تاثیر سطوح مختلف اسید هیومیک و کود نانو روی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان و اسانس گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)

به­منظور بررسی پاسخ­های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.) با غلظت­های مختلف اسید هیومیک و نانوکلات روی، آزمایشی گلخانه­ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه زابل در سال 1395 اجرا شد. فاکتور اول شامل چهار غلظت اسید هیومیک (صفر،50، 100 و 150 میلی­گرم در لیتر) و فاکتور دوم شامل نانوکلات روی با 4 سطح (صفر، 5/0، 1 و 2 گرم در لیتر) بود. صفات اندازه­گیری شده شامل وزن خشک بوته، طول برگ، شاخص کلروفیل، سطح برگ، فعالیت آنزیم کاتالاز، فعالیت آنزیم پراکسیداز، فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، مقدار عنصر روی، عنصر فسفر و اسانس مرزه بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر مقادیر مختلف مصرف کود نانو کلات روی و اسیدهیومیک و اثر متقابل تیمارها بر طول برگ، سطح برگ، شاخص کلروفیل، مقدار اسانس، مقدار روی، فسفر، آنزیم کاتالاز، پرواکسیداز و سوپراکسیداردیسموتاز در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. اما برهمکنش اسیدهیومیک و کود نانو کلات روی وزن خشک بوته معنی‌دار نشد. اسید هیومیک تا 150 میلی­گرم در لیتر همراه با 2 گرم در لیتر نانوکلات روی به ترتیب منجر به افزایش 64 و 75 درصدی وزن خشک بوته و سطح برگ در مقایسه با تیمار شاهد گردید. بیشترین درصد اسانس (17/2) و شاخص کلروفیل (05/12) نیز در کابرد محلول­پاشی 150میلی­گرم در لیتر اسید هیومیک به همراه 2 گرم در لیتر نانوکلات روی به دست آمد. تیمار شاهد در محتوای عنصر روی و فسفر در مقایسه با بالاترین سطح استفاده از اسید هیومیک و نانوکلات روی به ترتیب 77 و 26 درصد کمتر بود. بیشترین فعالیت آنزیم پراکسیداز و فعالیت آنزیم کاتالاز نیز در شرایط محلول­پاشی 150 میلی­گرم در لیتر اسید هیومیک و 2 گرم در لیتر نانوکلات روی مشاهده شد. کاربرد بالاترین سطوح اسید هیومیک و نانوکلات روی باعث افزایش 77 درصدی روی و 26 درصدی فسفر در مقایسه با شاهد شد. بیشترین سطح برگ (۴ سانتی‌متر مربع)، وزن خشک بوته (15/16 گرم)، طول برگ (00002/3 سانتی­متر)، مقدار روی (950000/0 میلی گرم در کیلوگرم)، آنزیم کاتالاز (88/1 میکرومول در دقیقه در میلی­گرم پروتئین) و آنزیم پرواکسیداز (180/0 میکرومول در دقیقه در میلی­گرم پروتئین) در تیمار (150 میلی­گرم در لیتر اسید هیومیک و 2 گرم در لیتر کود نانو کلات روی) به دست آمد.