ملاحظات ویرایش متون کهن با توجه به «هنرسازه»ای بدیعی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 180

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LIAR-10-3_007

تاریخ نمایه سازی: 7 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

درباره رسمالخط قدیم نسخههای خطی در بیشتر کتب تصحیحی و کتبی که درباره نسخهشناسی و تصحیح متون نوشته شدهاست بحث­هایی به چشم میخورد؛ اما درباره استفاده هنری شعرا از ویژگیهای رسمالخط کهن کمتر سخن به میان آمدهاست. در کتب بلاغی نیز درباره انواع ترفندهای بدیعی سخن رفتهاست؛ اما سخنی از ترفندهای بدیعی وابسته به رسمالخط نیست. هنرسازهای که در این جستار بررسی میشود، در شکل ظاهری و نوشتاری یک اثر ادبی جلوهگر میشود و وابسته به رسمالخط خاص زبان فارسی است و از هر دو حیث صورت و معنا زیباییآفرین است. در واقع، مبنای هنرسازه بدیعی مورد بحث، یکی عوامل صوری خط و زبان و دیگر مبحث تقارن و قرینهپردازی است که از کهنترین عوامل نظم و زیباییبخشی در اقسام هنر است. تتبع در اشعار شاعران و بسامد استفاده از این هنرسازه نشان میدهد شاعران در استفاده از آن خلاق و آگاه بودهاند. جستوجو در متون منظوم و منثور فارسی و گاه مقابله چند تصحیح از یک اثر برای یافتن مواردی از هنرسازه بدیعی مدنظر، روش این پژوهش است.

