نقد دیوان نظام‌‌الدین استرآبادی (قصاید) تصحیح و چاپ کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 183

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RPLL-10-4_010

تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در سال 1391 تصحیح دیوان نظام استرآبادی را منتشر کرد. با احترام به تصحیح‌کنندگان و سپاس از زحمات آنان برای معرفی این اثر به جامعة علمی، در این مقاله تصحیح این دیوان نقد می‌شود. درون‌مایة این اثر، دینی است و با ادبیات شیعی (پیش از دوران صفویه) ارتباط دارد؛ به همین سبب انتظار می‌‌رود تصحیح‌کنندگان با گذاشتن وقت بسیار، این تصحیح را با دقتی ستودنی به انجام رسانده باشند. مسئلۀ اصلی این پژوهش بررسی شیوۀ تصحیح و ارائۀ کاستی‌‌های اثر است تا شاید در چاپ بعدی زدوده شود؛ همچنین نشان‌دادن مبنایی برای کارهایی از این دست است تا تصحیح‌کنندگان دیگر، چنین خطاهایی را تکرار نکنند. با بررسی این تصحیح و مقابلۀ آن با نسخه‌های خطی‌ای که تصحیح‌کنندگان از آن بهره برده‌اند، نکته‌های درخور توجهی به دست آمد؛ مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از: ناهماهنگی عنوان کتاب با محتوا و اشاره‌نکردن به مثنوی سعادت‌‌نامه و دستور معما، نقص مقدمه، نداشتن روش علمی در شیوۀ تصحیح، ترجیح‌های نادرست در نسخه‌بدل‌‌ها، بی‌‌دقتی‌‌های بسیار املایی و انشایی و چاپی، بی‌‌توجهی به معنا در تصحیح، افتادگی‌‌های ابیات، نداشتن فهرست قصاید، نداشتن شمارة ابیات در قصاید و قالب‌‌های دیگر شعری، ارجاع‌های ناقص در متن و پاورقی، بیان مطالب تاریخی بدون پایۀ علمی، تسلط‌نداشتن به معنای متن، پایبندنبودن به ارزش‌‌گذاری نسخه‌‌ها، معنی‌نشدن واژه‌های ناآشنا برخلاف آنچه در مقدمه گفته شده است، حذف کمابیش همۀ نسخه‌بدل‌‌ها و آوردن سلیقه‌‌ای بعضی از نسخه‌بدل‌‌ها با اشتباه، ناآشنایی تصحیح‌کنندگان با شیوة نگارش کاتبان و درنتیجه خوانش‌‌های نادرست، توجه‌نداشتن به وزن‌های عروضی در خوانش اشعار و خطاهای خوانشی آشکار، افتادگی واژه‌‌ها، مشخص‌‌نبودن ابیات تضمین‌‌شده، تکراری چاپ‌‌شدن ابیات و مصراع‌‌ها، آشفتگی پاورقی‌‌ها در ارجاع به نسخه‌‌بدل‌‌ها.

نویسندگان

ابراهیم واشقانی فراهانی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  •  1- آنندراج (1335). محمد پادشاه، زیر نظر محمد دبیرسیاقی، تهران: ...
  • 2- آیدنلو، سجاد (1390). دفتر خسروان، تهران: سخن. ...
  • 3- اختیاری، زهرا (1388). «واکاوی چند واژه از تاریخ بیهقی»، ...
  • 4- المزی، یوسف بن عبدالرحمن (1400). تهذیب الکمال فی اسماء ...
  • 5- امیدسالار، محمود (1380). ««بکشتی» یا «بگشنی» در شاهنامه و ...
  • 6- انجوی شیرازی، میرجمال‌الدین حسین (1359). فرهنگ جهانگیری، ویراستۀ محمد ...
  • 7- اوحدی بلیانی، تقی‌الدین (1364). سرمۀ سلیمانی، تصحیح و حواشی ...
  • 8- اولیویه، گیوم آنتوان (1371). سفرنامۀ اولیویه: تاریخ اجتماعی- اقتصادی ...
  • 9- برهان قاطع (1317). محمد بن خلف تبریزی، تهران: شرکت ...
  • 10- بیهقی، ابوالفضل (1374). تاریخ بیهقی، به کوشش خلیل خطیب ...
  • 11- پاکزاد، فضل‌الله (1379). «واژه‌ای در شاهنامه»، ایران‌شناسی، سال12، شمارۀ2، ...
  • 12- تاورنیه، ژان باتیست (1382). سفرنامۀ تاورنیه، ترجمۀ حمید ارباب ...
  • 13- حافظ، شمس‌الدین محمد (1390). دیوان حافظ شیرازی، از روی ...
  • 14- خاقانی شروانی، افضل‌الدین بدیل (1380). دیوان خاقانی شروانی، تصحیح ...
  • 15- خالقی مطلق، جلال (1366). «شاهنامۀ دیگران»، کیهان فرهنگی، سال7، ...
  • 16- خطیبی، ابوالفضل (1390). «تفسیری دیگر از بیت‌های بحث‌انگیز شاهنامه ...
  • 17- داعی‌الاسلام، سید محمدعلی (1363). فرهنگ نظام، تهران: شرکت دانش. ...
  • 18- دانشگر، احمد (1374). فرهنگ واژه‌های رایج تربت حیدریه، ویراستاران: ...
  • 19- دروویل، گاسپار (1370). سفر در ایران، ترجمۀ منوجهر اعتماد ...
  • 20- ذهبی، محمد بن احمد (1409). تاریخ الاسلام و وفیات ...
  • نامه باستان در بوته نقد (نقد چند بیت از نامه باستان) [مقاله ژورنالی]
  • 22- رنه دالمانی، هانری (1335). سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ...
  • 23- رواقی، علی (1366). «شاهنامه‌ای دیگر(2)»، کیهان فرهنگی، سال7، شمارۀ12، ...
  • 24- زمردیان، رضا (1382). «نقش گویش‌ها در کمک به از ...
  • 25- -------- (1385). واژه‌نامۀ گویش قائن، تهران: فرهنگستان زبان و ...
  • 26- سعدی، مصلح‌الدین مشرف‌ بن ‌عبدالله (1363). کلیات سعدی، به ...
  • 27- فردوسی، ابوالقاسم (1389). شاهنامه، با گزارش عزیزالله جوینی، تهران: ...
  • 28- فوریه، ژان باتیست (1385). سه سال در میان ایرانیان، ...
  • 29- فره‌وشی، بهرام (1380). فرهنگ فارسی به پهلوی، تهران: دانشگاه ...
  • 30- کزازی، میرجلال‌الدین (1392). نامۀ باستان (ویرایش و گزارش شاهنامۀ ...
  • 31- مالکوم، سرجان (1380). تاریخ کامل ایران، ترجمۀ میرزا اسماعیل ...
  • 32- مینوی خرد (1354). ترجمۀ احمد تفضلی، تهران: بنیاد فرهنگ ...
  • 33- Herodian. (1969). Herodians Roman History. Translated by C.R. Whitaker. ...
  • نمایش کامل مراجع