مطالعه مقایسهای ماهیتشناسی دولت شورایی و کارویژه آن در هندسه معرفت سیاسی شهید صدر و میرزای نائینی (رحمه الله علیهما)

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 204

فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TSSQ-6-21_007

تاریخ نمایه سازی: 7 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

تاسیس حکومت اسلامی در عصر غیبت از جمله مباحث مبنایی و بنیادین فقه سیاسی میباشد که میرزای نائینی و شهید صدر به دنبال تبیین مبانی مشروعیت حکومت اسلامی در عصر غیبت به ترسیم ماهیت و شکل خاصی از حکومت اسلامی در قالب دولت شورایی رسیدهاند. این مقاله با روش پژوهش مقایسهای بهگونه گردآوری کتابخانهای دادهها به تحلیل و بررسی اندیشه و اسناد جمعآوری شده از آثار میرزای نائینی و شهید صدر پرداخته است و در فهم اندیشه سیاسی این دو متفکر اسلامی از ایده نظری هرمنوتیک اسکینر الگوبرداری کرده است. یافتههایتحقیقبر چند نکته تاکید دارد؛ بر خلاف تصور اولیه و مشهور از یکسانانگاری دولت شورایی در اندیشه نائینی و صدر، این دو نظریه از همدیگر متفاوت میباشند. در هندسه معرفت سیاسی میرزای نائینی، حاکمیت حقی الهی است و تعلق به مردم ندارد بلکه شورویت حق مردم است که بر اساس اصل شورا، مردم حق شور با حاکم را دارا میشوند اما در اندیشه شهید صدر حاکمیت حق مردم است لذا شورا اصلی است برای تحققآفرینی حق حاکمیت همگانی مردم. تفاوت ماهوی دولت شورایی موجب شکلگیری کارویژهای متفاوت برای اصل شورا در فقه امامیه میگردد و سبب ظهور رویکردی جدید در بررسی امر سیاسی از منظر  فقه سیاسی امامیه میشود. 

نویسندگان

عبدالمطلب عبداله

دانشیار معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

مجید بیگی

دانش آموخته دکتری مدرسی انقلاب اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الف) فارسی ...
  • آشوری، داریوش، (1391)، دانشنامه سیاسی، چاپ بیست و یکم، تهران: ...
  • اسکینر، کونتینی، (1375)، ماکیاولی، ترجمه عزّت الله فولادوند، تهران: طرح ...
  • جعفریان، رسول، (1379)، صفویه در عرصه دین فرهنگ و سیاست، ...
  • جمشیدی، محمد‌ حسین، (1377)، اندیشه‌ سیاسی‌ شهید رابع امام سید ...
  • دورکیم، امیل، (1373)، قواعد روش جامعه‌شناسی، مترجم علیمحمد کاردان، چاپ ...
  • رجب زاده، احمد، (1376)، جامعه‌شناسی توسعه بررسی مقایسه‌ای –تاریخی ایران ...
  • ریگین، چارلز، (1388)، روش تطبیقی فراسوی راهبردهای کمی و کیفی، ...
  • طالبان محمدرضا، (1388)، روش‌شناسی مطالعات انقلاب با تاکید بر انقلاب ...
  • فیرحی، داود، (1395)، نظام سیاسی و دولت در اسلام، چاپ ...
  • کفایی خراسانی، عبدالرضا، (1390)، زندگینامه، کنگره آخوند خراسانى، جلد 1، ...
  • لمبتون، آن. کی. اس، (1385)، دولت و حکومت در اسلام، ...
  • مجیدی، محمدرضا، (1389)، آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ...
  • هیوود، اندرو، (1392)، سیاست، چاپ سوم، تهران: نشر نی.  ب) ...
  • ابن ابى جمهور احسایی، محمد بن على، (1410)، الأقطاب الفقهیة ...
  • ابن ادریس حلّى، محمد بن منصور بن احمد، (1410)، السرائر ...
  • ابن بابویه، محمد بن على، (1395ق)، کمال الدین و تمام ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414ق)، لسان العرب، چاپ سوم، ...
  • اربلى على بن عیسى، (1381ق)، کشف الغمة فی معرفة الأئمة ...
  • بروجردى، آقا حسین طباطبایى، (1416 ه‍ ق الف)، البدر الزاهر ...
  • حر عاملى، محمد بن حسن، (1409 ق)، وسائل الشیعة، چاپ ...
  • حکیم، سید محمد باقر، (1408)، النظریة السیاسیة عند‌ الشهید‌ صـدر، ...
  • راغب اصفهانى، حسین بن محمد، (1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن، چاپ ...
  • شیخ طوسى، محمد بن الحسن، (1411ق)،الغیبة (للطوسی)، کتاب الغیبة للحجة، ...
  • شیخ طوسى، محمد بن الحسن، (1407 ق)، تهذیب الأحکام (تحقیق ...
  • صدر سید محمد باقر، (1423ه. الف)، الفتاوى الواضحة(موسوعة الشهید الصدر ...
  • صدر، سید محمد باقر، (1423ه.ب) ومضات(موسوعة الشهید الصدر ج‏17)، 1جلد، ...
  • صدر، سید محمدباقر، (1421ه. الف)، المدرسة القرآنیّة(موسوعة الشهید الصدر ج‏19)، ...
  • صدر، سید محمد باقر، (1421ه. ب)، الإسلام یقود الحیاة(موسوعة الشهید ...
  • طبرسى امین الإسلام، فضل بن حسن، (1417 ق)، إعلام الورى ...
  • طبرسى، احمد بن على، (1403 ق)، الإحتجاج على أهل اللجاج ...
  • طریحی، فخر الدین بن محمد، (1375)، مجمع البحرین، چاپ سوم، ...
  • قطب الدین راوندى، سعید بن هبة الله، (1409 ق)، الخرائج ...
  • کلینى، محمد بن یعقوب، (1407 ق)، الکافی، چاپ چهارم، تهران: ...
  • مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، (1403 ق)، بحار الأنوار ...
  • نائینى، میرزا محمد حسین غروى، (1413 ه‍ ق)، المکاسب و ...
  • نائینى، میرزا محمد حسین غروى، (1424 ه‍ ق)، تنبیه الأمة ...
  • نعمانی، الشیخ محمّدرضا، (1424 ه‍ ق)، شهید الأمة و شاهدها، ...
  • جمشیدی، محمدحسین، (1387)، «مفهوم و چیستی حکومت در اندیشه سیاسی ...
  • جیمز، تولی و غلامرضا بهروزلک، )1383)، «روش‌شناسی اسکینر در تحلیل ...
  • شب زنده دار، (1390)، «گفتگوی با موضوع نگاهی به مکاتب ...
  • محقق داماد، سید مصطفی، (1388)، «تحولات اجتهاد شیعی، سیر تاریخی، ...
  • نوری همدانی، (1373)، «روش اجتهادی فقهاء»، مجله نقد و نظر، ...
  • نمایش کامل مراجع