جستاری پیرامون «همای»

سال انتشار: 1391
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 343

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RPLL-4-1_004

تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

همای مرغ استخوان خوار معروفی است که در راستة شکاریان قرار می­گیرد. شهرت این پرنده در ادبیات فارسی براساس جایگاه اسطوره­ای آن است؛ آنچنان که سایة این پرنده بر سر هر کس می‌افتاد او را سعادتمند می‌دانستند و حتی وی را پادشاه می­کردند. در علم پرنده شناسی این پرنده را در خانوادة کرکس‌ها قرار داده‌اند. هما (هومیا یا هوما یا هومیه و یا هومایه) در اوستا به معنای (خجسته) آمده و در شاهنامه از درفش (همای پیکر) یاد شده است.  همچنین  در اوستا از مرغی به نام «مرغ وارغن» نام برده شده، که فرّ به صورت این پرنده از پیکر جمشید جدا گردیده است. مرغ «وارغن» را  برخی سیمرغ، برخی پرنده‌ای از جنس شاهین و برخی به پیروی از (وُلف ) شاهین و معین هم یکی از معانی همای را «وارغن» آورده است. مرغ وارغن با سیمرغ افسانه­ای خلط شده؛ ولی در حقیقت «مرغ وارغن» همان همای امروزی است. با وجود اینکه همای در فرهنگ ایرانی پرنده‌ای مشهور است؛ اما نوشته‌های بسیار اندک و پراکنده‌ای دربارة‌ آن وجود دارد. 

نویسندگان

اسماعیل شفق

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بوعلی سینا ، همدان، ایران.

