روند تحقق فهم از منظر شلایرماخر

هرمنوتیک مدرن با تلاشهای شلایرماخر برای گسترش حوزه هرمنوتیک آغاز شد. او سو فهم را امری طبیعی قلمداد کرد و با اذعان به تداول و اجتنابناپذیر بودن آن نتیجه گرفت که فهم همواره معادل تفسیر است. از نظر وی هر کنش فهم متضمن دو گونه تفسیر، تفسیر دستوری و تفسیر فنی یا روانشناختی است. تفسیر دستوری به بررسی کارکردها و مولفههای زبانی متن میپردازد، در حالیکه در تفسیر فنی، متن بهمثابه تجلی فردیت مولف و با توجه به رفتار خاص او با زبان، مورد مداقه قرار میگیرد. شلایرماخر معتقد است در هر یک از این دو حیطه، کنش فهم و تفسیر طی یک فرآیند دوری موسوم به دور هرمنوتیکی و از طریق حرکت ارجاعی مکرر انجام میشود. جوانب این حرکت در تفسیر دستوری همان عناصر مادی متن، یعنی جز و کل هستند اما در تفسیر فنی، تفرد مولف نیز وارد چرخه فهم میشود. با این وجود، فهم تفرد مولف تنها هنگامی میسر است که مفسر از طریق حدس و بر اساس مقایسه با خود به دنیای ذهنی او راه یابد.