تحلیل مکانی ـ فضایی سرمایه های معیشتی پیراشهر بیرجند

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 314

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPUSD-2-2_013

تاریخ نمایه سازی: 10 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

فضاهای پیراشهری یکی از نتایج رو به تزاید رشد شهرنشینی است. این رویه، در اکثر کشورها بهویژه کشورهای درحالتوسعه و کمرشد به اپیدمی در نظام سازمان­یابی فضایی تبدیلشده است؛ چراکه اکثر این فضاها بدون برنامه­ریزی از پیش طرحریزیشده رشد یافته است. یکی از رسالت­های خطیر نظام برنامه­ریزی و مدیریت توسعه فضا، تکاپو برای قاعده­مند ساختن نظام تحولات در سازمان­یابی فضاهای پیراشهری و حاکمیت رویه توسعه­زا در بطن این سکونتگاه­ها است. در راستای تحقق اهداف برنامه­ریزی توسعه در فضاهای پیراشهری، این تحقیق تلاش داشته تا به بررسی و تحلیل مکانی­- فضایی وضعیت سرمایه­های معیشتی در سکونتگاه­های لبه شهر بیرجند بپردازد. نتایج نشان داد رشد ناپایداری و گسترش ناخرسندی­ها در اقتصاد فضای مناطق منجر به سرریزهایی از جمعیت و نیروی انسانی مستعد در پیرامون شهرها شده است و این کانون­ها را به محل انباشت "سرمایه انسانی کم­بنیه/کم­درآمد" در مناطق جغرافیایی تبدیل نموده است. با عنایت به اینکه دارایی مالی از ضعیف­ترین نوع سرمایه­های پنج­گانه معیشتی در فضاهای پیراشهری است، منجر به ایجاد و دامن زدن به دیالکتیک ساخت و بازساخت «تله فضایی فقر» در مجاور کلانشهر منطقه (بیرجند) شده است. به لحاظ مکانی نیز، سکونتگاه­های پیراشهری که هم دارای کمترین موانع طبیعی بر سرراه توسعه فیزیکی بوده و به لحاظ موقعیت قرارگیری در مجاورت راه­های دسترسی اصلی بین­شهری هستند، کانون جذب جمعیت مهاجر از شهر و روستاها بوده است. همچنین در این گروه از کانون­های پیراشهری، می­توان شاهد بالاترین میزان سرمایه­های پنج­گانه معیشتی در مقایسه با دیگر سکونتگاه­ها بود. در خصوص شهر بیرجند نیز اینگونه فضاهای پیراشهری عمدتا در غرب آن تجمع یافته است.

