بررسی تحلیلی آغاز و پایان منظومه‌ شهریارنامه بر اساس روایتی نقالی

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 232

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RPLL-8-3_004

تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

شهریارنامه یکی از منظومه­های پهلوانی نسبتاً مفصل پس از شاهنامه­ فردوسی است که آغاز و انجام آن افتاده است. این منظومه تنها منظومه­ پهلوانی پس از شاهنامه است که به یکباره و بدون هیچ مقدمه­ای آغاز می­شود و بی­فرجام به پایان می­رسد و چندان توفیقی در میان عامه­ مردم نداشته است. به نظر می­رسد دشواری ابیات، گسستگی پیوند معنایی میان بخش­های مختلف داستان، افتادگی­های روایت به ویژه در آغاز و پایان داستان از عوامل مؤثر در پذیرش نیافتن این منظومه در میان مردم بوده باشد. در منطقه­ کوهمره سرخی، چهار روایت شفاهی از منظومه­های پهلوانی پس از شاهنامه موجود است که از این میان، دو روایت «برزونامه» و «بانوگشسب‌نامه» در میان برخی از قصه­­گویان و راویان رواج دارد اما دو روایت «فرامرزنامه» و «شهریارنامه» در ذهن و زبان مردم جایگاهی ندارد. این دو روایت تنها به وسیله­ مسن­ترین و معروف­ترین نقال این منطقه- علی حسین عالی‌نژاد، آخرین بازمانده­ نقالان و راویان منطقه- روایت می­شود. در روایت وی منظومه دارای آغاز و پایانی سنجیده و روشن است و سراینده­ آن نیز – که بر اساس تحقیقات انجام شده معلوم نیست- مشخص است. در این جستار تلاش شده است با رویکردی تحلیلی به مباحث زیر پرداخته شود: ذکر خلاصه­ای از آغاز و انجام داستان در روایت نقالی موجود، بررسی و تحلیل عناصر بومی و اساطیری در روایت نقالی، پاسخ به این پرسش که آیا راویان به نسخه­ای کامل از منظومه­ شهریارنامه دسترسی داشته­اند یا خود دست به آفرینش آغاز و انجام منظومه زده­اند، اشاره­ای به تفاوت­ها و شباهت­های روایت نقالی و روایت منظوم، ذکر حکایت چگونگی سرایش منظومه و پاسخ به این پرسش که تا چه میزان می­توان به درستی این حکایت اعتماد کرد.

نویسندگان

عظیم جباره ناصرو

azim_jabbareh@yahoo.com

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • 1- آتشین‌جان، بابک. (1378). شهریارنامه. دانشنامه­ ادب فارسی؛ ادب فارسی ...
  • 2- آموزگار، ژاله. (1371). دیوها در آغاز دیو نبودند. کلک، ...
  • 3- -------- و تفضلی، احمد. (1375). اسطوره­ زندگی زرتشت. تهران: ...
  • 4- -------- . (1389). تاریخ اساطیری ایران. تهران: سمت. ...
  • 5- آیدنلو، سجاد. (1388 الف). متون منظوم پهلوانی؛ برگزیده­ منظومه­های ...
  • 6---------. (1388 ب). هفت خان پهلوان. نشریه­ دانشکده­ ادبیات و ...
  • 7- ابن بلخی. (1363). فارس­نامه. تصحیح لسترنج و نیکلسون. تهران: ...
  • 8- اسماعیل­پور، ابوالقاسم. (1386). تحول اسطوره­های ایرانی؛ گفت‌وگو با ابوالقاسم ...
  • 9- ایونس، ورونیکا. (1385). اساطیر مصر. ترجمه­ باجلان فرخی. تهران، ...
  • 10- بهار، مهرداد. (1381). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: آگه. ...
  • 11- پورداوود، ابراهیم. (1377). یشت­ها. تهران: اساطیر. ...
  • 12- حسام پور، سعید و عظیم جباره، ناصرو. (1389). خان ...
  • 13ـ- --------------------- . (1388 ب). روایتی دیگر از برزونامه. بوستان ...
  • 14- خالقی ‌مطلق، جلال. (1374). کی­خسرو و کوروش. ایران­شناسی، ش­ ...
  • 15- دوستخواه، جلیل. (1380). حماسه­ ایران: یادمانی از فراسوی هزاره­ها. ...
  • 16- رزمجو، حسین. (1381). قلمرو ادبیات حماسی ایران. تهران: پژوهشگاه ...
  • 17- رستگار فسایی، منصور. (1383). پیکرگردانی در اساطیر. تهران: پژوهشگاه ...
  • 18- سلامی، عبدالنبی. (1381). فرهنگ گویش دوانی. تهران: فرهنگستان زبان ...
  • 19- شهبازی، عبدالله. (1366). ایل ناشناخته. تهران: نی. ...
  • 20- شهریارنامه. (1377). به کوشش غلامحسین بیگدلی. تهران: پیک فرهنگ. ...
  • 21- فردوسی، ابوالقاسم. (1382). شاهنامه. تهران: هرمس. ...
  • 22- کزازی، میرجلال الدین. (1384). نامه باستان. تهران: سمت. ...
  • 23- کلباسی، ایران. (1376). گویش کلاردشت. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ...
  • 24- گویری، سوزان. (1375). آناهیتا در اسطوره­های ایرانی. تهران: ققنوس. ...
  • 25- لسترنج، گی. (1364). جغرافیای تاریخی سرزمین خلافت شرقی. ترجمه­ ...
  • 26- متینی، جلال. (1364). روایات مختلف درباره­ دوران کودکی و ...
  • 27- محجوب، محمدجعفر. (1371). آفرین فردوسی. تهران: مروارید. ...
  • 28- مستوفی، حمدالله. (1336).  نزهه القلوب. تهران: طهوری. ...
  • 29- موسوی، سید حسن. (1372). واژه‌نامه و گویش گاوکشک. شیراز: ...
  • 30- مولایی، چنگیز. (1389). بررسی روایات مربوط به ضحاک و ...
  • 31- نمیرانیان، کتایون. (1382). بن­مایه­های اساطیری تولد زرتشت. کتاب ماه ...
  • 32- نیرومند، محمدباقر. (1355). واژه نامه­ای از گویش شوشتری. تهران: ...
  • 33- عثمان مختاری. (1361). دیوان. تصحیح جلال الدین همایی. تهران: ...
  • 34- هینلز، جان. (1386). شناخت اساطیر ایران. ترجمه­ ژاله آموزگار ...
  • 35- یوسفی، غلامحسین. (1368). فرخی سیستانی؛ بحثی در شرح احوال ...
  • 36-De blois, francois .(1998). epics, iranica, vol. 8 , p. ...
  • 37-Barthlome, Christian.(1961). Altiranisches wörterbuch, berlin. ...
  • 38- Kent, Ronald Grubb. (1953). Old Persian:Grammar, text, lexicon. Connecticu: ...
  • 39- Mackenzie, David Nail. (1971). A Concise Pahlavi Dictionary. London. ...
  • نمایش کامل مراجع