نویسندگان

علی جلالی

دانشآموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

منوچهر فروزنده فرد

دانشجوی کارشناسی ارشد فرهنگ و زبانهای باستانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع ...
  • آیدِنلو، سجاد (1390). دفتر خسروان: برگزیدۀ شاهنامۀ فردوسی. تهران: سخن. ...
  • اصغری هاشمی، محمدجواد (1388). شیوه نامه تصحیح متون. قم: دلیل ...
  • امین‌پور، قیصر (1388). مجموعۀ کامل اشعار قیصر امین‌پور. تهران: مروارید. ...
  • انوری، محمدبن محمد (1376). دیوان انوری. تصحیح محمدتقی مدرس رضوی، ...
  • پاکباز، رویین (1385). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز. تهران: ...
  • جامی، عبدالرحمان بن احمد (1387). بهارستان. تصحیح اسماعیل حاکمی. تهران: ...
  • جهانبخش، جویا (1390). راهنمای تصحیح متون. تهران: دفتر نشر میراث ...
  • حافظ، شمس‌الدین محمد (1367). حافظ قزوینی - غنی با مجموعۀ ...
  • _______________ (1375). دیوان حافظ. به تصحیح و توضیح پرویز ناتل ...
  • _______________ (1385). حافظ به سعی سایه. تهران: کارنامه. ...
  • _______________ (1387). دیوانحافظبراساسنسخه‌هایخطیسدۀنهم. به کوشش سلیم نیساری، تهران: سخن. ...
  • ____________________ (1389). دیوان حافظ. مقدمه، ویراست و پرداخت متن، گزینش ...
  • ____________________ (1390). دیوان خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی. به اهتمام ...
  • حمیدیان، سعید (1392). شرحشوق: شرحوتحلیلاشعارحافظ. 5 ج، تهران: قطره. ...
  • خرمشاهی، بهاءالدین (1389). حافظ‌نامه. تهران: علمی و فرهنگی. ...
  • خیام، عمر بن ابراهیم (1391). رباعیات خیام. با تصحیح، مقدمه ...
  • دهخدا، علی اکبر (1370). لغت‌نامۀ دهخدا. تهران: دانشگاه تهران. ...
  • ذاکری، مصطفی (1387). «ربط بی‌ربط‌ها». گزارش میراث، دورۀ دوم، س ...
  • رودکی، جعفر بن محمد (1365). گزیدۀ اشعار رودکی. پژوهش و ...
  • _______________ (1368). رودکی. به کوشش خلیل خطیب‌رهبر، تهران: صفی‌علی‌شاه. ...
  • _______________ (1373). دیوان رودکی. شرح و توضیح: منوچهر دانش‌پژوه، تهران: ...
  • _______________ (1378). دیوان شعر رودکی. پژوهش جعفر شعار، تهران: قطره. ...
  • _______________ (1379). دیوان رودکی. تصحیح جواد برومند سعید، کرمان: عماد ...
  • _______________ (1386). دیوان اشعار رودکی. تصحیح، ویرایش و توضیح: نصرالله ...
  • ریاحی، محمدامین (1386). کسایی مروزی؛ زندگی، اندیشه و شعر او. ...
  • سروشیار، جمشید (1378). «بسوخت دیده ز حیرت». نشر دانش، س ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (1381). گلستان سعدی. تصحیح غلام‌حسین یوسفی، ...
  • _______________ (1384). بوستان سعدی (سعدی‌نامه). تصحیح غلام‌حسین یوسفی. تهران: خوارزمی. ...
  • _______________ (1385). غزل‌های سعدی. تصحیح غلام‌حسین یوسفی. به اهتمام پرویز ...
  • _______________ (1389). کلّیّات سعدی. به اهتمام محمّدعلی فروغی. ویراسته بهاءالدّین ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا (1388). صور خیال در شعر فارسی. تهران: ...
  • _______________ (1392). زبان شعر در نثر صوفیه. تهران: سخن. ...
  • شمیسا، سیروس (1390). نگاهی تازه به بدیع. تهران: میترا. ...
  • شهریار، محمد حسین (1387). دیوان شهریار. تهران: نگاه. ...
  • صادقی، علی اشرف (1363). «دربارۀ رسم‌الخط فارسی». مجلۀ زبانشناسی، س ...
  • صائب، محمدعلی (1364). دیوان صائب تبریزی. به کوشش محمد قهرمان. ...
  • ضیایی حبیب آبادی، فرزاد (1381). «تصحیف تناسب در شعر حافظ». ...
  • عطار نیشابورى،‏ فرید‌الدین (1385). منطق‌الطیر. تصحیح محمدرضا شفیعى کدکنى. تهران‏: ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (1379). نامۀ باستان: ویرایش و گزارش شاهنامۀ فردوسی. ...
  • ___________ (1381). شاهنامۀ فردوسی (متن کامل بر اساس چاپ مسکو). ...
  • ___________ (1386). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق، دفتر یکم، ...
  • ___________ (1391). شاهنامه. تصحیح عزیزالله جوینی. تهران: دانشگاه تهران. ...
  • فشارکی، محمد (1389). نقد بدیع. تهران: سمت. ...
  • کزازی، میرجلال‌الدین (1373). زیباشناسی سخن پارسی (3): بدیع. تهران: نشر ...
  • مازندرانی، محمد هادی بن محمد صالح (1376). انوار‌البلاغه. به کوشش ...
  • مایل هروی، نجیب (1380). تاریخ نسخه‌پردازی و تصحیح انتقادی نسخه‌های ...
  • محبتی، مهدی (1386). بدیع نو: هنر ساخت و آرایش سخن. ...
  • منوچهری، احمدبن قوص (1387). دیوان اشعار ابوالنجم احمد بن قوص ...
  • _______________ (1390). دیوان منوچهری دامغانی. تصحیح محمد دبیرسیاقی، تهران: زوار. ...
  • میرافضلی، سیدعلی (1382). رباعیات خیام در منابع کهن. تهران: مرکز ...
  • ناصرخسرو (1388). دیوان اشعار ناصرخسرو. تصحیح مجتبی مینوی و مهدی ...
  • نیساری، سلیم (1385). دفتر دگرسانی‌ها در غزل‌های حافظ برگرفته از ...
  • همایی، جلال‌الدین (1389). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: هما. ...
  • نمایش کامل مراجع