جمیله زارعی

کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • 1- اسکات، درک .(بی تا). پرندگان ایران، انتشارات سازمان حفاظت ...
  • 2- اعتصامی، پروین .(بی تا). کلیات دیوان پروین اعتصامی، به ...
  • 3- انوری، علی بن محمد(بی تا)، دیوان انوری، به کوشش ...
  • 4- اوحدی، رکن الدین .(1340). کلیات اوحدی اصفهانی معروف به ...
  • 5- برهان، محمدحسین بن خلف .(1376). برهان قاطع، به کوشش ...
  • 6- بنوا، گ­لوک .(1379). جهان اسطوره شناسی، ترجمة جلال ستاری، ...
  • 7- بیدل دهلوی، عبدالقادربن عبدالخالق .(1384). دیوان، تصحیح خلیل الله ...
  • 8- بهار، مهرداد .(1352). اساطیر ایران، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ...
  • 9- پورداود، ابراهیم .(1380). فرهنگ ایران باستان، تهران: انتشارات اساطیر. ...
  • 10- پورنامداریان، تقی .(1374). دیدار با سیمرغ، تهران: پژوهشگاه علوم ...
  • 11- تفلیسی، دانیال ابوالفضل جیش بن محمد ابراهیم .(1383). تعبیر ...
  • 12- جُرّ، خلیل .(1377). فرهنگ لاروس، ترجمة حمید طبیبیان، تهران: ...
  • 13- حافظ، شمس الدین محمد .(1383). دیوان، براساس نسخة محمد ...
  • 14- خاقانی، بدیل بن علی .(1388). دیوان، به کوشش ضیاءالدین ...
  • 15- خواجوی کرمانی .(1362). همای و همایون، با تصحیح کمال ...
  • 16- دوستخواه، جلیل .(1371). اوستا: کهن ترین سروده‌ها و متنهای ...
  • 17- دهخدا، علی اکبر .(1377). لغت نامه دهخدا، جلد پانزدهم، ...
  • 18- زنجانی، برات .(1387). احوال و آثار و شرح مخزن ...
  • 19- سعدی، مصلح بن عبدالله .(1381). بوستان سعدی، تصحیح غلامحسین ...
  • 20- ----------------- .(1384). گلستان، بکوشش خلیل خطیب رهبر، تهران: انتشارات ...
  • 21- سودآور، ابوالعلا .(1384). فرّة ایزدی در آئین پادشاهی ایران، ...
  • 22- سیف فرغانی، محمد .(1364). دیوان، تصحیح ذبیح الله صفا، ...
  • 23- شعار، جعفر و حسن انوری .(1382). رزم نامة رستم ...
  • 24- شفیعی کدکنی، محمد رضا .(1383). منطق الطیر عطار، انتشارات ...
  • 25- شهریار، محمد حسین .(بی تا). کلیات دیوان شهریار،ادارة فرهنگ ...
  • 26- شهیدی مازندرانی، حسین .(1377). فرهنگ شاهنامه، نیشابور: نشر بلخ. ...
  • 27- صائب، محمد علی .(1370 ). دیوان، به کوشش محمد ...
  • 28- صفا، ذبیح الله .(1382). تاریخ ادبیات در ایران، جلد ...
  • 29- طوسی، محمدبن احمد .(1345). عجایب المخلوقات، به اهتمام منوچهر ...
  • 30- عراقی، ابراهیم بن بزرگمهر .(1381). دیوان، با مقدمه وتصحیح ...
  • 31- عطوفت شمسی، مسعود .(1386). دایرة المعارف حیوانات ایران، تهران: ...
  • 32- عمید، حسن .(1362). فرهنگ عمید، تهران: انتشارات امیرکبیر. ...
  • 33- فتوحی، محمود .(1385). بلاغت تصویر، تهران: انتشارات سخن. ...
  • 34- فرّخی یزدی،محمد.(1357). دیوان، با تصحیح و مقدمة حسین مکّی، ...
  • 35- فردوسی، ابوالقاسم.(1385). شاهنامة فردوسی،به کوشش سعید حمیدیان، تهران: نشر ...
  • 36- فروزانفر، بدیع الزمان .(1339-1340). شرح احوال و نقد و ...
  • 37- فروغی، عباس بن موسی .(1336). دیوان، به کوشش حسین ...
  • 38- قاآنی شیرازی، حبیب اله بن محمد .(1336). دیوان، تهران: ...
  • 39- کلیم، ابوطالب .(1362). دیوان، با مقدمة مهدی افشار، تهران: ...
  • 40- مطّهرجمالی یزدی، ابوبکر .(1386). فرّخ نامه، تهران: امیرکبیر. ...
  • 41- معیری، محمد حسین .(1381). کلیات رهی معیری، به کوشش ...
  • 42- معین، محمد .(1363). فرهنگ فارسی، جلد ششم، تهران: انتشارات ...
  • 43- --------- .(1380). فرهنگ معین، نشر سرایش. ...
  • 44- --------- .(1338). مزدیسنا و تأثیر آن بر ادب فارسی، ...
  • 45- منصوری، جمشید .(1387). راهنمای پرندگان ایران، تهران: انتشارات فرزانه. ...
  • 46- مولوی، جلال الدین محمدبن محمد .(1385). مثنوی معنوی، تصحیح ...
  • 47 - ناصرخسرو .(1335). دیوان، با تصحیح نصرالله تقوی، تهران: ...
  • 48- نعمت الله ولی، نعمت الله بن عبد الله .(بی ...
  •  49- وحشی بافقی، کمال الدین .(1353). دیوان، تهران: مؤسسة انتشارات ...
  • 50- وحیدی، حسین .(1372). «سیمرغ (مرغ فرمانروا)»، فصلنامة هستی، شمار3، ...
  • 51- ‌هارت، جرج .(1374). اسطوره‌های مصری، ترجمة عباس مخبر، تهران: ...
  • 52- هدایت، صادق .(1312). نیرنگستان، تهران: انتشارات امیرکبیر. ...
  • 53- یاحقی، محمدجعفر .(1375). فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ...
  • 54-BIRDS OF PREY OF THE INDIAN SUBCONTINENT RISHAD NAOROGI     ،(2007)with ...
  • نمایش کامل مراجع