بررسی مفهوم "یوگا" در اوپانیشادهای اصلی

یوگا یکی از مکاتب فلسفی هند است که طبق باور عامه به دوران متاخر هندویی سم تعلق دارد و برای نخستین بار توسط پتنجلی در کتاب یوگاسوتره مطرح شده است. در حقیقت یوگا سنتی دیرینه است که از دیرباز برای مرتاضان قدرتهای ویژه فراهم میکرده و صرفا رشد چشمگیرش در دوران متاخر هندوییسم بوده است. اهمیت مفهوم یو گا به حدی است که با اوپانیشادهایی تحت عنوان اوپانیشادهای یوگایی مواجه هستیم که اختصاصا به یوگا پرداخته اند. در مقاله پیش رو به معر فی مکتب یوگا و بررسی تاریخچه و قدمت آن پرداخته شده است. مفاهیم ذکر شده در این مقاله با بررسی اوپانیشادهای اولیه نظیر چاند گیه و بر یهد آرنیکه و... و مراجعه به تفاسیر معتبر اوپانیشادی بیان شده است. از طریق همین بررسی معلوم می شودکه پتنجلی با تکیه بر عناصر مکتب سانکهیه تنها یوگا را احیا کرده و مبدع آن نیست. علی رغم تفاوت جزیی میان دو مکتب یوگا و سانکهیه شباهتشان به حدی است که از آنها یک مکتب زوج وار به نام یوگا-سانکهیه ساخته است. تمایز میان مفهوم یوگا در اوپانیشادهای یوگایی و اوپانیشادهای اولیه اهمیت به سزایی دارد و از دشواری های جستجوی منبع در این کار بوده است.