بررسی تاثیر کود زیستی نیتروکسین و ورمیکمپوست بر بهبود عملکرد کمی گیاه دارویی همیشه بهار (.Calendula officinalis L)

چکیده مقدمه: یکی از ارکان اصلی کشاورزی پایدار استفاده از کودهای زیستی در اکوسیستمهای زراعی با هدف حذف کاربرد کودهای شیمیایی است. بهکارگیری کودهای بیولوژیک به­عنوان یک استراتژی در کشاورزی پایدار میتواند علاوهبر افزایش تولید گیاهان دارویی، سبب افزایش میزان ماده موثره آنها نیز شود. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر سطوح مختلف کودهای آلی و زیستی بر صفات کمی گیاه دارویی همیشه بهار در جهت بهینهسازی شرایط کاشت و پرورش سالم آن انجام شد. مواد و روش­ها: بهمنظور بررسی اثرات سطوح مختلف ورمیکمپوست و نیتروکسین بر خصوصیات کمی گیاه دارویی همیشه بهار آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳ در گلخانه دانشگاه گنبد کاووس اجرا گردید. عامل اول تیمار کودی ورمیکمپوست در ۶ سطح (صفر، ۱۰، ۲۰، ۴۰، ۷۰ و ۱۰۰ درصد ورمیکمپوست) و عامل دوم کود بیولوژیکی نیتروکسین که شامل دو سطح تلقیح (۲۵ میلیلیتردر هر کیلو خاک) و عدم تلقیح نیتروکسین بود. نتایج: نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر ورمیکمپوست، نیتروکسین و اثر متقابل ورمیکمپوست × نیتروکسین بر تمام صفات مورد مطالعه به جز تعداد گل در گلدان و ارتفاع اندام هوایی معنیدار شد. براساس نتایج مقایسه میانگین بیشترین تعداد و وزن گل در گلدان در تیمارهای ۷۰ درصد ورمیکمپوست بدون تلقیح نیتروکسین و کمترین مقدار وزن گل و تعداد گل مربوط به تیمار شاهد با تلقیح نیتروکسین بود. بیشترین مقدار زیست توده به تیمار۷۰ درصد ورمیکمپوست بدون تلقیح نیتروکسین و کمترین مقدار آن به تیمار شاهد با تلقیح نیتروکسین اختصاص داشت. بیشترین ارتفاع اندام هوایی در تیمار ۴۰ درصد ورمیکمپوست با تلقیح نیتروکسین و کمترین میزان آن در تیمار شاهد با تلقیح نیتروکسین بهدست آمد. بیشترین طول ریشه در تیمار ۱۰ درصد ورمیکمپوست بدون تلقیح نیتروکسین و کمترین آن در تیمار ۴۰ درصد ورمیکمپوست با تلقیح نیتروکسین بهدست آمد. همچنین طولانیترین زمان از اولین ظهور گل تا ۵۰ درصد گلدهی مربوط به تیمار شاهد بدون تلقیح نیتروکسین و کمترین مدت زمان مربوط به تیمار ۱۰ درصد ورمیکمپوست بدون تلقیح نیتروکسین بود. نتیجه­گیری: نتایج این بررسی نشان داد کاربرد کودهای زیستی ورمیکمپوست و نیتروکسین به صورت تلفیقی باعث افزایش عملکرد زیستی گیاه دارویی همیشه بهار گردید. بیشترین عملکرد کمی از قبیل تعداد گل در بوته در تیمارهای ۱۰ و ۲۰ درصد ورمیکمپوست با تلقیح نیتروکسین به‍دست آمد. در گیاه دارویی همیشه بهار میزان تولید گل خشک در واحد سطح، به عنوان عملکرد اقتصادی در نظر گرفته می­شود، که اگر هدف تولید زینتی و باغی این گیاه باشد، تیمارهای کودی مورد مطالعه پیشنهاد میشود.