نویسندگان

محمد حجی پور

استادیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اطهاری، کمال. 1384. فقر مسکن در ایران: فقر سیاست اجتماعی، ...
  • افراخته، حسن. 1399، فضاهای پیراشهری: الگوها، عوامل و پسایندها، مجله ...
  • افراخته، حسن. حجی­پور، محمد. 1392. خزش شهری و پیامدهای آن ...
  • افراخته، حسن. حجی­پور، محمد. 1396. اقتصاد زباله‌ای در روستاهای پیراشهری ...
  • آشنایی، تکتم. دانشپور، عبدالهادی. صرافی، مظفر. 1392. تحلیل روند رشد ...
  • جمشیدزهی شه بخش، امید. قنبری، سیروس. 1399. خزش شهری و ...
  • جمعه­پور، محمود و احمدی، شکوفه. 1390. تأثیر گردشگری بر معیشت ...
  • دانشپور، زهره. 1385. تحلیل نابرابری فضایی در محیط پیراشهری، کوشش ...
  • دانشپور، سیدعبدالهادی. صرافی، مظفر. آشنایی، تکتم. 1395. تحولات پیراشهر­نشینی در ...
  • سجاسی قیداری، حمدالله. صادقلو، طاهره. پالوج، مجتبی. 1392. اولویت‌بندی راهبردهای ...
  • شکوری، علی. بهرامی، شقایق. 1393. مطالعه تأثیر گردشگری روستایی بر ...
  • صادقلو، طاهره. سجاسی قیداری، حمدالله. پالوچ، مجتبی. 1395. توسعه معیشت­پایدار ...
  • صرافی، مظفر. شمسایی، مصطفی. 1393. چارچوب معیشت­پایدار: راهبردی برای بقا ...
  • فتحی، سمیه. علی­الحسابی، مهران. بهزادفر، مصطفی. 1396. ضرورت­های توجه شهرسازان ...
  • قاسمی سیانی، محمد. نجفی، اسدالله. 1399. واکاوی تحولات کالبدی-ادراکی روستاهای ...
  • کمانرودی کجوری، موسی. پریزادی، طاهر. کرمی، مهدی. 1398. فرآیند شکل­گیری ...
  • متقی، افشین. دلالت، مراد. تابعی، حسن. دانشور، پروین. قربانی سپهر، ...
  • محمدی­یگانه، بهروز. عینالی، جمشید. منبری، پریسا. 1399. تحلیل عوامل اثرگذار ...
  • منافی­آذر، رضا. ولایی، محمد. 1398. تحلیل تطبیقی نابرابری­های فضای شهری ...
  • موسی­لو، مرتضی. احسانی، امیرهوشنگ. دارابی، حسن. 1399. ارزیابی خدمات منظر ...
  • نوروزی، مرضیه. حیاتی، داریوش. 1394. سازه­های مؤثر بر معیشت­پایدار روستایی ...
  • Adalı, E.A. and Işık A.T. 2017. Critic and Maut Methods ...
  • Aguilar, A. G. 2006. Introduccio´ n. In Aguilar, A G ...
  • Aguilar, A.G. 2008. Peri-urbanization, illegal settlements and environmental impact in ...
  • Aksoylu, S. 2015. Development of the Urban Periphery and Issues ...
  • Aznar Bellver, J., Cervelló, R.R. & García, G.F. 2011. Spanish ...
  • Benni, S., Minarelli, F., Paolinelli, G., Torreggiani, D., Tassinari, P., ...
  • Cattivelli, V. 2021. Planning peri-urban areas at regional level: The ...
  • Chambers, R., & Conway, G. 1992. Sustainable rural livelihoods: practical ...
  • Cobbinah, P. B., Gaisie, E. & Owusu-Amponsah, L. 2015. Peri-urban ...
  • Dadashpoor, H., & Ahani, S. 2021. Explaining objective forces, driving ...
  • DFID. 1999. Sustainable Livelihoods Guidance Sheet, London:Department for International Development, ...
  • Diakoulaki, D., Mavrotas, G. & Papayannakis, L. 1995. Determining objective ...
  • Douglas, I. 2006. Peri-urban ecosystems and societies: traditional zones and ...
  • EEA, 2017. Mapping Europe’s Environmental Future: Understanding the Impacts of ...
  • Ellis, F. 2002. Rural Livelihoods and Diversity in Developing Countries. ...
  • FAO, & ILO. 2009. The Live hood assessment tool-kit. Rome ...
  • Gupta, D. 2015. The importance of being 'Rurban': tracking changes ...
  • Harms, E. 1939. Rural Attitudes in Modern Urban Life, Social ...
  • Katola, A. 2010. The Infrastruture Development-A Key Factor for Subtainable ...
  • Kolhe, N.P. & Dhote, K.K. 2016. Rurban Centres: The New ...
  • Lerner, A. M., Eakin, H. & Sweeney, S. 2013. Understanding ...
  • Meligrana, J. F. 2003. Developing a planning strategy and vision ...
  • Mpofu, G., Darkoh, M.K. & Gwebu, T. 2018. Peri-urbanization landuse ...
  • Nyakundi, F.N. et al. 2020. Survey data on income, food ...
  • Scoones, I. 2009. Livelihoods perspectives and rural development. The Journal ...
  • Shen, F. 2009. Tourism and Sustainable Livelihoods Approach: Application within ...
  • Shen, F., Hughey, k., & Simmons, D. 2009. Connecting livelihoods ...
  • Sreeja, K.G., Madhusoodhanan, C.G. & Eldho, T.I. 2017. Processes of ...
  • Wedingttone, C. 2003. Livelihood Outcome of Migration for Poor People ...
  • Žlender, v. 2021. Characterization of peri-urban landscape based on the ...
  • نمایش کامل مراجع