ضرورت تصحیح مجدّد مجالس‌العشاق

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 293

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RPLL-12-1_003

تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

مجالس‌العشّاق، منتسب به سلطان حسین بایقرا، تذکره‌ای با محوریّتِ عشقِ مجازی است. تألیف آن در سال 909 هجری قمری به پایان رسیده است. این اثر در سال 1375 به اهتمام غلامرضا طباطبائی‌مجد تصحیح و چاپ و منتشر شد. چاپ طباطبائی‌مجد نخستین چاپ حروفی مجالس‌العشّاق است؛ بنابراین همواره از فضل تقدّم برخوردار است؛ اما نبودِ دسترسی مصحّح به دست‌نویس‌های معتبر و اَقدَمِ اثر و کم‌توجهی به اصولِ علمیِ تصحیحِ انتقادی موجب شده است لغزش‌هایی در آن راه یابد و درنتیجه اعتبار علمی کافی نداشته نباشد. با توجه به نسخه‌های نویافته از مجالس‌العشّاق و نقص‌های تصحیح پیشین، تصحیح دوبارة آن ضروری به نظر می‌رسد. نویسندگان این مقاله می‌کوشند این ضرورت را با معرفی اثر و نسخه‌های اقدم آن و نقد چاپ طباطبائی‌مجد به اثبات برسانند. بدین منظور پس از معرفی اثر، جایگاه و ارزش و اهمیت آن در زبان فارسی، معرفی مؤلف کتاب و نقل و نقد اظهارنظرهای بیان‌شده دربارۀ انتساب اثر به مؤلف، به معرفی چاپ‌های پیشین اثر پرداخته شد. مجالس‌العشّاق تاکنون چهار مرتبه به‌صورت چاپ سنگی و یک مرتبه به‌صورت حروفی به چاپ رسیده است. بررسیِ تنها چاپ حروفی اثر نشان داد سه ‌نوع خطا در آنها راه یافته است: کاستی‌های ساختاری تصحیح، خطاهای ناشی از کم‌دقتی و سهل‌انگاری در نگارش، خطاهای واردشده در متن مجالس‌العشّاق.

نویسندگان

مهدی ییلاقی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

سید مهدی زرقانی

استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

محمدجعفر یاحقی

استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع ...
  • 1- اوحدی بلیانی، تقی‌الدین (1389). عرفات ‌العاشقین و عرصات ‌العارفین، ...
  • 2- بابر، ظهیرالدین‌ محمد (1308). تجارب‌الملوک (ترجمۀ توزک بابری)، ترجمة ...
  • 3- بارکوف، ا. (1327). «علیشیر نوایی به مناسبت جشن پانصد ...
  • 4- بایقرا، سلطان‌حسین. مجالس‌العشّاق، تهران: کتابخانۀ ملی ایران، شمارۀ 6083-5 ...
  • 5- ----------- . مجالس‌العشّاق، تبریز: کتابخانۀ ملی تبریز، شمارۀ 3195 ...
  • 6- ----------- . مجالس‌العشّاق، تبریز: کتابخانۀ ملی تبریز، شمارۀ 3180 ...
  • 7- ----------- . مجالس‌العشّاق، ترکیه: کتابخانۀ حکیم‌اوغلو، شمارۀ 667 [نسخة ...
  • 8- ----------- . مجالس‌العشّاق، کابل: آرشیو ملی افغانستان، شمارۀ ـ، ...
  • 9- ----------- . مجالس‌العشّاق، تهران: کتابخانۀ سپهسالار، شمارۀ 2715 [نسخة ...
  • 10- ---------- . مجالس‌العشّاق، ترکیه: کتابخانۀ نورعثمانیه، شمارۀ 4211 [نسخة ...
  • 11- ----------- (1870 م.). مجالس‌العشّاق، با تقریض محمّد ظهیرخان بلگرامی، ...
  • 12- ----------- (1876 م.). مجالس‌العشّاق [چاپ سنگی]، هندوستان: بی‌نا. ...
  • 13- ----------- (1898 م.). مجالس‌العشّاق [چاپ سنگی]، هندوستان: کانپور. ...
  • 14- ----------- (1898 م.). مجالس‌العشّاق [چاپ سنگی]، هندوستان: نول‌کشور. ...
  • 15- پورجوادی، نصرالله (1385). زبان حال در عرفان و ادبیات ...
  • 16- ------------ (1388). «سلطان سنجر در زیر پل؛ تأملی در ...
  • 17- جامی، نورالدین ‌عبدالرحمن (1370). نفحات ‌الانس من حضرات ‌القدس، ...
  • 18- کاشی، تقی‌الدین. خلاصة ‌الاشعار و زبدة ‌الافکار، تهران: کتابخانۀ ...
  • 19- گازرگاهی، کمال‌الدین‌حسین (1375). مجالس‌العشاق، تصحیح غلامرضا طباطبائی‌مجد، تهران: زرّین. ...
  • 20- خوشگو، بندر ابن داس (1389). سفینة خوشگو، جلد دوم، ...
  • 21- ذکاوتی‌قراگوزلو، علیرضا (1370). «تحلیلی بر کتاب مجالس‌العشّاق»، تحقیقات اسلامی، ...
  • 22- روشن، محمد (1387). فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه عمومی جمعیت ...
  • 23- سام‌میرزا صفوی (1384). تحفۀ سامی، تصحیح رکن‌الدین همایونفرخ، تهران: ...
  • 24- سجادی، جعفر (1373). فرهنگ معارف اسلامی، جلد 1، تهران: ...
  • 25- شبانکاره‌ای، محمد بن ‌علی (1376). مجمع‌الأنساب، جلد دوم، تصحیح ...
  • 26- شمیسا، سیروس (1381). شاهدبازی در ادبیات فارسی، تهران: فردوس. ...
  • 27- طهرانی، شیخ ‌آقابزرگ (1355). الذّریعه الی تصانیف ‌الشیعه، بیروت: ...
  • 28- فتوحی رودمعجنی، محمود (1395 الف). «معمای نویسندۀ مجالس‌العشّاق»، آینۀ ...
  • 29- فتوحی، محمود (1395 ب). صد سال عشق مجازی، تهران: ...
  • 30- قزوینی، صفی ‌بن ‌ولی (1392). تصحیح کتاب مرآت‌الاخلاق و ...
  • 31- نوایی، عبدالحسین (1379). رجال حبیب‌السیر. خواندمیر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین، ...
  • 32- نوشاهی، عارف (1391). کتابشناسی آثار فارسی چاپ شبه‌قاره (هند، ...
  • 33- نوشاهی، عارف (1380). احوال و سخنان خواجه عبیدالله احرار، ...
  • 34- مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (1363). ترجمۀ بحارالانوار: قسمت سوم ...
  • 35- واصفی، زین‌الدین ‌محمود (1349). بدایع‌ الوقایع، ج 2، تصحیح ...
  • 36- واله ‌اصفهانی، محمدیوسف (1379). خلد برین روضه‌های ششم و ...
  • 37- واله ‌داغستانی، علیقلی‌خان (1391). تذکرۀ ریاض‌الشعرا، جلد دوم، روضة‌الالف، ...
  • شکل 1: نسخة 3180 تبریز ـ در آغاز و انجام ...
  • شکل 2: نسخۀ 3195 تبریز مورخ 1283 ...
  • شکل 3: نسخة مورخ 987 کتابخانة نورعثمانیه ترکیه ...
  • شکل 4: نسخۀ مورخ 961 کتابخانة ملی ایران ...
  • نمایش کامل مراجع