بررسی نشانهمعناشناختی داستان لیلی و مجنون جامی بر پایه تحلیل گفتمان

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 279

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LIAR-9-1_001

تاریخ نمایه سازی: 7 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

تحلیل نشانهمعناشناختی، به بررسی نحوه ارتباط نشانههای زبانی در نظام گفتمانی و در سطحی فراتر از جمله میپردازد. این تحلیل نشان می­دهد که یک نشانه در ارتباط با سایر نشانههای گفتمانی و در نظام کلی گفتمان چه فرایندی را طی می­کند تا دارای معنای خاصی شود. در این میان بررسی عناصری که زمینهساز شکلگیری معنا هستند، اهمیت اساسی دارد. عناصری مانند شکلهای بیرونی و درونی گفتمان، بعد پویای کلام، انواع گفتمان، نقش فعلهای موثر در گفتمان، فرایند تنشی کلام، کنشگران، انواع کنش­ها، ارتباط عناصر در محور جانشینی و همنشینی و مانند آن، ابزارهای موثر در تحلیل­های نشانهمعناشناختی به شمار میآیند. در این پژوهش کوشیدهایم برخی از این عناصر معناساز را در داستان لیلی و مجنون به روایت جامی بیابیم و با بررسی این عناصر، نخست نشان دهیم، نشانههای گفتمانی در این داستان چه فرایندی را طی می­کنند تا منجر به شکلگیری ساختار معنایی داستان شوند؛ دوم، انواع گفتمان در این داستان را بکاویم؛ سوم، با بررسی ساختار روایی داستان به ابرساختار یا جانمایه متن دست یابیم. تحلیل نشانهمعناشناختی، به بررسی نحوه ارتباط نشانههای زبانی در نظام گفتمانی و در سطحی فراتر از جمله میپردازد. این تحلیل نشان می­دهد که یک نشانه در ارتباط با سایر نشانههای گفتمانی و در نظام کلی گفتمان چه فرایندی را طی می­کند تا دارای معنای خاصی شود. در این میان بررسی عناصری که زمینهساز شکلگیری معنا هستند، اهمیت اساسی دارد. عناصری مانند شکلهای بیرونی و درونی گفتمان، بعد پویای کلام، انواع گفتمان، نقش فعلهای موثر در گفتمان، فرایند تنشی کلام، کنشگران، انواع کنش­ها، ارتباط عناصر در محور جانشینی و همنشینی و مانند آن، ابزارهای موثر در تحلیل­های نشانهمعناشناختی به شمار میآیند. در این پژوهش کوشیدهایم برخی از این عناصر معناساز را در داستان لیلی و مجنون به روایت جامی بیابیم و با بررسی این عناصر، نخست نشان دهیم، نشانههای گفتمانی در این داستان چه فرایندی را طی می­کنند تا منجر به شکلگیری ساختار معنایی داستان شوند؛ دوم، انواع گفتمان در این داستان را بکاویم؛ سوم، با بررسی ساختار روایی داستان به ابرساختار یا جانمایه متن دست یابیم.

نویسندگان

سیداحمد پارسا

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

منصور رحیمی

دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان،سنندج، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقا‌گل‌زاده، فردوس (1391). تحلیل انتقادی گفتمان، تهران: علمی و فرهنگی. ...
  • احمدی، بابک (1383). از نشانه‌های تصویری تا متن، تهران: مرکز. ...
  • احمدی‌گیوی، حسن و حسن انوری (1377). دستور زبان فارسی ج1، ...
  • اخوت، احمد (1371). دستور‌زبان داستان، اصفهان: نشر فردا. ...
  • بارت، رولان (1387). درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت، ترجمة محمد ...
  • پاینده، حسین (1387). «نقد شعر «آی آدم‌ها»سروده‌ی نیمایوشیج از منظر ...
  • پراپ، ولادیمیر (1386). ریخت‌شناسی قصه‌های پریان، ترجمة فریدون بدره‌ای، تهران: ...
  • جامی، عبدالرحمن (1389). مثنوی هفت اورنگ، تصحیح مرتضی مدرس گیلانی، ...
  • خدیور، هادی؛ شریفی، فاطمه (1389). «اشتراکات لیلی و مجنون جامی ...
  • خیامپور، عبدالرسول (1386). دستور زبان فارسی، تبریز: ستوده. ...
  • ذوالفقاری، حسن (1388). «مقایسه چهار روایت لیلی و مجنون نظامی، ...
  • داوودی‌مقدم، فریده (1392). «تحلیل نشانه-معناشناختی شعر آرش کمانگیر و عقاب، ...
  • ر.پالمر، فرانک (1387). نگاهی تازه به معناشناسی، ترجمة کورش صفوی، ...
  • شعیری، حمیدرضا و ترانه وفایی (1388). ققنوس، راهی به نشانه‌معناشناسی ...
  • شعیری، حمیدرضا (1389). تجزیه و تحلیل نشانه-معناشناسی، تهران: سمت. ...
  • ـــــــــــــــــــ (1391). مبانی معناشناسی نوین، تهران: سمت. ...
  • ـــــــــــــــــــ (1388). «از نشانه‌شناسی ساختارگرا تا نشانه‌معناشناسی گفتمانی»، نقد ادبی، ...
  • صاحبی، سیامک، محمدهادی فلاحتی و نسترن توکلی (1389). «بررسی و ...
  • صافی پیر لوجه، حسین و مریم سادات فیاضی (1387). «نگاهی ...
  • عباسی، علی (1392). «بررسی زایش معنا در ساختار روایی «حکایت ...
  • عباسی، علی و بابک معین (1388). «شهید اسطوره از منظر ...
  • عباسی، علی و هانیه یارمند (1390). «عبور از مربع معنایی ...
  • کهنمویی، ژاله، نسرین‌دخت خطاط و علی افخمی (1381). فرهنگ توصیفی ...
  • گرماس، آلژیرداس (1389). نقصان معنا، ترجمه و شرح حمیدرضا شعیری، ...
  • معین، بابک (1382). «معناشناسی روایت»، پژوهشنامة علوم انسانی، 37(1)، صص ...
  • ولت، ژپ لینت (1390). رساله‌ای در باب گونه‌شناسی روایت، نقطة ...
  • نمایش کامل مراجع