آسیب شناسی تساهل و بررسی عواقب وخاستگاه های آن در فهم روایات تفسیری

مهمترین راه دستیابی به احکام و آموزه هـای دینـی، بعـد از قرآن کریم، سنت پیامبر و ائمه علیهم السلام است که در کتـب متعدد روایی گزارش شده است. با توجـه بـه آسـیب پذیر بـودن احادیث، استفاده از این گنجینه پربها نیازمند طی مقـدماتی است که شناسایی آفات و آسـیب های فهـم درسـت حـدیث یکـی از آنهاست. از این رو، بررسی آسیبها و موانع فهم حدیث ضـروری مینماید. آفات فراوانی بر سـر راه فهـم صـحیح حـدیث قـرار گرفته است. ازجمله این آفات تساهل و سـاده انگـاری درفهـم روایات می باشد که در روایات تفسیری نیز تسری یافته اسـت. از آنجا که منابع مورد استفاده در ایـن تحقیـق ؛ قـرآن، و روایات و کتب تفسیری و حدیثی مـی باشـد، از روش توصـیفی - تحلیلی استفاده شده است. از آنجایی که روایات پیشـوایان ما ، به سان آیات قرآن، چندین لایه دارد. به همین خاطر گـذر از لایه رویین و استخراج لایه های زیـرین، نیـاز بـه تأمـل و تتبع فراوان دارد و تا این دوتحقق نیابند، نمیتوان به مقصود حقیقــی معصــوم دســتیافــت. در همــین راســتا ، احادیــث اعتقادی مانند احادیـث: »طینـت، سـعادت، جبـر و اختیـار از مصادیق احادیث »صعب مستصعب« هسـتند و شـرح آنهـا نیازمنــد درکی برتر از فهم عادی است.