شناسایی شده تا بر این مبنا امکان بررسی واقع بینانهتری از پایداری سلامت کیفیت محیطی در سکونتگاههایئروستایی فراهم آید. نتایج این پژوهش نشان میدهد که مؤلفۀ کالبدی-فضایی با میانگین 42/8 در مقایسه با سایر نماگرها وزن بیشتری در تحلیل سلامت کیفیت محیطی دارد. مؤلفه محیطی-اکولوژیک با 7.38 امتیاز، مؤلفۀ اجتماعی-فرهنگی با 5.74 امتیاز و مؤلفه اقتصادی با 5.42 امتیاز در رتبههای بعدی قرار دارند. همچنین نتایج تکنیک روش ارزیابی نسبت تجمعی(ARAS) نشان میدهد که مؤلفه کالبدی-فضایی با 0.867 در رتبۀ اول، مؤلفۀ محیطی-اکولوژیک با 0.816 در رتبۀ دوم، مؤلفۀاقتصادی با 0.580 در رتبۀ سوم و اجتماعی-فرهنگی با 0.460 در رتبۀ چهارم قرار دارد. به منظور بهبود سلامت کیفیت محیطی در مناطق روستایی پیشنهاد میشود اولاً مسئولان به افزایش دانش خود در زمینۀ سلامت کیفیت محیطی بپردازنند؛ همچنین بایستی دیدگاهی یکپارچه نسبت به سلامت کیفیت محیطی داشته باشند. از طرفی سازمانهای مرتبط اجرای برنامههای سلامت کیفیت محیطی را منوط به چند پروژۀ عمرانی ندانند. جلب اعتماد مردم و مشارکت دادن آنها در شناسایی مشکلات، ارائۀ راهحل و اجرای آنها با کمک مسئولان یکی دیگر از مواردی است که میتواند به ارتقاء سلامت کیفیت محیطی در مناطق روستایی کمک نماید.
کلیدواژه ها:
سلامت کیفیت محیط ، سلامت کیفیت محیطی روستایی ، نماگرهای سلامت کیفیت محیطی ، تکنیک ارزیابی نسبت تجمعی (ARAS)- مناطق روستا
نویسندگان
رضا نعمتی
دکتری، جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
مهدی پورطاهری
دانشیار، جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
عبدالرضا رکن الدین افتخاری
استاد، جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :