نشانهشناسی تقابلهای ساختاری داستان بیژن و منیژه
محل انتشار: فصلنامه فنون ادبی، دوره: 9، شماره: 4
سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 220
فایل این مقاله در 8 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_LIAR-9-4_005
تاریخ نمایه سازی: 7 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
نشانهشناسی دانشی است در زمینه مطالعه نشانهها و چگونگی کاربرد آنها در متن که با عنوان دکترین نشانهها از آن یاد میشود. زبانشناسان، در طول تاریخ مطالعات نشانهشناختی، پدیده نشانه را از دیدگاههای گوناگون مطالعه کردهاند. یکی از این دیدگاهها که در جستوجوی شیوهای برای تبیین کارکرد رابطهای نشانه و تجلی معنایی آن در بافت متن است، نشانهشناسی بر پایه تقابلهای دوتایی است که به منتقد فرصت میدهد تا چگونگی تولید معنای متن را با این رابطه در نظامهای نشانهای بررسی کند. این شیوه کانون توجه گاستون باشلار بوده است. وی بر نظریهپردازان ساختارگرایی مانند سوسور، کالر، گرماس و غیره تاثیر عمیقی گذاشت. بر اساس این روش، میتوان به نوعی طبقهبندی دلالتهای متنی دست پیدا کرد که رابطه تقابلی آنها صور و تخیلات حاکم بر ساختار نشانهای متن را مکشوف میکند. البته برای تحلیل معنای این ساختارهای نشانهای، باید از ثابتها و متغیرهای معنایی استفاده کرد. یکی از داستانهای کهن فارسی، که در شاهنامه فردوسی بهخوبی میدرخشد، داستان بیژن و منیژه است که قابلیتهای زیادی برای تحلیل دارد. در این مقاله سعی میشود تا با توجه به زبان نشانهای بهکارگرفتهشده در متن و روابط تقابلی موجود در نظام اجزای آن، این داستان تحلیل شود؛ لذا ابتدا کل داستان بر طبق یک ساختار کلان نشانهای، به دو قطب تجزیه میشود، سپس ضمن تقسیم داستان به چند فصل (سکانس)، قطبهای فرعی استخراج و بر اساس ثابتها و متغیرهای نشانهای موجود در آنها، روابط تقابلهای دوتایی از منظر «تناقض، دیالکتیک و پیوندی» تعیین و دلالتهای معنایی حاصل از آن تاویل میشود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
صدیقه (پوران) علیپور
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :