جایگاه ابزارهای ادبی – بلاغی در فهم واژگانی قرآن در روایات تفسیری اهل بیت (ع)

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 240

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SERAJ-10-34_003

تاریخ نمایه سازی: 8 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

روایات تفسیری در زمینه فهم واژگانی بیانگر آن است که اهل بیت به تفسیرادبی قرآن پرداختهاند و در صدد فهماندن لغات غریب قرآن به مردم هستند زیرا گاها اکثر لغات یک آیه قابل فهم است و تنها یک واژه مبهم و دور از ذهن میباشد و نیاز به تفسیر دارد؛ لذا آن بزرگواران به تبیین همان یک واژه  میپرداختند. هدف از این مقاله بیان جایگاه اهل بیت (علیه السلام) در بکارگیری ابزارهای ادبی-بلاغی خصوصا در فهم لغات قرآنی بودهاست؛ نوشته حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی روشهای ائمه (علیه السلام) در بکار گیری این ابزارها در معناشناسی واژگانی آیات پرداخته و در انتها  به ابن نتیجه دست یافته است که اهل بیت (علیه السلام) برای تبیین لغات، ابتدا از قواعد عربی و سپس کاربرد واژگان در عرف و فرهنگ استفاده کرده و گاهی بر اساس کاربرد آن واژه در شعر به معناشناسی لغات پرداخته و در مواردی نیز از کاربرد واژگان مترادف در تفسیر لغوی آیات قرآن استفاده نمودهاند.

نویسندگان

مریم توکل نیا

دانشجوی دکتری علوم و معارف نهج البلاغه، دانشگاه میبد، یزد، ایرن.

حسین خاکپور

دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • ابن ابی‌الحدید، عزالدین. ( 1338ش). شرح نهج‌البلاغه. قم: کتابخانه آیت ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی. (1377ش). معانی الاخبار. تهران: نشر ...
  • _____________. (1378ش). عیون اخبار رضا. ترجمه نجفی. تهران: نشر جهان. ...
  • ابن سیده، علی بن اسماعیل (1412ق.). المحکم المحیط الاعظم. چ1. ...
  • ابن فارس، احمد. (بی‌تا). معجم مقاییس اللغه. تحقیق هارون عبدالاسلام، ...
  • ابن‌بابویه، محمد بن علی. (1385ش). علل الشرایع. نجف: مکتبه الحیدریه. ...
  • _____________. (1389ش).  توحید. یعقوب جعفری. قم: نسیم کوثر. ...
  • بحرانی، سیدهاشم. (1416ه-ق). البرهان فی تفسیرقرآن. قم: انتشارات قسم الدراسات ...
  • حویزی، عبد العلی. (1415 ه-ق).  نور الثقلین. تهران: انتشارات اسماعیلیان. ...
  • حویزی، عبد العلی (1389ش). نور الثقلین. ترجمۀ عقیقی بخشایشی. قم: ...
  • خراسانی، محمد کاظم. (1375ش). کفایه‌الاصول. قم: مکتبه اعلام اسلامی. ...
  • دهخدا، علی اکبر. (1373ش).  لغت نامه دهخدا. تهران: چاپ و ...
  • راد، علی و مهدی خوشدونی. (1395ش). «روش‌شناسی تفسیر واژگانی اهل ...
  • رجبی، محمود. (1387ش). «مجموعه مؤلفان :علی اکبر بابایی، غلامعلی عزیزی ...
  • سیوطی، جلال‌الدین. (1376ش).  الاتقان فی علوم القرآن. تهران: انتشارات امیر ...
  • شاکر، محمدکاظم. (1418ه.ق.). روش‌های تاویل قرآن. قم: انتشارات دفترتبلیغات حوزۀ ...
  • شاکر، محمدکاظم. (1382ش). مبانی وروش‌های تفسیری. قم: مرکزجهانی علوم اسلامی. ...
  • طبرسی، ابوعلی الفضل بن الحسن. (1378ش).  مجمع البیان. تهران:  موسسه ...
  • طیب حسینی، محمود. (1392). درآمدی بر دانش مفردات قرآن. چ2 ...
  • عطاردی، عزیزالله. (1384ش). مسند الامام صادق. ج7. چ ا. قم: ...
  • علوی مهر، حسین. (1381ش). روش‌ها و گرایش‌های تفسیری. قم: انتشارات ...
  • عیاشی، ابونصر محمد بن مسعود. (1380ش). تفسیر عیاشی. تهران: انتشارات ...
  • فرشچیان، رضا. (1382ش). «تفسیر قرآن و روش‌های آن در نگاه ...
  • فیض کاشانی، ملامحسن. (1418ه-ق). الاصفی فی تفسیر القرآن. قم: مرکز ...
  • _____________. (1388ش). الصافی. ترجمۀ عبدالرحیم عقیقی بخشایشی. قم: نشر نوید ...
  • _____________. (1371ش). نوادر الاخبار فی ما یتعلق باصول الدین للفیض. ...
  • قرشی، سید علی اکبر. (1377ش). تفسیراحسن الحدیث. تهران: نشر بنیاد ...
  • قرطبی، محمد بن احمد. (1430ه.ق.). جامع  الاحکام القرآن. بیروت. لبنان: ...
  • قمی، علی بن ابراهیم. (1367ش). تفسیر قمی. قم: دارالکتاب. ...
  • کریمی‌نیا، مصطفی. (1382ش). «روش های تفسیری مورد تایید اهل بیت»، ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب.(1365ش).  الکافی. تهران: انتشارات دارالکتب اسلامیه. ...
  • _____________. (1404ه-ق).  الکافی. تهران: انتشارات دارالکتب اسلامیه. ...
  • مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى‏. (1403 ق‏). بحار الأنوار. ...
  • رمضان، عبدالتواب. (1367ش). مباحثی در فقه اللغه عربی. ترجمۀ حمید ...
  • معلوف، لوئیس. (1390ش). المنجد. ترجمۀ محمد بندریگی. قم: انتشارات پژوهشگاه ...
  • مؤدب، سید رضا. (1388ش). مبانی تفسیر قرآن. قم:  انتشارات دانشگاه ...
  • _________. (1390ش). روش‌های تفسیر قرآن. قم: انتشارات دانشگاه قم. ...
  • میرجلیلی، علی محمد. (1389ش). تاثیر قرآن در پیدایش و پیشرفت ...
  • ناصح، حسین. (1387ش). اعتبار و کاربرد روایات تفسیری. تهران: بوستان ...
  • نعمانی، محمد بن ابراهیم. (1397ه-ق). الغیبه. تهران: انتشارات مکتبة الصدق. ...
  • نقیب‌زاده، محمد. (1384ش). «منابع ادبی و نقش آن در تفسیر»، ...
  • نمایش کامل مراجع