قدمگاه امام علی(ع)؛ در جستجوی تربتخانه ایلخانی کاشان

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 353

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JIAS-9-18_005

تاریخ نمایه سازی: 5 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

شهریار عدل در مقالهای با عنوان «یک جفت کاشی دوآتشه یادبود از کاشان مورخ سال ۷۱۱ق»، دو قطعه کاشی زرینفام مدور محفوظ در موزه سور پاریس را مطالعه کرده است که بنا بر متن کتیبه مندرج در کاشیها در ارتباط با یک بنای یادمانی شیعی در کاشان ساخته شدهاند. یکی از کاشیها که لبهای برجسته شبیه نعل اسب دارد، روایتگر رویایی از سال ۷۱۱ق است. طبق شرح رویای یادشده، امام علی(ع) و امام مهدی(عج) در سر راه هند به کاشان آمدهاند و در آنجا امام علی(ع) دستور ساخت بنایی را صادر کرده است تا کسانی که نمیتوانند به دیدار ایشان بروند، آن بنا را زیارت کنند. با وجود بررسیهای صورتگرفته و از جمله اشاره به موقعیت کلی بنا، تاکنون خود بنا و جای دقیق آن شناسایی نشده است. لذا این پرسشها قابل طرح است که آیا جفت کاشی زرینفام یادشده به بنایی مشخص اشاره دارند؟ و مهمتر اینکه اگر بنای یادشده قابل شناسایی است، کجا واقع شده و چه خصوصیاتی دارد؟ این مقاله در پی یافتن بنای یادشده و روشن کردن خصوصیات اصلی آن است. این مطالعه بر اساس روش تفسیری تاریخی به انجام رسیده است. برای این منظور، متن کتیبهها و متون تاریخی مرتبط مطالعه و تفسیر میشوند؛ همچنین محدودهای وسیع در شمال غربی حصار تاریخی شهر بررسی میشود تا امکان پاسخ دادن به پرسشها فراهم شود. در ادامه، مکان دقیق بنایی در همان محدوده مطالعه و بقایای بنای یادشده با برخی نمونهها مقایسه میشود تا خصوصیات دقیقتر و دوره تاریخی ساخت آن روشن شود. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که بنای گنبدخانهای کوچک در شمال گورستان صالحآباد که در بیرون حصار کاشان قرار دارد، همان بنایی است که شرححال ساخت آن بر روی کاشی زرینفام مورد نظر نوشته شده است. مطالعات صورتگرفته نشاندهنده رابطه میان دو کاشی منحصربهفرد یادشده و بنای گنبددار کوچکی در شمال حصار کاشان در محدوده صالحآباد است؛ جایی که بنای دیگری تا سال ۱۳۹۷ با عنوان قدمگاه وجود داشته است. دو کاشی یادشده از گزند حوادث در امان ماندهاند تا بخشی از تاریخ فرهنگی و معماری کاشان را بازگو کنند و البته نقش و جایگاه محدودهای در شمال حصار تاریخی شهر را در فرهنگ شیعی کاشان برای ما روشن کنند.

نویسندگان

محمد مشهدی نوش آبادی

Associate Professor, School of Literature and Foreign Languages, University of Kashan

حمیدرضا جیحانی

Associate Professor, School of Architecture and Art, University of Kashan

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • - پنجه‌شاه (1390). زیارت پنجه‌شاه به نقل از بحرالانساب، در: نامه ...
  • - پیرنیا، محمدکریم. (1370). گنبد در معماری ایران. اثر. شماره 20، ...
  • - تاج‌‌الدین (1390). بقعه خواجه تاج‌‌الدین به نقل از بحرالانساب، در: ...
  • - جیحانی، حمیدرضا، محمد مشهدی، حانیۀ اویسی و آذین زیلوچیان. (1399). ...
  • - خامه‌یار، احمد (1395). ملوک شیعه ری و ورامین در دوره ...
  • - خامه‌یار، احمد (1397) آگاهی‌های دیگری درباره ملوک علوی ری در ...
  • - دوانی، علی. (1388). مفاخر مکتب اسلام/ سید فضل الله راوندی. ...
  • - رضوی کاشانی، حسین بن هبه‌الله (1357). شجره طیبه. فرهنگ ایران‌زمین، ...
  • - ریکا، الکساندر. (1357). اقدامات مرمتی در بقعۀ بی‌بی شهربانو. آگاهینامۀ ...
  • - زیارتی، حمیدرضا. (1399). در گفتگو با حمیدرضا جیحانی. کاشان. ...
  • - سازمان نقشه‌برداری کشور. (1335، 1343، 1361 و 1378). عکس‌های هوایی ...
  • - سپهر کاشانی، میرزا عبدالحسین خان (1355). مختصر جغرافیای کاشان، به ...
  • - شهروخانه، مهندسان مشاور. (1374). نقشۀ بازسازی شدۀ کاشان دورۀ ...
  • - عاطفی، افشین (1397). اسنادی از ادارات و موسسات کاشان (از ...
  • - عدل، شهریار (1379). «یک جفت کاشی دو آتشه یادبود از ...
  • - عدل، شهریار. (1364). کتیبه ای نویافته در بسطام و برج ...
  • - قدردان، مهرداد (1388). جایگاه نور و آتش در آیین زرتشت. ...
  • - قمی، حسن بن محمد (1385). تاریخ قم، ترجمه حسن بن ...
  • - کاشانی، جمال‌الدین ابوالقاسم (1348). تاریخ الجایتو، به اهتمام: مهین همبلی. ...
  • - کلانتر ضرابی، عبدالرحیم (1378). تاریخ کاشان (مرآت القاسان)، تصحیح ایرج ...
  • - مشهدی نوش‌آبادی و محمدرضا غیاثیان. (1399). رؤیانگاری بر کاشی زرین‌فام ...
  • - مشهدی نوش‌آبادی، محمد (1395). اسطوره غیبت دختر. فصلنامه ادبیات عرفانی ...
  • - موزه ملی سرامیک سِور در پاریس. کاشان زرین‌فام مدور با ...
  • - موزه ملی سرامیک سِور در پاریس. کاشان زرین‌فام مدور با ...
  • - موزه هنرهای زیبای بوستون. کاشی زرین‌فام ستاره‌ای هشت پر با ...
  • - میراث فرهنگی کاشان، اداره. (1382). پروندۀ ثبت مرکز محلۀ پنجه ...
  • - میرآقایی، سیدهادی. (1394).بسطام به روایت فریزر، جهانگرد اسکاتلندی. اثر، 36 ...
  • - نراقی، حسن (1382). آثار تاریخی شهرستان‌های کاشان و نطنز. تهران: ...
  • - وقف‌نامه (1335). وقف‌نامه سه دیه در کاشان، به کوشش ایرج ...
  • - Adle, Chahryar (1972). “Un disque de fondation en céramique (Kâšân, ...
  • - Adle, Chahryar (1982). “Un diptique de foundation en ceramique lustrée, ...
  • - Andrews, Peter Alford (1980). “The Felt Tent in Middle Asia: ...
  • - Boyce, Mary (1993). “Dar-e Mehr,” Encyclopædia Iranica. Vol. 6, Fasc. ...
  • - Fraser, James. B. (1825). Narrative of a journey into Khorasān, ...
  • - Komaroff, Linda & Stefano Carboni (eds.), (2002). The Legacy of ...
  • - Watson, Oliver (1975). “The Masjid-i ʿAli, Quhrūd: An Architectural and ...
  • نمایش کامل مراجع