شیوه پردازش نحوی در بیماران دستورپریش: آزمون فرضیه حذف رد

تاکنون، نظریه های مهمی در باب ماهیت و میزان نقصان دستوری در بیماران زبان پریش انجام یافته است. از این منظر، در حالی که دو نظریه کنش محوردستور پریشی، یعنی فرضیه آستانه کنشی و فرضیه نگاشتی، رویکردی بسیار کلی را در این باب اتخاذ می کنند، فرضیه حذف رد، تبیینی بسیار موشکافانه در باب ماهیت و همینطور وضعیت پودمانی مغز در پیش می گیرد. کنکاش حاضر، به مثابه نخستین پژوهش در بافت فارسی، می کوشد تا کارایی نظریه مزبور را در 4 بیمار دستور پریش فارسی زبان و همین تعداد گروه کنترل را که از نظر سن، تحصیلات و جنسیت با یکدیگر همتا شده بودند، از طریق آزمون قضاوت دستوری به محک آزمون گذارد. به منظور ارزیابی عملکرد آزمودنی ها، 90 جفت جمله متشکل از خوش ساخت و غیر خوش ساخت، به شکل تصادفی در اختیار آزمودنی ها قرار گرفت که بر مبنای آن، آزمودنی ها می بایست دیدگاه خویش را نسبت به دستوری بودن این جملات بیان کنند. جملات به کار گماشته شده در این پژوهش، شامل جملات عاملی، اسنادی مفعولی، اسنادی فاعلی، مجهول عاملی، مجهول روانشناختی و پرسش واژه محتوایی بودند. یافته های ما، همسو با پیش بینی فرضیه حذف رد، نشان داد که بیماران دستور پریش، در ساختارهایی که در آنها حرکت سازه ای مشاهده می شود، با مشکلات زیادی مواجه هستند. در نقطه مقابل، در ساختارهای عاملی، از درک مطلوبی برخوردار بودند. پیامدهای نظری و روانشناختی نتایج مورد بحث قرار گرفت.