تبیین و بررسی مولفهی تمایلات در تفکر انتقادی از منظر فرهنگ قرآنی و روانشناسی
محل انتشار: فصلنامه قرآن ، فرهنگ و تمدن، دوره: 1، شماره: 2
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 447
فایل این مقاله در 36 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_QCC-1-2_004
تاریخ نمایه سازی: 18 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
چکیده: عصر حاضر که عصرتغییرات سریع اجتماعی، فکری و فرهنگی است، انسانها را با چالشها و فشارهای متعددی روبرو نموده که مقابله موثر با آنها نیازمند کسب مهارتهای مختلف روانی و اجتماعی میباشد. بر اساس نظر سازمان بهداشت جهانی، یکی از مهمترین و اساسیترین این مهارتها، مهارت تفکرنقادانه است. بر اساس بررسیهای انجام شده، از منظر انجمن فلاسفه آمریکا، تفکرنقادانه از دو مولفه اصلی تمایلات (گرایشها) و مهارتهای شناختی تشکیل یافته که هریک از این دو مولفه نیز خود دارای اجزا مختلفی میباشند. در این مقاله ابتدا تفکرنقادانه و مولفههای آن تعریف و اجزا تشکیلدهنده مولفهی تمایلات و یا به عبارت دیگر ویژگیهای متفکرین نقاد، تبیین و سپس تعدادی از ویژگیهایی که برای این افراد در قرآن آمده، مطرح شده است. تحقیق حاضر، با روش تحلیل محتوای کیفی و با استقرا تام آیات قرآن صورت گرفته است. در یافتههای این پژوهش مشاهده میشود که برخی ویژگیها از قبیل علاقه و اشتیاق برای دستیابی به حقیقت، تلاش و خستگیناپذیری، ثبات شخصیت، شجاعت واستقلال در تفکر، داشتن روحیهی حق پذیری، ترجیح سخن یا عقیده یا تفکر درست بر همه چیز، انعطافپذیری و بیتعصبی، وحدت و هماهنگی شخصیت، ژرفاندیشی مداوم و توجه دقیق به نشانهها، هدفمندبودن و پرهیز از مسائل نامربوط و توسم (نکته سنجی و زیرکی) از ویژگیهای مشترک بین روانشناسی و قرآن و ویژگیهایی چون ایمان وتقوا ، شرح صدر، خشیت الهی و ایستادگی، استقامت و ثبات در عقیده از ویژگیهای مختص به قرآن است. در بررسی تطبیقی به عمل آمده پیرامون مفاهیم این موضوع در قرآن و روانشناسی مشخص شد تفاوت اصلی این دو در خدا محوری و انسان محوری آنها میباشد که هرچند مفاهیم مطرح شده در روانشناسی کابردی تر و با جزئیات بیشتر است، اما برای آنکه این مفاهیم غنای بیشتری یابند، میبایست آنها از حالت انسان محورانه خارج نموده و بر اساس مبانی خدا محورانه اعتلا داد و بر این اساس، از چنین آموزههایی بهره جست.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
نفیسه آذربایجانی
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
رضا شکرانی
عضو هیئت علمی گروه قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان
مسعود آذربایجانی
عضو هیئت علمی موسسه آموزشی امام خمینی
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :