تأملی در علل رواج داستان‌های پیامبران در قصاید پارسی

سال انتشار: 1391
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 226

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RPLL-4-2_004

تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

با تعمّق در آثار ادبی می‌توان تأثیر دین را در اندیشه و اعتقاد مردم ریشه‌یابی کرد و آن را آینه‌ای از باورهای جامعه دانست که آنها را در رسیدن به اهداف عالی، پیروزی بر ظلم و یافتن راه حقیقت راهبری می‌کند. هنگامی که شعر فارسی رونق گرفت، شاعران از طریق قرآن و دیگر کتاب‌های دینی با داستان‌های پیامبران آشنا شده بودند. در این زمان، فرهنگ اسلامی و داستان پیامبران نیز رفته رفته در اذهان بسیاری از مردم رسوخ کرده و بخشی از ذهنیات آنان را تشکیل می‌داد. اشاره‌های بسیاری در اشعار پارسی؛ بخصوص در قصیده‌ها مشاهده می‌گرددکه به طور مستقیم یا غیرمستقیم ما را متوجه اساطیر مختلف ملّی و داستان‌های دینی می‌کنند. شاعران با دست‌مایه قرار دادن اساطیر و داستان‌های مختلف در پی غنی کردن کلام خود بوده‌اند که همین امر باعث زنده نگه‌داشتن تاریخ، آداب و رسوم، دین، آیین‌ها و... شده است. در بررسی قصاید دیده شد که در برخی قرنها نفوذ این داستان‌ها بیشتر شده که به طور مفصّل به سیر تحوّل داستانها و علل آن می‌پردازیم. در این مقاله که با هدف بررسی داستان‌های پیامبران در قصاید شاعران انجام گرفته، برخی از اساطیر ایرانی و سیر تحول آنها، داستان‌های پیامبران و علل نفوذ و آمیخته شدن آنها با اساطیر ایرانی مورد بررسی قرار می‌گیرد.   

نویسندگان

ناصر محسنی نیا

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

وحیده نوروززاده چگینی

دانشآموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • 1- ادیب الممالک فراهانی قائم مقامی، میرزا محمدصادق. (1380). دیوان، ...
  • 2- اردلان جوان، سید علی.(1367). تجلی شاعرانة اساطیر و روایات ...
  • 3- امیرمعزی، امیرالشعرا محمدبن عبدالملک.( 1362). کلیات دیوان معزی، با ...
  • 4- انوری، علی بن محمّد .(1364). دیوان، به اهتمام محمدتقی ...
  • 5- بابافغانی شیرازی،(1362). دیوان، به سعی و اهتمام: احمد سهیلی ...
  • 6- بویس، مری. (1381). زردشتیان؛باورها و آداب دینی آنها، ترجمة ...
  • 7- بهار، محمدتقی.(1368). دیوان، جلد اول، تهران: توس، چاپ پنجم. ...
  • 8- بهار، مهرداد. (1386). جستاری چند در فرهنگ ایران، تهران: ...
  • 9- بهرامی، ایرج. (1385). رویین تنی و جاودانگی در اساطیر. ...
  • 10- پورنامداریان، تقی. (1364). رمز و داستانهای رمزی در ادب ...
  • 11- تفضّلی، احمد.( 1385). مینوی خرد، به کوشش ژاله آموزگار، ...
  • 12- حسام پور، سعید. (1389). «سیمای اسکندر در آیینه‌های موج ...
  • 13- خاقانی، بدیل بن علی. (1368). دیوان، به کوشش ضیاءالدین ...
  • 14- دهباشی، مهدی. میرباقری فرد، سید علی اصغر.(1384). تاریخ تصوف(1)، ...
  • 15- دهخدا، علی اکبر.( 1345). لغت نامه، زیرنظر محمد معین، ...
  • 16- سعدی، مصلح بن عبدالله.(1376). کلیات سعدی، به اهتمام: محمدعلی ...
  • 17- سلطانی گرد فرامرزی، علی.(1372). سیمرغ در قلمرو فرهنگ ایران، ...
  • 18- سنایی، ابوالمجد مجدودبن آدم.(1362). دیوان حکیم سنایی غزنوی، به ...
  • 19- سیف فرغانی، سیف الدین محمد. (1364). دیوان، با تصحیح ...
  • 20- شفیعی کدکنی، محمدرضا.( 1387). صور خیال در شعر فارسی، ...
  • 21- شمیسا، سیروس. (1378). فرهنگ تلمیحات:اشارات اساطیری، داستانی، تاریخی، مذهبی ...
  • 22- صفا، ذبیح الله.(1352). حماسه سرایی در ایران از قدیم ...
  • 23- صفوی، سید حسن.( 1364). اسکندر و ادبیات ایران و ...
  • 24- عبدالواسع جبلی.(1378). دیوان، به اهتمام و تصحیح: ذبیح الله ...
  • 25- عطار، محمّد بن ابراهیم .(1362). دیوان، به اهتمام و ...
  • 26- علوی، فریده. (1384)، «از همای تا فنیکس؛ تحلیل در ...
  • 27- عنصری بلخی، ابوالقاسم حسن بن احمد. (1363). دیوان، تصحیح ...
  • 28- فرخی سیستانی، علی بن جولوغ.( 1355). دیوان، تهران: وزارت ...
  • 29- فردوسی ، ابوالقاسم. (1381). شاهنامه فردوسی، براساس شاهنامه چاپ ...
  • 30- فرنبغ دادگی.(1385). بندهشن، مهرداد بهار(گزارنده)، تهران: توس، چاپ سوم. ...
  • 31- قاآنی شیرازی، (1380). دیوان، بر اساس نسخة میرزا محمود ...
  • 32- قائم مقام فراهانی، میرزا ابوالقاسم. (1366). دیوان اشعار به ...
  • 33- مختاری، محمد. ( 1379). اسطورة زال ( تبلور تضاد ...
  • 34- مدبّری، محمود.(1370). شرح احوال و اشعار شاعران بی دیوان ...
  • 35- مصطفوی ، علی اصغر.( 1369). اسطورة قربانی، چاپ اول. ...
  • 36- منوچهری، ابوالنجم احمدبن قوص.( 1363). دیوان، به کوشش محمد ...
  • 37- نفیسی، سعید. (1336). محیط زندگی و احوال و اشعار ...
  • 38- واحددوست، مهوش. (1381). رویکردهای علمی به اسطوره شناسی، تهران: ...
  • 39- ------------- . (1379). نهادینه های اساطیری در شاهنامة فردوسی، ...
  • 40- همایونفرخ ، رکن الدین.( 1369). حافظ خراباتی، تهران: اساطیر، ...
  • 41- یونگ، کارل گوستاو. (1352). انسان و سمبول‌هایش، ابوطالب صارمی، ...
  • نمایش کامل مراجع