اهمیت شرح محمد بن قوام بلخی در فهم مضامین مخزنالاسرار نظامی
محل انتشار: فصلنامه متن پژوهی ادبی، دوره: 24، شماره: 85
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 306
فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_LTR-24-85_008
تاریخ نمایه سازی: 4 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
مخزنالاسرار نظامی یکی از منظومههایی است که به دلایل سبکشناختی و ورود غلطهای بیشمار در اثر استنساخهای متعددی که از آن صورت گرفته، همواره موردتوجه شارحان و مصححان بوده است. شرح محمد بن قوام بلخی (در قرن هشتم هجری) یکی از اولین شروحی است که حدود ۱۳۰۰ بیت را مورد بررسی قرار داده است. شرح قوام بلخی با وجود برخی کاستیها و نقصها، بسیاری از تلمیحات، آیات، روایات، اصطلاحات نجومی و طبی و... را بهدقت کاویده است. از قدیمیترین شروح مخزنالاسرار (همچون شرح ابراهیم تهتهی) تا اغلب شروح معاصر، همچون وحید دستگردی و دیگر شارحان در برخی از ابیات به شرح قوام نظر داشتهاند و در مواردی بدون ذکر نام قوام بلخی، عبارات او را -بهاختصار و مضمون و یا بهعین- نقل کردهاند. قوام بلخی در شرح خود به برخی نسخ و ضبطهای دیگر ابیات اشارهکرده و معنی صورت دیگر بیت را نیز نقل کرده است که در موارد بسیاری قابل توجه است. در پژوهش حاضر، با توجه به شرح قوام بلخی، ۱۰ بیت از مخزنالاسرار نظامی مورد بحث قرار گرفته و برخی از وجوه معنایی یا تلمیحات و اشاراتی که میتواند در شرح ابیات راهگشا باشد، بررسی و تحلیل شده است. معانی و تفسیر سایر شروح نیز در این ۱۰ بیت نقد و بررسیشده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محمدرضا ترکی
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران
عاطفه خاتمیان
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :