لزوم تصحیح انتقادی دیوان سید حسن غزنوی

سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 191

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RPLL-5-4_005

تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

سید حسن غزنوی (م 556ق) از شاعران توانایی است که شعر و شخصیّت او به دلیل زندگی در یکی از پربارترین دوره‌‌‌‌های شعر فارسی، چنان که باید شناخته نشده است. دیوان وی نخستین بار با اشکالات بسیار در سال 1328ش. به تصحیح محمّدتقی مدرّس رضوی، منتشر شده است. این اشکالات در چند حوزۀ ذیل قابل بررسی است: شیوۀ تصحیح (مشخص نبودن نسخۀ اساس و ترتیب استفاده از سایر نسخه‌ها، مشخص نبودن منبع ابیات و اشعار، نقص نسخه‌ها)؛ نسخه‌بدل‌ها (ذکر نسخه‌بدل‌ها بدون علامت (/ رمز) نسخه، عرضۀ ناقص نسخه‌بدل‌ها، ترجیح حاشیه بر متن، یکسانی حاشیه و متن)؛ صورت‌های نادرست؛ افتادگی‌ها (اشعار، ابیات)؛ اشکالات کلّی (تکرار ابیات و اشعار، غلط‌های چاپی، نداشتن تعلیقات و نقص در نمایه‌های پایانی، استفاده از منابعی با چاپ‌های غیرعلمی). گذشته از نکاتی همچون تعیین و توضیح شیوۀ مشخص تصحیح و عرضۀ کامل نسخه‌بدل‌ها با رعایت جانب امانت که از اصول اولیه و بدیهی تصحیح علمی است و قطعاً باید در تصحیح انتقادی این دیوان مدّ نظر قرار گیرد؛ امروزه نسخه‌هایی معتبر از دیوان این شاعر نیز به دست آمده است که بسیاری از اغلاط، تصحیف‌ها و افتادگی‌های چاپ مدرس را رفع می‌کند. در این مقاله با ارائۀ نمونه‌های متعددی از کاستی‌های طبع مدرس بر لزوم تصحیح مجدّد دیوان سید حسن غزنوی تأکید شده است.

نویسندگان

عباس بگجانی

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی

عصمت خوئینی

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی

مسعود جعفری

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • 1- اشرفی سمرقندی، اشرف‌الدین. (1391). دیوان، تصحیح عباس بگ‌جانی. امید ...
  • 2- افشار، ایرج و محمّدتقی دانش‌پژوه .(1354). فهرست نسخه‌های خطّی ...
  • 3- انوار، سید عبدالله. (1356). فهرست نسخه‌های خطّی کتابخانۀ ملّی ...
  • 4- انوری، اوحدالدین علی. (1364). دیوان، تصحیح محمدتقی مدرس رضوی، ...
  • 5- جمال‌الدین عبدالرزاق. (1320). دی‍وان‌، تصحیح ح‍س‍ن‌ وحی‍د دس‍ت‍گ‍ردی، تهران: ...
  • 6- حائری، عبدالحسین. (1357). فهرست نسخه‌های خطی کتابخانۀ مجلس شورای ...
  • 7- سلمان ساوجی . (1371). دیوان، تصحیح ابوالقاسم حالت، به ...
  • 8- سنایی، ابوالمجد مجدود بن آدم. (1348). مثنوی‌های حکیم سنایی، ...
  • 9- شروانی، جمال خلیل. (1375). نزهة­المجالس، تصحیح محمّدامین ریاحی، تهران: ...
  • 10- شی‍رازی‌، ضی‍اءال‍دی‍ن ح‍دائ‍ق‌. (1318). ‌فهرست کتابخانه مدرسۀ عالی سپهسالار، ...
  • 11- صدرایی خویی، علی. (1376). فهرست نسخه‌های خطی کتابخانۀ مجلس ...
  • 12- صفا، ذبیح‌الله. (1378). تاریخ ادبیات در ایران‏، تهران: فردوس. ...
  • 13- غزنوی، سید حسن. (1362). دیوان، تصحیح محمدتقی مدرس رضوی، ...
  • 14- فاضل، محمود. (1354). فهرست نسخه‌های خطی کتابخانۀ دانشکدۀ ادبیات ...
  • 15- قمری آملی، سراج‌الدین. (1368). دیوان، تصحیح یدالله شکری، تهران: ...
  • 16- مختاری غزنوی، سراج‌الدین عثمان. (1341). دیوان، تصحیح جلال‌الدین همایى، ...
  • دستنویس‌ها ...
  • 1- غزنوی، سید حسن. (سدۀ 11ق). دیوان، کاتب ناشناس، کتابخانۀ ...
  • 2- ------------ .(سدۀ 11ق). دیوان، کاتب ناشناس، کتابخانۀ مجلس، شماره: ...
  • 3- ------------ .(1007ق). خلاصةالاشعار و زبدةالافکار، کاتب ناشناس، کتابخانۀ مجلس، ...
  • 4- ------------ .(1012ق). دیوان، کتابت محمدحسین جُنابذی، کتابخانۀ آستان قدس ...
  • 5- ------------ .(1252ق). دیوان، کاتب ناشناس، کتابخانۀ ملّی، شماره: ف2227. ...
  • نمایش کامل مراجع