اصطلاحات طبی دراشعارحکیم شفائی اصفهانی

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 200

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RPLL-7-1_006

تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

شرف الدین حسن حکیم شفائی اصفهانی،(956-1037ﮬ ) طبیب، عارف و شاعرپراقتدارعهد صفوی است. وی طبیب مخصوص، ندیم و شاعر مورد احترام شاه عباس اول بود که به خاطر شوخ طبعی، شیرین سخنی، دانش و مجلس آرایی اش از طرف این پادشاه به القاب ملک الشعرا و ممتاز ایران مفتخرشد. وی استاد شاعران عهد خود بویژه صائب تبریزی بوده و درآوردن اصطلاحات طبی بیشتر به خاقانی نظرداشته است: کف به لب آورده مصروعیست پنداری محیط آبنوس اندر برش فاوانیا آساستی شفائی از راه طبابت امرار معاش نمود. دیوان او دربردارنده 12000بیت در قالب 10 قطعه،10ترکیب بند و1ترجیع بند و 47رباعی است ونیز 1060 غزل دراین میان جلوه می کند. در بیشتر غزلهایش مانند خاقانی ردیف آورده است. آنچه اشعارحکیم شفائی را امتیاز خاص بخشیده به کار بردن فراوان لغات و اصطلاحات طبی است که بیشتر در قصاید و غزلیاتش دیده می شود. ابداع مضمون های گوناگون برگرفته ازتخیّل‌های ظریف و دقیق همراه با صورخیال تازه و غریب در اشعارحکیم شفائی باعث زیبایی و برجستگی شده است. در میان اصطلاحات طبی موجود دردیوان حکیم شفائی55 مورد از ادویه ها و گیاهان دارویی و نیز60 مورد از انواع بیماری ها و 35 مورد اصطلاحات متفرقۀ طبی آمده است که هرکدام کاربرد ویژه ای داشته‌اند و با توجه به شغل طبابت حکیم شفائی، وی آشنایی کاملی با این اصطلاحات داشته است. حکیم شفائی با کاربرد فراوان لغات و اصطلاحات طبی توانسته است که با طرز خاص خود از این اصطلاحات تصویرهای برجسته و شگفت انگیزی بیافریند .

نویسندگان

معصومه وطن پرست

دانشگاه یزد

محمدرضا نجاریان

دانشگاه یزد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع ...
  • کتابها: ...
  • 1- آئینه چی، یعقوب. (1365).  مفردات پزشکی و گیاهان داروئی ...
  • 2- ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1389).  قانون، ترجمه عبدالرحمن ...
  • 3- ابن هندو، ابو الفرج علی بن الحسین. (1368). مفتاح ...
  • 4- اخوینی بخاری، ابوبکر ربیع بن احمد. (1371). هدایه المتعلمین ...
  • 5- اعلم، هوشنگ. (1383). «توتیا»، دانشنامه جهان اسلام. زیر نظر ...
  • 6- افسرخیاوی، محمدعلی. (1384). دایره المعارف گیاهان دارویی. تبریز: انتشارات ...
  • 7- افشار(سیستانی)، ایرج. (1370). پزشکی سنّتی مردم ایران. تهران: چاپ ...
  • 8- الگود، سریل لوید. (1386). طب دردورۀ صفویه. ترجمه باهر ...
  • 9- البخاری، ابو منصورحسن بن نوح القمری. (1352). التنویر، به ...
  • 10- بریمانی، لطفعلی. (1386) طب و داروهای سنتی(نسخه های سنتی ...
  • 11- بغدادی، علی بن احمد.(بی تا). المختارات فی­الطب. حیدر آباد: ...
  • 12- بیرونی، ابوریحان. (1370). الصّیدنه فی­الطّب. به تصحیح و مقدمه ...
  • 13- تاجبخش، احمد. (1372). تاریخ صفویه. شیراز: انتشارات نوید. ...
  • 14- جرجانی، اسماعیل بن حسن. (1355). ذخیرۀ خوارزمشاهی. به کوشش ...
  • 15- -------------------.(1381). یادگار(در دانش پزشکی و داروسازی). مهدی محقق. تهران: ...
  • 16- ------------------ .(1385). الاغراض الطبّیّه والمباحث العلائیه. تصحیح و تحقیق ...
  • 17- جرجانی یمانی( زرین دست)، ابو روح محمد بن منصور ...
  • 18- جوهری نیشاپوری. محمد بن ابی البرکات.(1383). جواهر نامه نظامی. ...
  • 19- دینی، محمد. (1384). اسامی علمی گیاهان دارویی مورد استفاده ...
  • 20- زرین کوب، عبدالحسین. (1363). سیری در شعر فارسی. تهران: ...
  • 21- زکریای رازی. (1974 م). الحاوی فی­الطب. تحت اشراف السّید ...
  • 22- شفائی اصفهانی، شرف الدین حسن. (1362). دیوان اشعار. به ...
  • 23- عقیلی خراسانی، محمد حسین بن محمد هادی. (1371). مخزن ...
  • 24- محمود بن الیاس، شیرازی. (بی تا). غیاثیه. قم: ناشر ...
  • 25- مؤمن حسینی، محمد. (1376). تحفۀ حکیم مؤمن. با مقدمۀ ...
  • 26- میر حیدر، حسین،(1385)، معارف گیاهی، ج 5، تهران، ناشردفتر ...
  • 27- موسوی، محمد باقر. (1383). داروهای قلبی. تصحیح سید حسین ...
  • 28- ناصرخسرو. (1368). دیوان. تصحیح مهدی محقق و مجتبی مینوی. ...
  • 29- نورانی، مصطفی. (1384). دائره المعارف بزرگ طب اسلامی (نورانی). ...
  • 30- هروی، موفق الدین ابومنصورعلی. (1371). الابنیه عن حقایق الادویه. ...
  • نمایش کامل مراجع