بررسی و نقد شیوه تدبر «سوره - واژه محور» قرآن کریم

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 261

فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SERAJ-10-34_007

تاریخ نمایه سازی: 8 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

تدبر دستوری همگانی است که انجام آن در قرآن برای عموم میسر دانسته شده است؛ صاحبنظران علوم قرآنی در پی ساده‎ترین راه برای آموزش تدبر در قرآن به عموم مردم روشهائی را به دست دادهاند. ازجمله روشهای ارائه شده، شیوه سوره-واژه‎محور است. شیوهای که برای تدبر در قرآن، تکیه محض بر واژه و یا بر یک سوره خاص نداشته؛ بلکه بهصورت تلفیقی به کلمات و سورهها می‎پردازد. این مقاله به شیوه کتابخانهای و با روش توصیفی- تحلیلی به نقد شیوه تدبر سوره - واژهمحور قرآن کریم و کارکردهای پرداختهاست. در شیوه سوره – واژه محور، تدبر احاطه بر غرض نزول کلمات، آیات و سور معنا شده که شرط تحقق آن طهارت بوده و نخستین گام در آن، تفکر است. تدبر در این شیوه، از سطوح مختلفی برخوردار میباشد که با رسم نمودارهایی همراه است. این شیوه ضمن بهرهمندی از امتیازات، مورد نقد مبنائی و روشی است؛ تدبر، احاطه و دستیابی به کنه مطلب نیست بلکه دقت و تاملی عمیق است که همراه با توجه قلبی باشد. ثانیا تفکر، سطحی متفاوت از تدبر بوده و نباید مرحلهای از آن دانست. ثالثا هدف تدبر، عمومی کردن فهم قرآن است لذا تعیین سطوح مختلف در استفاده از این شیوه و رسم نمودارهای پیچیده که نیازمند کسب مهارتهای فراوانی است برای عموم میسر نبوده و به تفسیر نزدیکتر است. رابعا آنچه در شیوه مورد بحث به تدبر کلمهای یاد میشود، نوآوری خاصی نشده است جز اینکه نمودارهای پیچیده به آن اضافه شده که فرد را دچار سرگردانی می‎‎‎کند.

نویسندگان

روح الله محمدعلی نژاد عمران

استادیارعلوم قرآن و حدیث، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

حمید نصرتی

کارشناسی ارشد علوم قران و حدیث، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

فرزاد دهقانی

استادیار علوم قرآن و حدیث ،دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آلوسی، محمودبن عبدالله. (1415ق.). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم ...
  • اخوت، احمدرضا و مریم قاسمی. (1389ق.). تدبر، چیستی، چرایی و ...
  • اخوت، احمدرضا. (1392ش.). روش‎‌‎‎های تدبر در قرآن. مقدمات تدبر در ...
  • __________. (1393ش.). روش‎‌‎‎های تدبر در قرآن. روش‎‌‎‎های تدبر کلمه‎‌‎‎ای. تهران: ...
  • __________. (1393ش.). روش‎‌‎‎های تدبر در قرآن. روش‎‌‎‎های تفکر در قرآن. ...
  • ـــــــــــــ. (بی‎‌‎‎تا). روش‎‌‎‎های تدبر در قرآن. روش‎‌‎‎های تدبر سوره‎‌‎‎ای. تهران: ...
  • ـــــــــــــ.(بی‎‌‎‎تا). روش‎‌‎‎های تدبر در قرآن؛ روش‎‌‎‎های تدبر قرآن به قرآن. ...
  • ابن عجیبه، احمد (1419ق). البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید. ...
  • جوادی آملی، عبدالله. (1393). تفسیر تسنیم. ج19. قم: مرکز نشر ...
  • جوهرى، اسماعیل بن حماد. (1376 ه.ق.). الصحاح: تاج اللغة و ...
  • راغب اصفهانی. حسین بن محمد. (بی‎تا). المفردات فی غریب القرآن. ...
  • زبیدی، محمدبن محمد. (بی‏تا). تاج العروس من جواهر القاموس. تحقیق: ...
  • زمخشری، محمودبن عمر. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و ...
  • ‌طباطبائی، محمدحسین. (1374ش.). المیزان فی تفسیر القرآن. ترجمه محمدباقر موسوی. ...
  • ‌طباطبائی، محمدحسین. (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن. چ دوم. بیروت: ...
  • طبرسی، فضل‌بن حسن. (1372ش). مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن. تصحیح فضل‌الله ...
  • طریحی، فخرالدین‌ بن محمد. (1375ش). مجمع البحرین. چ سوم. ج3. ...
  • طوسی، محمدبن حسن. (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. تصحیح احمدحبیب ...
  • عسکرى، حسن بن عبدالله. (1400 ه.ق.). الفروق فى اللغه. جلد. ...
  • فخر رازی، محمدبن عمر. (1420ق). التفسیر الکبیر: مفاتیح الغیب. بیروت: ...
  • فیروز آبادى، محمد بن یعقوب. (1415 ه.ق.). القاموس المحیط. چ ...
  • مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان. (1371ش). تفسیر نمونه. ...
  • مکارم شیرازی، ناصر.(1421ق). الامثل فی تفسیر الکتاب الله المنزل. ترجمه ...
  • محمدعلی ‌نژاد عمران، روح‌الله. (1394ش). «تدبر در فهم قرآن». فصلنامه ...
  • نجیب محمد، سیدحسین. (1434ق.). التدبر فی القرآن الکریم من الشهود ...
  • نمایش کامل مراجع